Meetlat moet losmaakbaarheid van gebouwen beoordelen

De meetmethodiek om de losmaakbaarheid van een gebouw te bepalen is het resultaat van een onderzoek dat Alba Concepts, W/E adviseurs en Dutch Green Building Council uitvoeren in opdracht van de Rijkdienst voor Ondernemend Nederland.

“Het doel van het onderzoek was om losmaakbaarheid toe te voegen in de duurzame beoordelingsmodellen BREAAM-NL en GPR gebouw”, vertelt Mike Van Vliet van Alba Concepts. “De losmaakbaarheid of demonteerbaarheid van gebouwen is immers een van de belangrijkste principes bij circulair bouwen. Zonder dat principe kan er van een circulaire bouweconomie geen sprake zijn. Het is dus een middel om hergebruik mogelijk te maken, geen doel op zich. Maar tot vandaag ontbrak het marktpartijen op dat gebied aan ervaring en dus ook aan een duidelijke meetmethodiek.”

Vier ‘losmaakbaarheidsfactoren’

“De definitie van losmaakbaarheid luidt: ‘de mate waarin objecten demonteerbaar zijn op alle schaalniveaus binnen gebouwen zodat het object de functie kan behouden en hoogwaardig gebruik realiseerbaar is.’ De meetmethodiek die we ontwikkeld hebben bestaat uiteindelijk uit vier technische ‘losmaakbaarheidsfactoren’: type verbinding, toegankelijkheid verbinding, doorkruisingen en vorminsluiting. Die factoren kunnen verschillende invullingen krijgen, met elk een eigen score. Ik geef een voorbeeld voor het criterium ‘type verbinding’. Gaat het om een droge verbinding, zoals een klittenbandverbinding, magnetische verbinding of klikverbinding, dan is de losmaakbaarheid van het object gegarandeerd en mag je een score 1 toekennen. Een verbinding met toegevoegde elementen, zoals een schroefverbinding of veerverbinding, levert het object een score van 0,8 op. Daarnaast hebt je ook nog directe integrale verbindingen, zachte chemische verbindingen en harde chemische verbindingen, die scores opleveren van respectievelijk 0,6, 0,2 en 0,1.”

Geschikt voor alle types gebouwen

“Met de scores die het object krijgt op de verschillende losmaakbaarheidsfactoren kan je de losmaakbaarheidsindex per object berekenen. Vervolgens kan je zo ook de losmaakbaarheidsindex van het project bepalen, waarbij de milieu-impact van het object bepaalt hoe zwaar het meeweegt in de totaalscore. Zo is er eindelijk een uniforme meetmethodiek om de mate van losmaakbaarheid te bepalen die geschikt is om binnen woning- en utiliteitsprojecten en op alle gebouwniveaus in te zetten. Losmaakbaarheid wordt dus gerationaliseerd.”

“Om de meetmethodiek te verifiëren en de markt te voeden met praktische voorbeelden worden verschillende praktijktoetsen uitgevoerd. Het doel is dus om de meetmethodiek klaar te maken voor gebruik in BREEAM-NL en GPR Gebouw. Het eindresultaat wordt tijdens de Dutch Green Building Week gepresenteerd, waarna het eindrapport gepubliceerd wordt”, aldus Van Vliet.

Geïnteresseerden kunnen het conceptrapport alvast opvragen via mail naar mike@albaconcepts.nl.