NL Architects bouwt passieve scholencampus in Knokke-Heist

In Knokke-Heist wordt een gloednieuwe passieve scholencampus opgetrokken. Het Nederlandse NL Architects plaatste duurzaamheid voorop en opteerde voor een ontwerp dat de kinderen dwingt om respectvol met elkaar en de omgeving om te gaan. Behalve de goede isolatie zijn het vooral de vele innovatieve technieken die maken dat de school volgens de passiefstandaard gerealiseerd zal kunnen worden.

 

Geclusterde ruimtes

De nieuwe scholencampus wordt gebouwd op een langgerekte site tussen het centrum van de gemeente en het aangrenzende platteland. Wat meteen opvalt, is dat de school slechts uit één enkele bouwlaag bestaat. De lengte van het perceel wordt optimaal benut doordat ze een uitgesproken horizontaal karakter heeft. De verschillende delen van de school hangen als clusters aan elkaar en worden verbonden via een centraal gelegen multifunctionele sportzaal die behalve als sporthal ook als theater- en evenementenhal kan worden gebruikt. Ze is een beetje hoger dan de andere blokken om het invallende daglicht optimaal te kunnen benutten. De muren errond hebben openingen die dienst doen als opbergruimte en ‘speel- of studeerholte’ voor de kinderen. De centrale hal wordt omgeven door een brede gang die de aanwezigen verder ‘verdeelt’ over de andere compartimenten van de school. De interne circulatie is een aaneenschakeling van bepaalde circuits en bevat geen doodlopende gangen, wat bij de leerlingen, leerkrachten en bezoekers een gevoel van ruimte en continuïteit moet opwekken. Voor NL Architects staat een ‘gang’ gelijk met verloren ruimte. Elke ‘gang’ is in de nieuwe passiefschool van Knokke-Heist dan ook eerder een open leer- en speelcentrum.

 

Dynamisch leren en beleven

Ook de relatie met de buitenwereld is erg ‘open’. Door het horizontale karakter van de school staat elke ruimte rechtstreeks in contact met de groene omgeving. Van buitenaf bekeken lijkt de school haast integraal deel uit te maken van de omgeving. Enkele strategisch gekozen uitsteeksels van het dak fungeren als luifel en zonwering.
De architecten zetten in op een minder frontale en minder statische manier van onderwijs door flexibele indelingen en leerposities mogelijk te maken. De klassen van het basisschoolgedeelte zijn gegroepeerd rond een rechthoekige binnentuin. De scheiding tussen de klassen en de publieke ruimte bestaat enkel en alleen uit een soort houten opbergkast, zodat de klaslokalen echt deel gaan uitmaken van het grotere geheel. De kinderen kunnen zich met andere woorden ook buiten de begrensde omgeving van hun klas begeven. De kleuterklasjes, die als een ring rond een centrale patio liggen, bevinden zich aan de andere kant van de multifunctionele hal. Voorts zijn er nog twee andere blokken met een refter, een theaterklasje, een berging, administratieve ruimtes en een leerkrachtenzone.
 

Energiezuinig

NL Architects is ervan overtuigd dat energiezuinigheid en comfort wel degelijk hand in hand kunnen gaan en bewijzen dat aan de hand van dit 'bewuste' ontwerp. Het bureau wil zoveel mogelijk gebruik maken van alternatieve energiebronnen (bijvoorbeeld zonnepanelen op het dak) en wil regenwater gebruiken voor de spoeling van de toiletten. Voorts wil het de school ook passief maken. Om dit gesofisticeerde energetische concept in de praktijk te kunnen brengen, moet er ten eerste meer dan voldoende isolatie worden aangebracht. Aangezien alle klassen zich op het gelijkvloers bevinden, is het gebouw immers een stuk minder compact. Wat hierbij ook van belang is, is dat de openingen in de gebouwschil (ramen, deuren, enz.) doordacht gepositioneerd en gedimensioneerd worden.

 

Allerhande technieken

Een derde belangrijk aspect zijn de vele technieken die het energieverbruik drastisch naar omlaag moeten halen. Het was studiebureau Cenergie die de technische kant van de zaak op zich nam. De school wordt bijvoorbeeld verwarmd volgens het principe van de thermal grid. Dit vernieuwende warmtedistributieconcept gaat uit van een verbeterde naregeling, oftewel een betere afstemming van de verschillende componenten van het verwarmingssysteem en een hieruit resulterende efficiëntere algemene werking. Voorregeling wordt overbodig omdat de enige regeling gebeurt op basis van de aanwezigheid in het lokaal waar er warmte moet worden afgegeven. Het variabele debiet zorgt voor zeer lage retourtemperaturen, waardoor het condensatieproces in de gascondensatieketels zonder probleem kan plaatsvinden. De massieve opbouw van het dak, de vloer en de binnenwanden maakt dat de warmte overdag gebufferd wordt. Cenergie heeft de hybride ventilatie in dit project verder verfijnd zodat er een groot deel van het jaar natuurlijk geventileerd kan worden. Een natuurlijk nachtventilatiesysteem zorgt er dan weer voor dat het gebouw ook gedurende de warme zomermaanden voldoende afkoelt. Hoeveel ramen er precies geopend mogen worden, werd berekend met behulp van verscheidene simulaties. Door deze ingrepen zal het comfort binnenin de passieve school zeer hoog zijn.