Nieuw stadhuis van Beringen: stijlvolle symbiose tussen heden en verleden (Jaspers-Eyers + UAU collectiv)

De reconversie van het Beringse stadscentrum stond al lang op de agenda. Er werd dan ook een ambitieus PPS-project op poten gezet om de 5 hectare grote ‘collegesite’ grondig te hertekenen. Een van de belangrijkste prioriteiten was de realisatie van een nieuw stadhuis, aangezien het bestaande stadhuis te klein was geworden en niet langer voldeed aan de hedendaagse normen, eisen en behoeften. Daarnaast omvat het project ook de realisatie van een ondergrondse parking, de renovatie en uitbreiding van de bibliotheek, de bouw van drie nieuwe appartementsblokken (waaronder één ‘markant gebouw’ dat grenst aan de Markt en dat in het oog zal springen door opvallende groengevels) en de volledige omgevingsaanleg. De apotheek die voorheen aan de kerk grensde, verhuist naar de plek van het vroegere stadhuis en maakt zo plaats voor een brasserie met ‘grand café’. Kortom: de realisatie van het nieuwe stadhuis kadert in de globale herinrichting van het centrum, dat er vanaf volgende zomer helemaal anders zal uitzien.

Reflecterende glasarchitectuur

Het stadsbestuur besloot het nieuwe stadhuis op te trekken op de plek van het Sint-Jozefscollege, dat quasi volledig werd afgebroken – afgezien van de kapelvleugel en de voorgevel, die deel uitmaken van een beschermd dorpsgezicht. Deze laatste zijn op een doordachte manier gekoppeld aan een nieuwe achterbouw. “Om de ruimtelijke integratie te bevorderen en de visuele impact te minimaliseren, hebben we geopteerd voor een reflecterende glasarchitectuur die de omgeving weerspiegelt”, vertelt Dirk Evenepoel, architect-partner bij Jaspers-Eyers Architects, dat samen met UAU collectiv instond voor het ontwerp en de opvolging van het project. “De bronstint van het aluminium buitenschrijnwerk en de boogvormige vinnen van de zonwerende luifels sluiten aan bij de kleur van de bestaande baksteengevels, die voorzichtig gereinigd zijn om hun typerende uitstraling te vrijwaren. We hebben ook veel aandacht besteed aan de zichtlijnen, zodat je vooral aan de achterzijde kan zien dat het om een volledig nieuw gebouw gaat. Zo ontstond er een stijlvolle symbiose tussen heden en verleden.”
 

“De delicate koppeling tussen oud en nieuw maakte dit project behoorlijk specifiek”

Delicate koppeling tussen oud en nieuw

Dankzij de spiegelende vliesgevels aan de binnenzone van het nieuwbouwgedeelte komt de monumentale gevel van het voormalige college meer dan ooit tot zijn recht. “We hebben de bestaande gevel geschoord en nadien verankerd aan een nieuwe betonstructuur”, zegt Wim Briels, projectdirecteur bij Willemen Construct, dat samen met Democo verantwoordelijk was voor de uitvoering. “We hebben de achterliggende bebouwing volledig gesloopt en een extra verdieping toegevoegd, de nieuwe gordijngevel opgetrokken en een uitsparing gemaakt in de rechterbenedenhoek van de bestaande gevel, die de nieuwe inkompartij herbergt. Om deze laatste te kunnen realiseren, hebben we op die plek een betonwand tegen de bestaande gevel gestort, die via de achterliggende vloerplaten en trappenkern in overkraging hangt en zo voor de nodige stabiliteit zorgt. De kapelvleugel is grotendeels gestript en uitgerust met een nieuw dak, nieuw schrijnwerk, nieuwe vloeren enzovoort, maar er zijn ook delen die bewaard zijn en die dus hoogstens een opfrisbeurt kregen, zoals een authentieke trappenkern met granitovloeren, faiencetegels en smeedijzeren leuningen die de herinnering aan het voormalige schoolgebouw levendig houden. Voorts vroegen vooral de gordijngevels extra aandacht, want de detailgraad lag vrij hoog. De delicate koppeling tussen oud en nieuw maakte dit project behoorlijk specifiek.”  

Niet zomaar een glazen doos

Dat de detailgraad in de gordijngevels vrij hoog ligt, is onder meer te wijten aan de zonwering, die een eervolle vermelding verdient. “De luifels die aan de gevels bevestigd zijn, variëren naargelang de oriëntatie qua grootte en zijn geperforeerd volgens een specifiek patroon. Dit laatste doet denken aan een kantwerk en genereert een heel mooi effect, zeker wanneer het geregend heeft en de resterende druppels glinsteren in het zonlicht. Samen met de gebogen vinnen zorgen de luifels er ook voor dat het nieuwbouwgedeelte niet zomaar een ‘glazen doos’ is. In combinatie met de driedubbele beglazing en de invulling van de shadowboxen draagt de buitenzonwering ook haar steentje bij aan de realisatie van een aangenaam binnenklimaat. Het was een complexe puzzel om alles op punt te stellen, want bij de uitwerking van de vliesgevels moest er ook rekening gehouden worden met de EPB-context, het thermische comfort en de akoestiek.”

Het nieuwe werken

Alle functies die een hedendaags stadhuis moet bevatten, zijn aanwezig. Het kantoor van de burgemeester bevindt zich op de bovenverdieping en grenst aan een dakterras met een fraai uitzicht op de kerk en de rest van het stadscentrum. De oorspronkelijke kapel fungeert voortaan als raad- en trouwzaal – inclusief karakteristiek boogvormig plafond, dat een grondige opknapbeurt kreeg. “Aangezien het gebouw zich op een hellend terrein bevindt, hebben we in de nieuwbouwvleugel nog een gedeeltelijk bovengronds niveau kunnen realiseren (onder het gelijkvloers). Daar zijn onder meer vergaderzalen ingericht, die rechtstreeks overvloeien in een publiek steegje en het groene, autoluwe binnengebied. De algemene interieurinrichting is gebaseerd op de principes van ‘het nieuwe werken’. Een van de eyecatchers is een spitsvormige kastenwand met een geïntegreerde kitchenette, een copy corner en bergruimte, die de aanpalende kantoorruimte afscheidt van de circulatiezones.” 
 

Scepsis maakt plaats voor enthousiasme

Aanvankelijk werd er hier en daar met enige terughoudendheid gereageerd op de bouw van het nieuwe stadhuis, maar intussen is het tij volledig gekeerd. “Alle betrokken partijen zijn zeer tevreden met het resultaat en ook het brede publiek reageert vrij enthousiast”, glundert Dirk Evenepoel. “Het stadhuis mag er inderdaad wezen”, beaamt Wim Briels. “Toch was het een vrij complex dossier, want ook wij ontsnapten niet aan de coronacrisis en de bijbehorende problemen. Bovendien bevond de werf zich pal in het centrum van Beringen, waar voortdurend wegenwerken aan de gang zijn, dus qua logistieke planning was het evenmin een sinecure. Desondanks zijn we erin geslaagd om het stadhuis op een kleine anderhalf jaar tijd te realiseren, wat toch wel een mooie prestatie is. Nu gaan we verder met de andere nieuwe ontwikkelingen in het centrum.  Als alles goed gaat, zullen we tegen september 2022 volledig klaar zijn!”