Nieuwe bomen en centrale toegang tot vernieuwde premetrostation op heraangelegde Groenplaats

"De Groenplaats krijgt een nieuwe, eigentijdse, klimaatrobuuste en toekomstgerichte inrichting’’, verduidelijkt schepen voor openbaar domein Erica Caluwaerts. “Zo doet het plein opnieuw zijn naam eer aan en wordt het een echte ontmoetingsplek voor de Antwerpenaar. De plannen voor de nieuwe Groenplaats, zowel boven- als ondergronds met de premetro, waterbuffer en bomenbunkers, zijn ambitieus. In het verleden gaven meer dan 1800 Antwerpenaars tijdens een participatieronde aan dat zij de horeca en terrassen, grote evenementen en verblijven belangrijk vinden voor de Groenplaats. De toekomstige Groenplaats komt hieraan volledig tegemoet."

De plannen voor de Groenplaats, de Eiermarkt en de Beddenstraat bepalen de inplanting van de bomen, horecaterrassen, banken, laad- en loszones en doorgangen voor de brandweer. Ze spelen in op de nieuwe klimaatuitdagingen voor groen en water en geven vorm aan de verbinding met de omliggende straten en gebouwen.

Bovengrondse heraanleg

De Eiermarkt, Beddenstraat en Zwaluwstraat worden van gevel tot gevel heraangelegd. In de Eiermarkt komen plantvakken met grote bomen en zitplaatsen voor passanten en bezoekers. Ook de de Groenplaats zelf krijgt nieuwe bomen: een dubbele bomenrij in een rechthoek geeft het plein een nieuw groenvolume. Binnen deze rechthoek krijgt Rubens een nieuwe plaats en wordt een waterelement toegevoegd. Hier kan iedereen aangenaam vertoeven of nog steeds genieten van evenementen.

Langs de bomenrijen, naar de gevels toe, is er ruimte voor terrassen van de vele horecazaken, passage, en routes voor hulpdiensten en leveringen. De dubbele bomenrij zorgt ook voor schaduw en verkoeling. De hoeken van het plein krijgen toekomstbomen, zodat ook vanuit de omliggende straten het groen op het plein te zien zal zijn. Toekomstbomen zijn losstaande bomen die alle ruimte krijgen om uit te groeien en zo een plek allure en karakter geven.

Meer open plein

Aan de zuidzijde, de kant van de huidige toegang tot de premetro, wordt een extra rij bomen toegevoegd. Deze verbreding met bomen zal een buffer vormen tussen het rustige binnenplein en het verkeer dat langs die kant blijft rijden. Het wordt ook de nieuwe plaats voor ambulante handel. De toegangen tot de premetro, parking en fietsenstalling bevinden zich onder het bladerdak van deze brede bomenrij.

De keerlus van de tram, de toegangspaviljoenen tot de parking, de kiosk en de toegang naar de parking in de Eiermarkt verdwijnen, zodat er een meer open plein ontstaat. De bestaande bomen kunnen niet gerecupereerd worden en zullen vervangen worden door nieuwe exemplaren die een groot ondergronds wortelvolume krijgen. Zo kunnen ze uitgroeien tot gezonde volgroeide exemplaren.

Ondergrondse vernieuwingen

De riolering onder het plein wordt vernieuwd en in gescheiden stelsel aangelegd. Bijkomend wordt het regenwater van het plein en de daken rondom opgevangen. Een grote ondergrondse waterbuffer zorgt voor extra opslagcapaciteit bij hevige regenval om wateroverlast te vermijden. Om de wortels van de nieuwe bomen ruimte te geven en van voldoende water en voedingsstoffen te voorzien, is een doordacht systeem van ondergrondse groeipockets uitgewerkt. Er wordt een aansluiting voorzien van de waterbuffer naar de ondergrondse groeipockets zodat de bomen voldoende water krijgen en zo kunnen uitgroeien tot grote, gezonde exemplaren.

Verbinding plein-ondergrond

Aan de zuidzijde van het plein, in het midden onder de carré komt een centrale toegang naar het vernieuwde premetrostation. Via trappen, roltrap of lift ter hoogte van de Schoenmarkt kom je eerst in de ondergrondse toegangshal. Die is vormgegeven als een overzichtelijke, lichte ruimte met korte looplijnen, lange zichtlijnen, transparantie en vloeiende begeleidende wanden. Een plek die plein, premetro, parking, fietsenstalling en winkelcentrum verbindt. Zo wordt de ondergrond een echt verlengstuk van het plein. ​

Nieuwe fietsenstalling

Koen Kennis, schepen voor mobiliteit, toerisme en middenstand: "De Groenplaats is uiteraard ook een mobiliteitshub. De heraanleg biedt ons de gelegenheid om die mobiliteit uit te breiden, en overzichtelijker, veiliger en comfortabeler te maken voor alle gebruikers. Met de ondergrondse fietsparking, goed voor 420 plaatsen, halen we heel wat geparkeerde fietsen bovengronds weg, wat de aantrekkelijkheid van het plein, en daarmee ook de horeca, ten goede komt.”

De nieuwe fietsparking zal toegankelijk zijn via een nieuwe trap met lichte helling en fietsgoot, ook bruikbaar voor bakfietsen, aan de zijde van de Schoenmarkt. De parkeergarage en de fietsenstalling krijgen aparte toegangen om auto’s en fietsers veilig van elkaar te scheiden. De huidige in- en uitrit tot de autoparking aan de Nationalestraat blijft en de toegang aan de Eiermarkt verdwijnt. Zo komt er meer ruimte voor voetgangers en fietsers tussen Eiermarkt en Groenplaats.

Heraanleg omliggende straten

De heraanleg van de straten rond de Groenplaats is een samenwerking tussen stad en district Antwerpen. Het gaat om de Huidevetterstraat, Meirbrug, Sint-Katelijnevest (ten zuiden van de Lange Nieuwstraat), Israelietenstraat, Schoenmarkt, Groenkerkhofstraat, Kammenstraat en Nationalestraat (bij die twee laatsten enkel het stukje ten noorden van de Steenhouwersvest). Het stukje Nationalestraat en de Sint-Katelijnevest tot aan de Israelietenstraat krijgen daarbij een gelijkgrondse aanleg.

Bedoeling is om de heraanleg van die straten samen met de Groenplaats te starten vanaf 2025. Net zoals bij de Groenplaats, speelt groen een belangrijke rol bij deze heraanleg. Er komen in totaal 26 extra bomen bij in de Nationalestraat, Schoenmarkt, Meirbrug, Sint-Katelijnevest en Huidevetterstraat.

De infrastructuur voor zowel bus- als tramhaltes wordt vernieuwd. Er komen ruime perrons die vlot toegankelijk zijn voor alle gebruikers.

De veiligheid van fietsers verhoogt: ze delen de rijbaan nog maar in één richting met auto’s. In beide richtingen krijgen fietsers en trams bovendien meer eigen ruimte zodat zij elkaar vlot kunnen passeren. De voetpaden worden waar mogelijk verbreed om de drukke voetgangersstromen meer ruimte te geven.

Districtsburgemeester Paul Cordy: "In de straten rond de Groenplaats verhogen we het comfort en de veiligheid van voetgangers en fietsers aanzienlijk. Ook verbeteren we de toegankelijkheid van het openbaar vervoer, terwijl de Groenplaats nog steeds vlot bereikbaar blijft voor het autoverkeer."

Vlottere verkeersstromen

De Meirbrug, Schoenmarkt en Groenplaats zullen na de heraanleg deel uitmaken van de nieuwe zuidelijke parkeerlus doorheen de binnenstad. Het gemotoriseerd verkeer rijdt van de Huidevettersstraat richting Nationalestraat via de Groenplaats. Autoverkeer kan de parkings in- en uitrijden zonder de trambedding te kruisen. Om meer ruimte te creëren voor voetgangers, rijden trams op het traject in tegenwijzerzin gemengd met het auto- en fietsverkeer.

Het auto-, tram- en fietsverkeer wordt gescheiden van de drukke voetgangersstromen door stroken waarin objecten zoals bomen, straatmeubilair, velostations of taxistandplaatsen geplaatst worden. Door deze fysieke en visuele barrière krijgen voetgangers een duidelijk afgebakende ruimte waar zij niet in conflict komen met andere verkeersstromen. Oversteken zal op meer plaatsen mogelijk zijn.

Schepen voor mobiliteit Koen Kennis: "Het doortrekken van de Via Sinjoor ter hoogte van de Meirbrug / Sint-Katelijnevest zal de binnenstad in twee delen opsplitsen. De heraanleg van de Meirbrug en omgeving vormt een onlosmakelijk geheel met de noord-zuidelijke doorstroming van het gemotoriseerd verkeer via de Scheldekaaien als wijkweg, inbegrepen de verdiepte kaaiweg die we er plannen. De noord-zuidverbinding blijft op die manier gegarandeerd."

Infomarkt

Wie geïnteresseerd is in de plannen, is welkom op een infomarkt in september. Projectleiders van opdrachtgevers stad Antwerpen, district Antwerpen, De Lijn, water-link i.s.m. Aquafin en Indigo Group zullen er ter plekke ook toelichting komen geven. De handelaars van de Groenplaats en de omliggende straten zullen nog uitgenodigd worden op verschillende infomomenten in de loop van september.