Multifunctionele daken zijn de toekomst

Meer dan een dak boven het hoofd

Hoewel de beschermende functie van het platte dak in 2024 nog altijd centraal staat, zien we steeds vaker dat daken meerdere functies combineren. Denk aan isolatie en waterdichting, maar ook aan het opwekken van energie, regenwateropvang of zelfs ruimte voor ontspanning. Deze nieuwe toepassingen maken van het dak een volwaardige extra bouwlaag.

Sander De Boever van de technische dienst van VM Building Solutions vertelt over de verschillende mogelijkheden én over de gevolgen daarvan voor de dakopbouw.

Het kleurenpalet van multifunctionele daken

De termen ‘groendak’ en ‘blauw dak’ zijn inmiddels bekend: groendaken bevorderen de biodiversiteit en blauwe daken houden regenwater tijdelijk vast. Maar er zijn ook ‘gele’ en ‘rode’ daken.

• Gele daken zijn uitgerust met technieken voor energieopwekking, ventilatie en verwarming.
• Rode daken bieden ruimte aan terrassen, sportzones of andere voorzieningen, met name in stedelijke omgevingen.

Deze functies kunnen overigens ook gecombineerd worden. Zo is een blauwgroen dak een slimme oplossing om wateroverlast bij hevige regenval te beperken, dankzij de extra buffercapaciteit van het groensysteem bovenop het retentiedak.

Een groendak kan daarnaast perfect gecombineerd worden met een terras (rood dak), en ook tussen zonnepanelen op een geel dak is begroeiing mogelijk. Die combinatie biedt zelfs voordelen: de planten zorgen voor koeling van de zonnepanelen, terwijl deze op hun beurt schaduw geven aan de vegetatie.

Duurzaamheid als drijfveer

De toenemende belangstelling voor multifunctionele daken is geen verrassing. Duurzaamheid en circulariteit spelen een steeds grotere rol in de bouwsector. Door bestaande bebouwing optimaal te benutten, bijvoorbeeld via multifunctionele daken, dragen we bij aan een meer toekomstbestendige samenleving.

Vooral groendaken krijgen hierbij veel aandacht vanuit beleidsmakers, zeker in steden waar ze helpen bij klimaatadaptatie. Ze verlagen de omgevingstemperatuur en verminderen het hitte-eilandeffect. Het substraat en de vegetatie zorgen voor verdamping, wat leidt tot natuurlijke verkoeling. Tegelijkertijd vangen groendaken water op tijdens piekbuien – een belangrijke troef bij de toenemende extremen in het weer.

Sander De Boever ziet deze trend dan ook alleen maar groeien: “Groendaken maken stedelijke gebieden niet alleen aangenamer, maar ook veerkrachtiger. De toekomst is – letterlijk – groen.”

Aandacht voor de juiste dakopbouw

Een multifunctioneel dak vraagt wel om extra aandacht, vooral wat betreft de waterdichting. De juiste keuze van dakbedekking is cruciaal. Europese norm EN13948 schrijft bijvoorbeeld voor dat de gebruikte membranen bij intensieve groendaken en blauwe daken bestand moeten zijn tegen worteldoorgroei, getest over een periode van twee jaar.

Niet elk dak is ontworpen voor het gewicht van een daktuin of andere extra belasting. In die gevallen is een duurzame, waterdichte bescherming tegen weersinvloeden essentieel. Elk project vereist dan ook een aangepaste oplossing.

Praktische aandachtspunten

Er zijn verschillende soorten EPDM-membranen beschikbaar die afgestemd zijn op specifieke toepassingen:

• Tiplon: het dikste EPDM op de markt, gekenmerkt door een hoge sterkte.
• Resitrix SKW: FLL-gecertificeerd en geschikt voor groendaken.
• Mastersystems: garandeert een strak dakbeeld dankzij versterking met polyestervlies.

Veel van deze membranen zijn bovendien geschikt voor het hergebruik van regenwater.

Deze eigenschappen maken het mogelijk om het juiste membraan te kiezen voor elke situatie, afhankelijk van de gewenste functionaliteit van het dak.

Toekomstbestendig denken

Tot slot is het belangrijk om het basisdoel van het dak niet uit het oog te verliezen: waterdichtheid. Zeker bij daken met extra functies, die achteraf moeilijk bereikbaar zijn, is het essentieel dat de dakopbouw duurzaam is. Niemand wil immers na tien jaar een dak vol beplanting en zonnepanelen opnieuw moeten vernieuwen. 

Het kiezen van de juiste materialen en professionele installateurs is dus van groot belang. Organisaties die zich toeleggen op multifunctionele daken kunnen ondersteuning bieden in elke fase van het project – van ontwerp tot uitvoering – en dragen zo bij aan een klimaatvriendelijke en leefbare toekomst.