Officieel geopend Antwerps provinciehuis weerspiegelt modern provinciebestuur

Het voormalige breed geschoeide complex heeft plaats gemaakt voor een compact vrijstaand volume. Het grotendeels verharde privéterrein is nu een openbaar park dat samen met het Harmonie- en Albertpark één doorlopende groene ruimte vormt. De onderste bouwlagen van het nieuwe gebouw vormen in plattegrond een zuivere kruisvorm. Het nieuwe hoofdgebouw staat dwars over de bestaande voorbouw waardoor het frontale karakter is verbroken en de continuïteit van het park maximaal is.

Een volledig transparante architectuur symboliseert het openbare karakter van exporuimten en auditorium en het democratische karakter van het congres in het onderste volume. Het hoofdgebouw dat schrijlings van de voorbouw contact maakt met het maaiveld, is volledig bedekt in glazen mozaïektegeltjes. Deze worden onderbroken door driehoekige ramen die een maximale daglichtinval verenigen met een minimale gevelperforatie.

Gedraaide generische kantoorverdiepingen

In het lage volledig in glas gevatte volume – de behouden voorbouw van het voormalige complex – bevindt zich in het onderste halfverzonken niveau het congresgedeelte. Verder zijn hier een auditorium, een expo en vergaderruimten op het bovenste niveau. De vanuit de hoofdingang direct toegankelijke niveaus zijn besloten met een dakterras dat grenst aan het restaurant in een van de voeten van de toren. De andere, aan de Elizabethlei gelegen voet, bevat de hoofdingang en de publieke kern die toegang biedt tot de bovenliggende niveaus in de met glasmozaïek beklede toren. Hier zijn de telkens ten opzichte van elkaar gedraaide generische kantoorverdiepingen, een dubbelhoge bibliotheekruimte en archieven. Op de bovenste verdiepingen rondom een patio zijn de kantoren voor de gedeputeerden en gouverneur, een fitnessruimte en een viprestaurant met terras. Onder het park is een ondergrondse parkeergarage.

78% energie bespaard

Met zijn nieuwe thuishaven trekt het provinciebestuur resoluut de kaart van efficiëntie en duurzaamheid. Met zijn hoogwaardige isolatie, intensief groendak bovenop de ondergrondse parking, zonnepanelen op het dak, zuinige ledverlichting en hergebruik van regenwater, is het provinciehuis een voorbeeld voor toekomstige bouwprojecten. In het eerste werkjaar leverde het een energiebesparing op van maar liefst 78%.

De dragende gevels bevinden zich binnen het beschermd volume en zijn daardoor onderdeel van de thermische massa. In de vloeren is betonkernactivering opgenomen, verbonden met warmtepompen en een BEO-veld dat zich bijna over het volledige terrein uitstrekt. De van trippelglas voorziene driehoeksramen zijn onderdeel van een verder volledig gesloten en compacte gebouwschil. Op de kantoorverdiepingen staan decentrale luchtgroepen om lange kanalen en daarmee transportverliezen te voorkomen. Door passieve koeling in de betonnen toren zijn enkel enkele grote ruimten in het glazen volume voorzien van adiabatische koeling. Regenwater wordt waar mogelijk opgevangen, geïnfiltreerd in het landschap en gebruikt voor toiletspoeling. In ruimten zonder verhoogde vloer is verwarmd door middel van een laag temperatuursysteem en op het dak liggen pv-panelen.

Een nieuwe werkplek voor een digitale overheid

Het kantoorgedeelte biedt plaats aan ongeveer 660 kantoorwerkers. Zij delen verschillende types werkplekken. Op die manier wordt de ruimte efficiënt benut. De totale vloeroppervlakte kromp van 54.000 m² naar 22.000 m². De grootste uitdagingen in het project kwamen direct voort uit het architectonisch concept. Een rondom doorlopend bandraam zonder verticale profielen op het maaiveld verbindt de halfverzonken raadzaal en auditorium zo veel mogelijk met het park. Alle doorbuiging diende in de twee bovenliggende vloerplaten te worden opgevangen. Dit is gedaan door toevoeging van Stalen liggers op het bovenste niveau, horizontale kozijnprofielen die de beweging opvangen op het onderste niveau en verticale flexibele voegen tussen de glasbladen van het bandraam.

De toren is in beginsel structureel contra-intuïtief, geplaatst over de glazen laagbouw waardoor een groot deel van het gebouwvolume is weggenomen en de grote overspanning om integratie van een stalen vakwerkspant vroeg. De getordeerde toren is voorzien van dragende betonnen façades en vloeren met naspanstrengen om tot kolomvrije ruimten te komen. De wapening in de wanden volgt de triangulatie van de ramen. In zones van verhoogde belastingsconcentratie maken wapeningsstaven plaats voor volle staalsecties.

Uniek congrescentrum en publiek toegankelijke tuin

Onderaan het gebouw bevindt zich een publiek congrescentrum. Met z'n capaciteit van 350 personen en lichtrijke infrastructuur biedt het een ideaal kader voor een studiedag, seminarie of congres. Het compactere gebouw biedt meer ruimte voor de groene omgeving errond. De 2,2 ha grote tuin zal vanaf mei 2020 toegankelijk zijn voor iedereen.

Het ontwerp had als doel om het perceel ‘terug te geven’ aan de stad, waarbij het kavel tot onderdeel van één doorlopende groene ruimte wordt en de kamers van bestuur zo veel mogelijk zichtbaar en daardoor onderdeel van de openbare ruimte worden. Het congresgebouw biedt, verdeeld over zijn beide bouwlagen, ruimte voor tentoonstellingen die eveneens vrij toegankelijk zijn. De ondergrondse garage wordt in de nachtelijke uren gebruikt als parkeergelegenheid voor de buurt.

Bijzondere bekistingen

Voor de gebogen betonnen gevelvlakken zijn projectspecifieke bekistingen ontwikkeld die de gewenste torsie kunnen aannemen. De betonvloeren bieden naast stabiliteit een vergaande integratie met gebouwtechnieken. Elektriciteit en ventilatievoorzieningen zijn grotendeels opgenomen in de verhoogde vloeren. Naast de wapening en naspanstrengen zijn de sprinklers, betonkernactivering en alle doorvoeren voor de elektrische toestellen die tegen de zichtbetonnen plafonds zijn gemonteerd, opgenomen in de betonvloeren.