De restauratiewerken aan het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen zijn volop aan de gang. In tussentijd wordt binnenin niet enkel aan het nieuwe museum gewerkt maar ook de restauratiewerken van de gevel zijn van start gegaan. De gevelrestauratie is één van de fasen in het masterplan opgesteld door KAAN architecten. Deze opdracht werd eind 2016 toegewezen aan Architectenbureau Karel Breda onder leiding van architect Isolde Verhulst, gespecialiseerd in restauratieopdrachten van monumenten. Enkele van de belangrijkste projecten van het bureau zijn de Sint-Martinusbasiliek in Halle, Sint-Martinuskerk in Aalst en het Kasteel van Beersel.
Het museum werd ontworpen door architecten Winders en Van Dijck en opgeleverd in 1890. De laatste restauratie vond plaats in 1977 naar aanleiding van het Rubensjaar. In 2011 zijn de verbouwingswerken van het KMSKA gestart en wordt een volledig nieuw museumconcept uitgewerkt. Het masterplan voorziet om de gevels van het 19e eeuwse museum in hun historische verschijning te respecteren.
De aanpak van Architectenbureau Karel Breda bestaat er algemeen in de gevel te reinigen, te conserveren en waar nodig te herstellen. Bij de start van de studie werd een grondig bouwhistorisch en materiaal-technisch onderzoek ingesteld. Hierdoor konden zowel historische invloeden en beslissingen worden getoetst aan de realiteit, en waar nodig worden bijgesteld en aangevuld.
Franse Euvillesteen
Uniek aan dit project is de grootschalige toepassing van de Franse Euvillesteen voor zeer verscheiden onderdelen van de gevel: parement, lijstwerk en sculptuur. Door de zachte kwaliteit van de aangewende Euvillesteen is dit vooral problematisch wat het sculpteerwerk betreft. De ingrepen zijn dan ook gericht op een maximale conservatie van deze elementen. Dit is niet evident, aangezien de bestaande bouwchemische middelen en hun toepassingen tot nu toe weinig soelaas konden bieden.
Er werd bijkomend onderzoek verricht, zodat men de meest ideale behandeling kan toepassen. Daarnaast wordt ook streng gewaakt over de veiligheid van het gebouw. De stenen die zouden kunnen vallen worden preventief geconserveerd met glasvezelstaven en epoxymortel. Verdwenen elementen van de kroonlijst worden opnieuw gebeeldhouwd. Voorts worden met radar al de interne metalen elementen opgespoord en roestwerend behandeld om gevolgschade te voorkomen.
Stabiliteit
De stabiliteit van de toegangen tot het gebouw wordt verzekerd door de ondergrond van de trappenpartijen in blauwe hardsteen te consolideren. Ook de ondergrond van de mozaïek in het peristilium aan de inkom van het museum wordt gestabiliseerd. De onstabiele ondergrond heeft immers barsten veroorzaakt in de mozaïek.
Tijdens de vorige restauratiefase in 1976-77 werd de mozaïek al volledig herlegd zonder het onderliggend probleem op te lossen, waardoor dezelfde barsten opnieuw zijn ontstaan. Omdat het vandaag al niet meer de oorspronkelijke mozaïek betreft, werd er besloten om resoluut voor een nieuw ontwerp te kiezen. Hiervoor werd kunstenares Marie Zolamian gekozen voor het ontwerp van een nieuwe mozaïek bovenaan de inkomtrappen.
De gevelwerken zijn gestart in april 2018 door aannemer Artes Rogiers-Woudenberg en worden gevel per gevel uitgevoerd. Er is gestart met de Noordgevel aan de kant van de Schilderstraat. Daarna volgen de Zuidgevel, de Westgevel (voorgevel) en tenslotte de Oostgevel (achtergevel).
De restauratiewerken aan de gevels worden voltooid in de tweede helft van 2019, zodat het museumgebouw ook aan de buitenzijde zijn nieuwe toekomst kan aanvatten.