Nieuw leven voor salamanders op gevels Antwerpse Stierstraat

Het project begint voor de bewoners zo’n 3,5 jaar geleden met een steeds verder afbladderende gevel. De tegels waren in 1890 al niet geschikt voor buitengebruik, de scherf was poreus en door watertoetreding en vorst verpulverden ze als het ware. Kapotte exemplaren zijn ooit en zonder succes vervangen door gipsen afgietsels.

De 2 woningen in de Stierstraat naar ontwerp van architect Ernest Stordiau hebben de monumentenstatus, daarom mogen de tegels niet zomaar verwijderd worden. Via een zoektocht komt MaatWerkTegels in Utrecht in beeld. Het bedrijf maakt een aantal kleurpoeven waarna de bewoners van Monumentenzorg toestemming krijgen de geveltegels volledig te vernieuwen. Voorwaarde is dat de tegels vorstbestendig zijn en dezelfde kleurnuance hebben als de tegels op de 130 jaar oude gevel.

Groter formaat tegel vangt bakkrimp op

Na opdrachtverlening start MaatWerkTegels met het finetunen van de glazuurkleuren, een transparant glazuur gemengd met verschillende verhoudingen kleurende metaal oxides voor een zelfde gemêleerd patroon als de originele tegels. Vanuit de tientallen proeven maken de bewoners van beide woningen hun keuze. MaatWerkTegels laat de originele tegel door een gespecialiseerd keramisch modelleur afgieten en oneffenheden bijwerken. Omdat plastische klei bij drogen en bakken ruim 8% krimpt, is de originele tegel vergoot om de bakkrimp op te vangen.

Voor eeuwig vorstbestendig

Vanuit een moedervorm zijn 20 gipsen mallen gemaakt. Hierin is een chamotteklei met de hand ingedrukt zodat alle details intact blijven. De tegels zijn eerst biscuit gebakken op 1.000 graden. Na handmatig glazuren met 6 tinten goudbruin en bakken op 1.200 graden zijn ze gegarandeerd voor eeuwig vorstbestendig. Om de kleurverschillen over de gevel te spreiden zijn de tegels gemixt op de testwand bij MaatWerkTegels en op de achterzijde van een markering voorzien.

 Restauratie van tegeltableaus in goede handen

Eigenaar MaatWerkTegels Solke Pasveer: ‘de vermaarde Antwerpse restauratieaannemer Ghielens heeft de oude tegel verwijderd en de nieuwe tegels geplaatst, de andere delen van de gevel waar nodig gerepareerd en schoongemaakt. Het resultaat is bijzonder fraai geworden; wanneer de zon op de gevel schijnt lichten de tegels goudkleurig op. We zijn trots op onze bijdrage een stukje historisch erfgoed te hebben gered. In België zijn veel oude panden met keramische gevelbekleding zoals tegeltableaus. Met onze uitgebreide keramische kennis en kunde is de restauratie van tegeltableaus die verloren dreigen te gaan in goede handen.’