Net niet: Ontmoetingscentrum Linkhout (RE-ST)

Niet-bouwen

RE-ST: ”We erkennen de noodzaak van de opdracht. De huidige infrastructuur is verouderd en voldoet niet meer aan de eisen van de gebruikers. Het is misschien door onze weerstand tegen het adjectief nieuw waardoor de naastliggende weinig gebruikte parochiekerk onze aandacht trok. Haar gebruik als gemeenschapsplaats neemt af, in de toekomst valt die functie misschien zelfs helemaal weg.” Het voorstel om het ontmoetingscentrum onderdak te geven in de bestaande Sint-Trudokerk werd niet op gejuich onthaald. Dat slechts 75% van het voorziene budget besteed moet worden voor de realisatie hiervan, zou een stimulans kunnen zijn om dit voorstel te omarmen. De architecten tonen aan dat een gedeelde kerkfunctie blijft behouden, enkel een kleine uitbreiding aan de achterzijde is nodig voor de gevraagde logistieke functies. Vanuit de erkenning dat een ouder, ongebruikt gebouw voor hoge onderhoudskosten zorgt, kon de herbestemming ook als een besparing beschouwd worden. “Niet-bouwen is kort door de bocht het oplossen van een ruimtelijke behoefte zonder kubieke meters toe te voegen. Het gaat over bewust omgaan met de beschikbare ruimte, zowel de gebouwde als niet-gebouwde. Niet-bouwen vertrekt bij weten wat je hebt, en herontdekken dat bestaande ruimte anders kan gebruikt worden. Ook voor meerdere functies. Het nieuwe zit hierbij in het (her)gebruiken van het bestaande. Dit lijkt ons alvast geen foute stelling”, vindt RE-ST.  

Kolommen staan in de weg

 “Ondanks onze poging om niet medeplichtig te zijn aan bouwen van toekomstige leegstand, maar eerder een oplossing te zoeken voor de bestaande overmaat, mochten we de beslissing ontvangen dat er alsnog gekozen wordt voor de realisatie van het nieuwe ontmoetingscentrum. Ontwerpwedstrijden laten vaak weinig ruimte voor progressieve inzichten, vaak zijn er te veel drempels of weerstanden om terug te komen op beslissingen. Na een korte terugkoppeling begrepen we dat de kolommen in de kerk ook fysiek - of misschien nog meer mentaal– de realisatie van het programma in de kerk in de weg staan. Al geloven we dat onze eerste snelle schetsen aantonen dat deze drempel overwonnen kan worden. Een oplossing voor de transitie van deze Vlaamse parochiekerk is bij deze alvast een werk voor morgen, al is een functie als een ontmoetingscentrum een uitgelezen kans om het gebruik in de toekomst te bestendigen.”

RE-ST pleit ervoor dat architectuur en stedenbouw zich meer, of in de eerste plaats, toeleggen op hergebruik en herontwerp binnen de bestaande bebouwing. Ze achten na een eeuw van expansie de tijd rijp voor een era van het grote onderhoud. Niet-bouwen is hierbij een werkwoord. Het is niet niets doen. “Niet-bouwen vertrekt bij weten wat je hebt en herontdekken dat bestaande ruimte anders gebruikt kan worden.”