Met een bezetting van 450 leerlingen, is sinds de ingebruikname van het nieuwe schoolgebouw van het OLV College in Vilvoorde iedereen op dezelfde campus gehuisvest. Voor deze nieuwbouw stuurde zowel de bouwheer als het schoolbestuur – in de context van het ‘Scholen van Morgen’ programma waar dit project deel van uit maakt – in de eerste plaats aan op gezonde klaslokalen met voldoende verse lucht, veel daglicht en comfortabele binnentemperaturen.
Vera Maes (directrice OLV College): “Wij hadden in de eerste plaats een gebouw voor ogen dat voorzien is van de laatste nieuwe snufjes. Daarmee bedoel ik niet alleen wat de infrastructuur betreft (projectiemogelijkheden, moderne labo’s en computerlokalen, …), maar vooral ook op het vlak van een comfortabel binnenklimaat. Voldoende zuivere lucht, veel daglicht en aangename temperaturen zijn nu eenmaal een basisvoorwaarde om geconcentreerd te kunnen les volgen én geven.”
“Dat dit ook gelukt is, daar is de school heel blij mee,” benadrukt Vera Maes: “Leerlingen merken ook zeer duidelijk het verschil met de oude gebouwen. Zelfs met de vensters dicht is de binnenlucht in de nieuwbouw na een lesuur nog in orde. En daar dragen zowel het ventilatiesysteem als de buitenzonwering toe bij.”
“De concentratie van leerlingen is recht evenredig met de kwaliteit van de binnenlucht,” treedt architect Jos Leyssens (Architectenbureau Licence To Build) haar bij. “Men heeft daar vroeger veel te weinig aandacht aan besteed, maar intussen heeft men wel al ervaren dat dat essentieel is. Daarom was er hier de expliciete wens om zeer gezonde klaslokalen te maken. Daarnaast zijn de eisen rond ventilatie voor klaslokalen de laatste 10 jaar natuurlijk enorm toegenomen. Enkel een raam kunnen openen volstaat al lang niet meer om te voldoen aan de wetgeving ter zake.”
Vraaggestuurd ventileren, met toevoer van verse, voorverwarmde buitenlucht
Hoewel oorspronkelijk niet zo voorzien, ging men hier uiteindelijk toch voor een C+ ventilatiesysteem met Healthconnectoren van Renson. Kwestie van het ventilatiedebiet dankzij continue CO2-metingen zo nauwkeurig mogelijk te kunnen afstemmen op de binnenluchtkwaliteit. Concreet is elk klaslokaal uitgerust met 2 healthconnectoren die aangesloten zijn op de centrale ventilatie-unit. De Healthconnectoren zijn uitgerust met sensoren die continu het CO2-gehalte in de binnenlucht meten en op basis daarvan het afvoerdebiet van de vervuilde binnenlucht regelen. Dat zorgt ervoor dat er (vraaggestuurd) enkel dan meer geventileerd wordt, wanneer de lokalen bevolkt zijn.
“Al in de wedstrijdfase van dit project werd het voorstel gelanceerd om voor natuurlijke ventilatie te kiezen,” herinnert zich Nathalie Bracke (Tractebel Engineering). “En dat viel meteen in de smaak bij de inrichtende macht van de school. Zij waren sowieso voor het idee gewonnen om verse lucht rechtstreeks binnen te halen, liever dan die via een kanalennetwerk in de klassen binnen te brengen.”
Jos Leyssens: “In de outputspecificaties die opgemaakt werden door AG Real Estate voor ‘Scholen van Morgen’ was er in principe een D-balansventilatiesysteem voorzien. Onze eigen jarenlange ervaring met scholenbouw leert ons echter dat het zowel voor leerlingen als leerkrachten belangrijk is om na een lesuur ook even een raam te kunnen openzetten. Vooral psychologisch betekent het ook voor een stuk beleving van contact met buiten. Het is bovendien een publiek geheim dat het onderhoud van kanalen en filters in scholen vaak niet zo accuraat gebeurt. En laat net dat zeker voor absoluut essentieel zijn voor de kwaliteit van de binnenlucht.
“Voldoende verse lucht in klaslokalen is nu eenmaal van enorm belang,” vult Karen Walckiers (Architectenbureau Licence To Build) aan: “ik ben er trouwens van overtuigd dat heel wat schoolgebouwen nog steeds kampen met een te hoog CO2-gehalte in de klassen, waardoor de aandacht en concentratie onder leerlingen verslapt. Het C+ systeem van Renson stemt het ventilatiedebiet dan ook automatisch af op het CO2-gehalte in elk klaslokaal en ventileert dus op een energiezuinige manier enkel daar waar dat nodig is.”
Om het vraaggestuurde C+ ventilatiesysteem ook te kunnen rijmen met de opgelegde warmte-eisen van ‘Scholen van Morgen’, werden de Invisivent en Fixvent raamverluchtingen – die 24/7 zorgen voor een toevoer van verse buitenlucht – hier voorzien van Thermotune-voorverwarmingselementen. Een primeur voor een schoolgebouw. De lucht die via de raamverluchtingen binnenkomt wordt zo het hele jaar door tot een minimumtemperatuur van 16° C voorverwarmd.
Karen Walckiers: “Ook voor Renson is dit een pilootproject, en dus hadden we geen referenties om op terug te vallen naar de bouwheer en de inrichtende macht van de school toe. Nu het gebouw in gebruik is en men aan den lijve kan ondervinden wat de geïmplementeerde technieken opleveren, is het des te leuker om merken dat beide partijen er heel positief tegenover staan.”
Basisventilatie gecombineerd met zonwering
Het pilootproject werd dus een succesverhaal voor alle betrokkenen. Dat de Fixvent raamverluchting in één en hetzelfde product kon gecombineerd worden met buitendoekzonwering, bood hier bovendien de ideale oplossing om op zonnige dagen oververhitting in de zuid en zuidwest georiënteerde klaslokalen te vermijden. Met duurzaamheid hoog op het prioriteitenlijstje van dit project, wordt in warme perioden zo ook heel wat bespaard op (dure) actieve koeling.
“Actief koelen was sowieso uit den boze,” aldus Jos Leyssens, “maar op warme dagen winnen we toch een paar graden door via ventilatieve koeling ’s nachts grote stromen koudere lucht binnen te laten via claustra. Die koelere lucht wordt in de massa van het gebouw opgeslaan en ’s anderendaags terug afgegeven.”
Scholen van Morgen: duurzaamheid, comfort en flexibiliteit
Het programma ‘Scholen van Morgen’ omvat het ontwerp, de bouw, de financiering en het 30-jarig onderhoud van 182 scholenbouwprojecten. AG Real Estate treedt op als afgevaardigd bouwheer. Elke School van Morgen is een uniek project, gebaseerd op de lokale noden en visie, en beantwoordt aan alle moderne eisen qua duurzaamheid, comfort en flexibiliteit.
Tom Van der Beken (projectleider Denys): “Denys heeft dit project aangenomen als hoofdaannemer in het kader van het ‘Scholen van Morgen’ project. Wij werden geselecteerd om 4 scholen in Vilvoorde te bouwen, dit was er 1 van. In totaal hebben wij 14 ‘Scholen van Morgen’ gebouwd. ‘Scholen van Morgen’ is anders bouwen. We bouwen hier namelijk een school waarvoor we ook 30 jaar lang voor het onderhoud moeten instaan. Daarom ook is duurzaamheid voor ons van het allergrootste belang. Voor ons was deze toepassing met natuurlijke ventilatie volledig nieuw, voorheen hadden wij wat scholenbouw betreft enkel ervaring met volledig mechanische ventilatiesystemen. Gelukkig kregen we van Renson de nodige ondersteuning bij zowel de coördinatie, het ontwerp als de uitvoering van de werken.”