Nieuw dagziekenhuis Imelda-campus wordt sober, flexibel en duurzaam gebouw (TM HASA architecten & SVR-ARCHITECTS)

Een bestaand tijdelijk gebouw dat momenteel reeds (deels) het dagziekenhuis huisvest zal worden vervangen door een nieuwbouw die alle functies van het dagziekenhuis op een efficiënte manier organiseert. Het nieuwe dagziekenhuis krijgt op het gelijkvloers een onthaal met ruime gecentraliseerde wachtzone. Daar kunnen patiënten in alle comfort en met uitzicht op het omgevende groen wachten tot ze worden opgeroepen voor hun geplande ingreep.

De behandel- en onderzoekslokalen zijn verdeeld over de 3 bouwlagen, met op het gelijkvloers kleinere behandelkamers en een pijnkliniek, op de eerste verdieping een operatiekwartier en op de tweede verdieping de gastro-enterologische behandelruimtes. Een grote centrale verticale circulatie met trap en liften verbindt de wachtruimte op het gelijkvloers vlot met de diensten op de verdiepingen.

Bosrijke omgeving

In hun ontwerp hebben HASA architecten en SVR-ARCHITECTS sterk rekening gehouden met de uitgebreide, groene site. De bosrijke omgeving is immers een zeldzame troef voor een ziekenhuis. De bezoekers worden verwelkomd en zelfs gerustgesteld door de rijkelijk aanwezige volgroeide bomen en struiken. Ook vanuit de kamers en onderzoekslokalen is dit groen zichtbaar, hetgeen bijdraagt aan het welbevinden van bezoekers en patiënten.

De ontwerpers hadden bij het inplanten van het nieuwe gebouw in het bijzonder oog voor de bomendreef die de bouwzone scheidt van de parking. Ze plaatsen het nieuwe gebouw parallel aan die bomendreef, op voldoende afstand van kruinen en wortels van de bomen. Deze afstanden werden bepaald op basis van het advies van boomexperts die onderzoek deden naar de gezondheid en het wortelstelsel van de aanwezige bomen.

Overdekte gaanderij

Deze inplanting zorgt, naast het behoud van een belangrijk deel van de bomen, voor twee ruime, driehoekige open ruimtes tussen de nieuwbouw en de bestaande gebouwen. Deze worden als volwaardige groenzones ingericht, met een zone in verhard gras voor de noodzakelijke brandweertoegangen. De ruimtes in nieuwe én bestaande gebouwen krijgen zo kwalitatief licht én zicht.

De nieuwe vorm en inplanting van het gebouw zorgt er tenslotte voor dat de kop van de nieuwbouw direct uitgeeft op het bestaande plein aan de hoofdinkom van het ziekenhuis. Het nieuwe dagziekenhuis wordt zo eenvoudig leesbaar, waardoor de bezoekers meteen naar de juiste plek geleid worden. Het transparante onthaal is goed zichtbaar vanop het plein. De inkom ervan wordt bovendien gemarkeerd met een overdekte gaanderij die deel uitmaakt van het nieuwe gebouw. Deze gaanderij wordt over de volledige lengte van het gebouw doorgetrokken en vormt zo een overdekte passage richting fietsenstallingen en bushalte.

Zacht-rood coloriet

HASA architecten en SVR-ARCHITECTS kiezen bewust voor een sober gebouw dat zich inschrijft in het bestaande geheel, zodat het grote amalgaam van verschillende bouwstijlen en materialen op de Imelda-campus niet verder zou toenemen.

Om de leesbaarheid van de site te behouden en zelfs te versterken, kiest het ontwerpteam er voor om de aandacht op de hoofdinkom te laten liggen. Daarom krijgt het nieuwe dagziekenhuis een coloriet dat gelijkaardig is aan dat van de omliggende bebouwing rondom de hoofdinkom. Het nieuwe gebouw krijgt een gevelbekleding in beton en aluminium in een zacht-rode tint, aansluitend bij de verschillende rode bakstenen volumes op de ziekenhuissite.

Schaal van de patiënt

De bouwzone voor het nieuwe dagziekenhuis is functioneel zeer goed gekozen door de opdrachtgever: vlak bij de hoofdinkom én met een snelle verbinding met operatiekwartier, sterilisatie en polikliniek in het bestaande gebouw. Deze zone wordt echter gekenmerkt door enkele uitdagende randvoorwaarden. Er dient een vrij omvangrijk programma gerealiseerd worden tussen de reeds bestaande gebouwen en de te bewaren bomendreef langs de parking. De bestaande route van de brandweer op het terrein dient gerespecteerd en zelfs verbeterd te worden. En in de ondergrond tenslotte bevindt zich een uitgebreide technische infrastructuur voor de bestaande gebouwen.

Het ontwerp van TM HASA architecten & SVR-ARCHITECTS verzoent bovenstaande randvoorwaarden met het functionele programma onder vorm van een compact gebouw dat het bestaande containergebouw vervangt. Aansnijden van waardevolle groenzones wordt zo vermeden, wat een belangrijke troef is van het ontwerp. Daarnaast integreert het nieuwe gebouw zich zowel in de bestaande groene als gebouwde omgeving. Ondanks zijn afmetingen werd het ontworpen op schaal van de patiënt. Tenslotte is het nieuwe chirurgisch dagziekenhuis toekomstbestendig en kan het mee evolueren met de noden van zijn gebruikers.

Flexibiliteit en hergebruik

HASA architecten en SVR-ARCHITECTS hebben getracht om een zo flexibel mogelijk gebouw te ontwerpen, met enkel een centrale kern voor circulatie, technieken en stabiliteit en twee technische kokers aan de zijgevels van het gebouw. De vloerplaten overspannen de ruimtes van gevel tot aan de centrale kern, wat een obstakelloze ruimte van circa 15 meter diep oplevert over de volledige lengte van het gebouw. Voor deze grote overspanning worden voorgespannen welfsels geplaatst op een structuur van geprefabriceerde balken en kolommen.

De inrichting van deze grote ruwbouwruimte gebeurt met lichte wanden, die eenvoudig kunnen worden aangepast aan de evoluerende noden van het ziekenhuis. Het hele gebouw is modulair ontworpen, zodat er niet enkel een grote flexibiliteit ontstaat qua inrichting en functies ontstaat, maar ook de mogelijkheid om bouwelementen te hergebruiken bij het herinrichten van delen van het gebouw. Ook de gevels zijn op deze flexibiliteit afgestemd. Tussen de betonnen stroken voor borstweringen en dakrand bevinden zich modulaire houtskeletcassettes bekleed met aluminium. Deze laten toe dat de gevel mee kan aangepast worden in overeenstemming met het toekomstig gebruik.

Koolstof- én hemelwaterneutraal

De aandacht voor flexibel bouwen maakt het nieuwe dagziekenhuis intrinsiek duurzaam. Daarnaast zal het gebouw ook koolstofneutraal zijn, aangezien het verwarmd en gekoeld zal worden door een warmtepomp gekoppeld aan een BEO-veld. De boringen van het BEO-veld zullen zich onder de keldervloer van het gebouw bevinden. Daarnaast wordt het gebouw ook geventileerd door middel van een gebalanceerd systeem met warmteterugwinning en voorzien van een goed geïsoleerde en luchtdichte bouwschil.

Tot slot zal de nieuwe uitbreiding ook volledig hemelwaterneutraal zijn. De nodige werken in de ondergrond zullen door het bouwteam worden aangewend om een deel van de bestaande daken te ontkoppelen en het hemelwater op eigen terrein te laten infiltreren.