-
![]()
© Marc Sourbron
De Zinnekes in Laken.
Er komen jaarlijks ruim 23.000 nieuwe appartementen bij in Vlaanderen. Zo bleek gisteren uit de
Pano-reportage over de appartementisering en de rol van bouwpromotoren in dat proces. En elke
dag verdwijnt er 6 hectare open ruimte in Vlaanderen, terwijl de Vlaamse regering vanaf 2040 geen
open ruimte meer wil aansnijden. Netwerk Architecten Vlaanderen gelooft dat een eenduidig
ruimtelijk beleid en het beter benutten van de ontwerpkracht van architecten van cruciaal belang
zijn om de ruimtelijke verrommeling in Vlaanderen aan te pakken. Enkel zo kunnen we de
noodzakelijke verdichting realiseren op een kwalitatieve manier.
Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV) schaarde zich van bij de start achter het idee van de bouwshift. Steven Lannoo, directeur NAV: “Vanuit een erkenning van de problematiek en ons maatschappelijk engagement als architecten zijn we ervan overtuigd dat een bouwshift in Vlaanderen broodnodig is. Wij vinden dat het beleid hierbij op twee sporen moet inzetten: enerzijds geen bijkomende open ruimte innemen en dus stoppen met het aansnijden van greenfield, en anderzijds slimmer bouwen zodat het ruimtelijk rendement verbetert.”
Kwalitatieve verdichting met ruimte voor publiek groen
In het publieke debat krijgt vooral het eerste spoor de aandacht. En dan loopt het proces spaak op (de hoogte van) vergoedingen voor grondeigenaars. Maar om de bouwshift te realiseren is er méér nodig. Steven Lannoo: “Wij geloven als architectenvereniging in kwalitatieve verdichting, niet enkel in steden maar ook in dorpen. De bouwshift gaat immers niet over minder maar over anders bouwen.”
“Omdat de vraag naar woningen en andere bebouwde functies blijft toenemen, moeten we op minder ruimte meer functies kunnen realiseren. Kwalitatief ruimtegebruik draait om meer dan appartementen bouwen. Ook niet-woongebouwen spelen een rol in de bouwshift, net als herbestemmingen, leegstand aanpakken, meervoudig ruimtegebruik, aanpasbaar bouwen, optoppen, … Essentieel bij elk project is dat er aandacht is voor publiek groen, dat de impact op de omgeving wordt onderzocht, dat het project past in de omgeving… . Daar wringt het schoentje nu vaak.”
Eenduidige regelgeving die de creativiteit niet fnuikt
"Vlaanderen moet een duidelijker kader scheppen rond kwalitatieve rendementsverhogende projecten, en zo de lokale besturen ontlasten van die verantwoordelijkheden. De Vlaamse overheid zou een algemeen richtinggevend kader moeten geven, een werkbaar instrumentarium en voldoende middelen om de bouwshift te integreren in een lokale beleidsvisie. Deze visie moet voor voorspelbaarheid zorgen en een duidelijke communicatie naar architecten en bouwheren toelaten", dixit NAV.
“Dat de kwaliteitseisen hoog moeten zijn, daar zijn we het als architecten 100% mee eens. Maar het mag niet gewoon om een beperking van de densiteit gaan. Nu botsen we nog te vaak op allerhande – vaak onduidelijke en weinig eenduidige – regels (bijv. over hoogtes, afstand tussen gebouwen, …), waardoor creatieve, duurzame inbreidingsprojecten moeilijk of niet realiseerbaar zijn. Er is dus dringend nood aan maatregelen die de creatieve ontwerpoplossingen van architecten niet langer fnuiken. Enkel zo kunnen we een nieuw aanbod binnen het bestaande ruimtebeslag realiseren en écht inzetten op kwalitatief verdichten.”
Hoe het wél moet: inspiratieprojecten in de kijker
Om te tonen hoe kwalitatieve verdichting en inbreiding er in de praktijk uitzien, zetten we enkele inspiratieprojecten in de kijker. Deze projecten kaderen in het project Ruimtelijk Rendement met steun van het Departement Omgeving van de Vlaamse Overheid. De reportages zijn uitgewerkt door Palindroom, het bedrijf achter Architectura, in samenwerking met Medialife en fotograaf Marc Sourbron.
Optopping in Laken (OSK-AR architecten)
Een kinderdagverblijf boven op een basisschool, inclusief een buitenschoolse opvang en een ontmoetings- en ontspanningsruimte voor ouders. Dat is kort samengevat de samenstelling van campus De Haven in de Molenbeekstraat in Laken. Het meest in het oog springend langs de buitenkant is zonder twijfel het volume boven op het dak, waar sinds 2014 kinderdagverblijf De Zinnekes vertoeft.
Lees hier het artikel.
Inbreidingsproject in Brugge (Architecten Groep III)
Het gemengd woonproject Groen Steenbrugge is een levendige plek waar wonen, werken en studeren hand in hand gaan. De site op de Brugse buitenrand, langs het kanaal Gent-Brugge, oogt indrukwekkend en profileert zich als een knap staaltje ruimtelijke rendement.
Lees hier het volledige artikel.
Herbestemming in Oudenburg (ampe.trybou architecten)
De verouderde en verkommerde Molensite in Oudenburg bleef jarenlang onaangeroerd. Tot WoonWel in 2010 de gronden en panden kocht. De sociale huisvestingsmaatschappij zag potentieel in de site. Een eerste fase, de nieuwbouw van vier sociale huurwoningen en vijf sociale huurappartementen, werd afgerond.
Lees hier het volledige artikel.
Gerelateerde bedrijven
Onze partners