Niet één maar twee extra verdiepingen

Met dit zogenaamd 'optoppen' wordt bovenop een plat dak, of na het wegnemen van een zadeldak, een gebouw uitgebreid met één of twee verdiepingen. Precies dat idee zette Alexandre Dain, zelf een bouwkundig ingenieur, aan het denken. Indien hij zijn bestaande villa in Brussel zou kunnen uitbreiden met twee extra verdiepingen, zou hij deze ruimte kunnen inrichten als studentenkamers voor studenten van de vlakbij gelegen Université Libre de Bruxelles. In totaal kon hij zo een bestaand gebouw uitbreiden met 110 m² op de tweede en 90 m² op de derde verdieping, goed voor 7 studentenkamers.

De bestaande woning uit eind jaren vijftig bestond uit een kelder, gelijkvloers, eerste verdieping en een zadeldak. In functie van een verticale uitbreiding is precies die kelder een belangrijk voordeel, aldus Alexandre Dain. Een stabiliteitsanalyse bevestigde hem namelijk dat de structuur van de kelder voldoende draagkracht aan het gebouw biedt voor het gewicht van de extra verdiepingen.

Optoppen met Ytong, de logische oplossing

Voor de structuur van een verticale uitbreiding kan men voor een aantal bouwtechnische mogelijkheden kiezen. Hieruit blijkt meestal dat Ytong de beste kaarten heeft, zo ook in dit project. Een alternatief in hout is erg duur en klassiek metselwerk heeft het nadeel dat het te zwaar is. Ytong scoort hier dus dubbel. De grondstoffen van cellenbeton zijn ruim aanwezig en de toevoer blijft steeds gegarandeerd. Ook het productieproces van cellenbeton is minder energie-intensief dan bijvoorbeeld bij bakstenen. De prijzen van cellenbeton kenden bijgevolg de laatste jaren niet de exponentiële stijging zoals bij hout bekend is. Bovendien is Ytong, net zoals hout, een uiterst licht bouwmateriaal. Hierdoor kon men in dit project niet één maar twee extra verdiepingen toevoegen aan de woning. Bij een alternatief in baksteen zou wellicht slechts één verdieping mogelijk zijn. Hoewel elk project technisch moet worden geanalyseerd, kan je volgens Alexandre Dain de stelregel hanteren dat het gewicht van één extra verdieping in baksteen bijna kan vergeleken worden met twee verdiepingen in cellenbeton. Alvast om deze redenen is de keuze voor Ytong dus snel gemaakt.

Ytong biedt daarnaast nog extra voordelen zoals thermische en akoestische isolatie en brandwerendheid. Bovendien is de bouwtijd sneller dan bij klassiek metselwerk, wat voor de bouwheer een extra voordeel is omdat hij met zijn familie tijdens de werf in de onderliggende woning bleef wonen.

Technische aandachtspunten bij optoppen

Twee extra verdiepingen toevoegen aan een bestaand gebouw, is niet vanzelfsprekend. Alexandre Dain werkte zelf de bouwplannen tot in detail uit. De start van het project begon met het verwijderen van het dak van de bestaande woning. Om te vermijden dat regenwater zijn weg zou vinden naar de onderliggende verdiepingen, die nog bewoond zijn, liet hij de vrijgekomen zoldervloer onmiddellijk afwerken met een roofinglaag. Een goede keuze zo vindt hij zelf, omdat dit niet alleen bescherming biedt, het is ook prima als basis voor de muuropbouw van de bovenliggende verdiepingen.

Voor de gevels en de structurele muren aan de binnenzijde, koos hij voor Ytong blokken van 20 cm dikte. De buitenmuren staan rechtstreeks op de bestaande gevelmuren en beschermende roofinglaag. Voor de binnenmuren werd gecontroleerd of er een draagmuur op de onderliggende verdieping staat, ook in dit geval kon men de Ytong muur rechtstreeks op de roofing plaatsen. Indien er geen onderstaande draagmuur was, werd een metalen ligger voorzien waarop de Ytong muur kan rusten. Bovenop de muren van de tweede verdieping ligt een betonnen ringbalk die hiermee ook als balk de raamopeningen overspant. Dankzij deze balk krijgt de volledige ruwbouwstructuur extra sterkte en wordt de basis gelegd voor de muren en houten vloerbalken van de derde verdieping. De vloeropbouw bestaat uit een balkenstructuur met tussenliggende isolatie, bedekt met houten OSB platen die later afgewerkt worden met een geïsoleerde en dempende vloer. Op de bovenste verdieping lopen nog enkele Ytong binnenmuren door vanaf de onderliggende verdieping. Op andere plaatsen zijn bovenop de houten vloer nog scheidingswanden in hout voorzien.

De buitengevels worden vanaf de bestaande gelijkvloerse verdieping langs de buitenzijde geïsoleerd en daarna afgewerkt met een crepilaag waardoor het oude gebouw en de nieuwe verdiepingen perfect samengevoegd worden. De binnenmuren worden ofwel met pleisterwerk ofwel met gipsplaten afgewerkt. Het volledige project is afgewerkt tegen de start van het nieuwe academiejaar 2023 - 2024.