MVRDV geeft Albanees communistisch monument nieuwe invulling

De piramide van Tirana, midden in het centrum, zag het levenslicht in 1988 en werd ontworpen door de dochter en schoonzoon van de toen drie jaar overleden communistische leider Enver Hoxha. De piramide opende als museum ter ere van Hoxha, maar kende in de loop der jaren verschillende gedaantes. Zo deed het gebouw onder andere dienst als tijdelijk NAVO-gebouw tijdens de Balkanoorlogen, als nachtclub en als eventruimte.

Van het volk

Ondanks plannen om de piramide om te bouwen tot een nationaal theater, staat het 11.800 vierkante meter gebouw intussen al tien jaar leeg. Architectenbureau MVRDV uit Rotterdam zal de piramide nu ‘teruggeven aan het volk’ door te verbouwen tot een technologisch opleidingscentrum voor jeugd. “Het gebouw is een symbool voor veel Albaniërs”, zegt Winy Maas, medeoprichter van MVRDV. "Voor de oudere generatie is het een herinnering aan de culturele evenementen tijdens het communisme, terwijl de huidige generatie de piramide ziet als een plek om een nieuw tijdperk te vieren.”

Informeel gebruik

De kenmerkende stralen die je bij bovenaanzicht van de piramide ziet zullen tijdens de renovatie omgetoverd worden tot trappen die naar een dakterras leiden. MVRDV haalde hiervoor inspiratie uit de Albanese jongeren die, hoewel het gebouw al jaren leegstond, op het dak klommen om daar samen te zijn en te chillen. Deze vorm van respect voor het huidige, informele gebruik van het gebouw is essentieel in de visie MVRDV, dat de burgers net extra uitnodigt om deze functie te delen.

Grote bomen

De ruimte tussen de stralen wordt opgevuld met glas om zo het atrium binnenin van voldoende daglicht te voorzien. Daarnaast zullen er op het gelijkvloers heel wat extra toegangen worden voorzien om zo het toegankelijke karakter van het gebouw nog extra te benadrukken. Grote bomen moeten binnen dan weer het nodige weerwerk bieden tegen de erg hoge plafonds.

De renovatie van de piramide, met 2019 als verwachte opleverdatum, valt samen met andere bouwprojecten die momenteel in Tirana zijn opgestart. Zo ontwierp het Deens architectenbureau BIG bijvoorbeeld een nationaal theater in de vorm van een strik en creëert Stefano Boeri Architetti 24-uren-scholen die ook dienst doen als gemeenschapscentrum.