Monteco (ARCHI 2000): knap kantoorcomplex in houtskeletbouw

"De krachtlijnen van dit project waren zeer snel duidelijk", leggen de architecten uit. "Het kwam erop aan om een kwalitatief hoekgebouw te ontwerpen, zowel vanuit technisch als esthetisch oogpunt, met behoud van een ruwe structuur die een nieuwe, duurzamere bouwtechniek markeert – meer bepaald houtskeletbouw."

Het programma

"De inkomhal van het gebouw bestrijkt twee niveaus, waardoor de eerste houten elementen tevoorschijn komen. Een mezzanine sluit aan op de beglaasde hal en creëert een sterke band tussen het hoekgebouw en de omliggende stedelijke ruimte. Deze link wordt versterkt door een uitkragende gordijngevel (van +2 tot +6), een doelbewuste knipoog naar de gebouwen op de drie andere hoeken van het kruispunt. De profielen en de grote ramen accentueren de verticaliteit van dit kleine hoekgebouw.” In tegenstelling tot de andere karakteristieke volumes in de nabije omgeving, waarvan de verdiepingen geleidelijk terugspringen, kozen de architecten voor twee topverdiepingen die zich integraal terugtrekken om plaats te creëren voor een royaal zuidgericht terras.

Het gebouw is zo ontworpen dat elke verdieping kan worden opgedeeld in twee kantoorruimtes, zodat verschillende huurders er hun intrek kunnen nemen. Hoewel de bank Nagelmackers het volledige gebouw zal huren in de twaalf jaar na oplevering (normaliter in november), is het project zo opgevat dat de verdiepingen de nodige ruimtelijke flexibiliteit toelaten. Drie kelderverdiepingen bieden plaats aan veertien parkeerplaatsen en het gros van de technieken. En op het gelijkvloers is een ruime stalling voor twintig fietsen voorzien.

Minimum aan materialen

"Om de essentie van het project intact te houden, hebben we beslist om niet te veel materialen te gebruiken", klinkt het bij ARCHI 2000. Zo blijven het hout, het beton en soms zelfs ook het metaal zichtbaar. "Om een maximale hoeveelheid zichtbaar hout in de plafonds te garanderen, wordt een groot deel van de technieken geïnstalleerd in valse vloeren, waarvan de dikte varieert van 30 tot 38 cm. De zwarte metalen klimaatplafondeilanden passen bij de hedendaagse industriële stijl van het gebouw. De gevelbekleding bestaat uit massief, geperforeerd en helder plaatstaal. Dit materiaal heeft het voordeel dat het licht is, wat belangrijk is in de context van een houten structuur en een uitkragende gordijngevel. De dichtheid van de perforaties neemt toe ter hoogte van de ramen, waardoor er een spel van licht en schaduw ontstaat naarmate de uren verstrijken. Overdag zijn de ramen verborgen, maar als het donker wordt, komen ze tevoorschijn door het plaatwerk. Het gebouw volgt een raster van 135 cm, waardoor de toekomstige gebruikers het gebouw zo kunnen indelen dat de ruimtes perfect zijn afgestemd op de behoeften van een kantoorruimte zonder het gevelbeeld te verstoren.”

Technische en esthetische uitdagingen

"Dit project brengt meerdere uitdagingen met zich mee. De eerste was het ontwerpen en bouwen van een rijzig gebouw met een houten structuur. De tweede uitdaging was de prefabtechniek in hout en beton. Aangezien het perceel uiterst klein is, worden de bouwelementen just in time geleverd en moeten ze op korte tijd gemonteerd worden. De laatste uitdaging was dat een groot deel van de structuur zichtbaar moest blijven. Dit vergt specifieke aandacht van de verschillende studiebureaus vóór de uitvoering van de werken, maar ook van de hoofdaannemer gedurende de uitvoeringsfase. Alle elementen die op de werf aankomen, zijn dus geoptimaliseerd en vooraf uitgerust met de nodige uitsparingen, zodat ze zeer snel kunnen worden gemonteerd – lees: acht dagen per verdieping voor de ruwbouw. De uitdagingen zijn dus zowel van technische als esthetische aard.”

Geen fossiele brandstoffen

Hout is een hernieuwbaar materiaal, dat het broeikaseffect helpt te reduceren door CO2 op te slaan en dat weinig energie vergt tijdens het productieproces. Om het materiaalgebruik te optimaliseren, zullen de zaagresten van bepaalde wanden opnieuw gebruikt worden, bijvoorbeeld voor de kroonlijsten van de daken.

Vanuit technisch oogpunt hebben de architecten en de bouwheer besloten dat er in dit nieuwe gebouw geen fossiele brandstoffen zullen worden gebruikt. Vandaar dat er op het dak twee warmtepompen zijn geïnstalleerd, die voorzien in alle verwarmings- en koelingsbehoeften. Het dak zal ook worden uitgerust met fotovoltaïsche panelen en in de kantoren worden intelligente zonneschermen geplaatst. Zo mikt het project op een BREEAM Excellent-certificaat, dat tal van duurzaamheidscriteria in rekening brengt.