In 2009 kreeg het renovatieproject van de boekentoren naar een ontwerp van Robbrecht en Daem groen licht. Dit moet zowel de bezoekers als de drie miljoen boeken meer comfort gunnen. ODS Jansen ontwikkelde speciale ramen die het ontwerp van de oorspronkelijke ramen met hedendaagse prestaties combineren. Tegen het einde van 2017 moeten de werken rond zijn.
Henry van de Velde
De Belgische architect en ontwerper Henry van de Velde ontwierp de oorspronkelijke universiteitsbibliotheek aan het begin van de jaren 30. De boekentoren is het laatste grote project van zijn hand, en zoals de meeste van zijn ontwerpen valt het niet in een specifieke stroming of categorie: de typische modernistische kantjes gaan hand in hand met de elegante curves die terug te vinden zijn in zijn vroegere werk. Jammer genoeg blijkt het gebouw nu toe aan renovatie om de veiligheid van de bezoekers en de boeken te garanderen. Voor de ramen deed UGent een beroep op ODS Jansen.
Eerbetoon aan het ontwerp
Tijdens de twintigste eeuw is de Boekentoren uitgegroeid tot een mijlpaal in de stad – een icoon, dus. ODS Jansen was zich daarvan bewust, en koos daarom voor een persoonlijke aanpak die het ontwerp van de ramen van Van de Velde alle eer moest aandoen. “Bij cultureel erfgoed moet je de detailleringen uit die tijd respecteren. Voor ODS Jansen was het dus simpel: of we zoeken een manier om die detailleringen van Van de Velde te kopiëren en in een technologisch nieuw jasje te steken, of we doen niet mee. Daarna hebben wij dus deze ramen ontwikkeld in samenspraak met de klant, Lootens Line,” wist Ron Jacobs, sales manager bij ODS Jansen, te vertellen. Uit onderzoek bleek uiteindelijk dat de Arte 15-profielen het meest compatibel waren met de oorspronkelijke detailleringen uit de jaren 30.
Verschillende oplossingen
Om te voldoen aan de eisen van het dossier is de Arte 15 volledig symmetrisch opgebouwd: langs de binnen- en buitenkant dus. Verder moest er ook een viervaksverdeling zijn (vast/vast/vast/draai), waarvan het kruis ook volledig symmetrisch moest zijn. ODS Jansen ontwierp een geïsoleerde en een niet-geïsoleerde versie van de ‘van de Velde’-ramen: de Belvédèretoren heeft immers geïsoleerde raamprofielen nodig, terwijl de rest van het gebouw naar een box-in-a-boxprincipe is gebouwd. Daardoor mag de buitenspil ongeïsoleerd blijven. Zo voldoen de verschillende oplossingen van ODS Jansen perfect aan de hedendaagse eisen voor raamprofielen, maar zien ze er exact uit als de oude ontwerpen.
Opmerkelijk is dat ODS Jansen besloten heeft om dit ontwerp van Henry van de Velde te commercialiseren. Dat wil zeggen dat iedereen deze ramen kan bestellen. De persoonlijke aanpak en het grondige onderzoek van het bedrijf is ten slotte ook niet onopgemerkt voorbijgegaan: op dit moment al heeft ODS Jansen soortgelijke delicate projecten aangenomen, waaronder ook interbellumwoningen.
De voortgang van de renovatie is te zien op Facebook en Vimeo.