“Mos kan helpen lucht in tunnels en parkings te zuiveren”

BESIX Clean Air is een eigen initiatief. Kan je eens vertellen wat het precies inhoudt?

“Ik ben in september 2016 bij BESIX begonnen. Dit is mijn eerste job. Ik had tijdens mijn sollicitatie laten weten dat ik niet op zoek was naar een functie waarbij je voornamelijk stabiliteitsberekeningen doet, daar had ik op dat moment immers geen zin in. Toch ben ik gestart bij het departement Engineering in Brussel, dat in de eerste plaats net wél het studiebureau voor BESIX-projecten is. Maar binnen Engineering zijn er wel veel mogelijkheden. Zo ben ik begonnen bij het team rond BIM en Systems Engineering. Ik had in de maanden voor mijn sollicitatie immers meegewerkt aan een boek rond BIM, dus dat leek me wel interessant (Rasking is co-auteur van BIMtonic, uitgegeven door Redactiebureau Palindroom, red.). In parallel werkte ik ook mee aan enkele tenders en projecten als methode-ingenieur om enkele kritieke uitvoeringsmethoden mee uit te denken. Het toeval wil dat de mensen die fysiek rond mij zaten op kantoor ook de grondleggers zijn van het innovatieprogramma bij BESIX, UNLEASH genaamd. Dat programma was nog maar net opgestart en had initieel de bedoeling ideeën te verzamelen van alle werknemers van BESIX wereldwijd, om op die manier mogelijk nieuwe activiteiten op poten te kunnen zetten. Ik diende een idee in rond luchtkwaliteit, klimaatopwarming en mos, heel erg vaag op dat moment. Ik had ergens gelezen dat mos een enorm hoge absorptiecapaciteit heeft en van alle planten de lucht misschien wel het best kan zuiveren. Intuïtief voelde ik aan dat er ook nog andere voordelen aan mos verbonden zijn. Zo biedt mos ook een visueel, psychologisch en akoestisch effect, heeft het een goede waterretentie, kan het helpen het hitte-eilandeffect te counteren, je onthardt er oppervlaktes mee…”

Hoe ben je op het innovatieve idee gekomen? Waarom zou BESIX nood hebben aan zoiets?

“Begin 2017, toen de ideeën werden ingediend, was het voor mij duidelijk dat er iets mis was met de lucht. Er kwamen steeds meer berichten over stijgende CO2-concentraties en onheilspellende IPCC-rapporten. Ook over luchtverontreiniging door fijn stof kwam er steeds meer nieuws in de media. Op dat moment was het onderscheid tussen luchtvervuiling en klimaatopwarming voor mij niet zo heel duidelijk. Pas gaandeweg ontdekte ik dat het twee fundamenteel verschillende zaken zijn, met andere oorzaken, gevolgen, technologische oplossingen… In ieder geval, ik merkte dat de bouwsector en meer bepaald infraprojecten vaak als grote boosdoener werden afgeschilderd. De bouwsector is verantwoordelijk voor een groot percentage van de wereldwijde CO2- en fijnstofuitstoot. Veel mensen denken dat wij ons niet veel aantrekken van de problematiek rond schone lucht, maar dat is uiteraard niet zo. Het leek mij dus van kapitaal belang eens na te denken hoe wij naast onze activiteiten ook een positieve bijdrage zouden kunnen leveren aan de luchtkwaliteit. Op zijn minst zouden we zo, door innovatieve oplossingen te bedenken en aan te bieden, een meer optimistische boodschap kunnen brengen.”
 

Op zijn minst zouden we zo een meer optimistische boodschap kunnen brengen

Het lijkt niet evident om als relatief nieuwe werknemer zo’n project opgestart te krijgen. Hoe ging dat in zijn werk? Ik las dat er een jury aan te pas kwam.

“Eerst was er een online ideeënbus. Daarin werden een 400-tal ideeën gedropt - vandaag zal dat waarschijnlijk al een veelvoud zijn. Uit die 400 werden oorspronkelijk een twintigtal potentieel revolutionaire ideeën geselecteerd. Die moesten een eerste keer verdedigd worden voor de innovation board, een jury bestaande uit het senior management van BESIX. Zij selecteerde een vijftal ideeën die verder ontwikkeld zouden worden in teams tijdens een ‘innovation bootcamp’ in Eupen. Daar werd het idee omgevormd tot een echte business case. Na de bootcamp volgde nog een finale ‘pitch’ voor het executive committee. Dat bepaalde dan welke ideeën uiteindelijk een budget kregen om verder ontwikkeld te worden. Pas vanaf dan kon ik me er minstens halftijds en op bepaalde momenten zelfs voltijds mee bezighouden. Tot dan gebeurde het uitwerken van het idee tussen mijn ander werk door. Eens we dat budget gekregen hadden, werd de business case een project en niet veel later een mini-departement. We zijn er nu met een heel team mee bezig.”

In juli wordt het idee als proefproject toegepast op een werf. Wat verwacht je daarvan?

“We zijn blij dat we een partner hebben gevonden die het op zijn werf wil plaatsen. Die beseft ook de waarde van dit soort vergroening en innovatie en bovenal biedt dit project ons de mogelijkheid om heel veel zaken te testen, als een soort living lab. Vooreerst willen we natuurlijk weten hoeveel fijn stof we met mos uit de lucht kunnen halen. We willen natuurlijk ook experimenteren met verschillende parameters qua ventilatie en irrigatie en ook nagaan onder welke omstandigheden het mos het beste werkt.”

Welke mogelijke toepassingen op grote schaal zie je in de toekomst weggelegd voor de ontwikkeling?

“Indien uit de testcase een groot potentieel blijkt, is het natuurlijk de bedoeling het product verder te verfijnen en vervolgens zo veel als mogelijk te installeren in het straatbeeld. Waar? Dat is nog een beetje koffiedik kijken. Idealiter wordt het geplaatst op plekken waar er én een verhoogde concentratie fijn stof is én veel mensen samenkomen. Dat is bijvoorbeeld het geval in tunnels en aan drukke verkeersassen in stedelijke omgeving, maar er zijn nog veel opties. Hoe groter de oppervlakte waar we het systeem kunnen plaatsen, hoe meer ‘economies of scale’ we kunnen gebruiken en hoe goedkoper het ook kan worden voor iedereen. We mikken vooralsnog op projecten in België, Nederland, Luxemburg en Frankrijk omdat we in die landen de klimaatomstandigheden het best kunnen inschatten. Maar er zijn duizenden soorten mos en mos groeit in principe overal.”

Heb je intussen nog andere ideetjes voor vernieuwende projecten?

“Naast BESIX Clean Air werk ik samen met een collega aan de ontwikkeling van een cel ‘smart buildings’. Dat is een enorm boeiend project, omdat het een antwoord biedt op veel uitdagingen van asset owners en facility managers vandaag. Hoe slimmer je een gebouw maakt, hoe minder energie het verbruikt, hoe meer comfort je kan bieden aan de mensen in het gebouw, hoe beter je kan inspelen op individuele behoeften… Voorts is BESIX een goed voorbeeld van een bedrijf dat niet twee, maar wel twintig jaar vooruitdenkt. Wij beseffen maar al te goed dat er grote maatschappelijke uitdagingen zijn die op ons liggen te wachten en dat wij met nieuwe oplossingen moeten komen om daar een antwoord op te bieden. Er zal dus altijd plaats zijn voor innovatieve projecten bij BESIX.”