Middeleeuwse bouwtechnieken vormen de basis van de stenen sokkel en de met de hand uitgehakte houten kolommen van de Onze-Lieve-Vrouw van Smarten-kapel in Tsjechië, een project van het lokale architectenbureau RCNKSK. Het ontwerp combineert traditionele symboliek met een eigentijdse vormentaal, wat resulteert in een gebouw dat zowel monumentaal als poëtisch oogt.
“Onze visie was om een structuur te creëren die niet alleen het landschap verrijkt, maar ook een blijvende indruk nalaat op de cultuur, samenleving en het erfgoed van deze plek,” zegt Jan Říčný, medeoprichter van RCNKSK. “De kapel is een eerbetoon aan Onze-Lieve-Vrouw van Smarten, gekozen door de lokale gemeenschap als symbool voor het diepe leed dat zij heeft doorgemaakt. Haar verhaal is verweven in de essentie van het ontwerp.”
De kapel staat op een robuuste stenen sokkel, die volgens de architecten “de koppige en onverzettelijke aard van de mensheid” weerspiegelt. Hieruit verrijzen zeven met de hand uitgehakte houten kolommen, die verwijzen naar de zeven smarten van Maria. Deze zuilen komen samen in een cirkelvormig dakraam dat het middelpunt van de ruimte markeert en omringd wordt door een torenspits van staal.
De cilindrische kapelmuur is opgebouwd uit CNC-gesneden houten panelen, een bewuste keuze om het handmatige vakmanschap van de zuilen te contrasteren met moderne productietechnieken. “Het ontwerp combineert de wijsheid van traditie met de inventiviteit van technologie,” legt Říčný uit. “De gebruikte materialen, zoals steen en hout, zijn zowel natuurlijk als symbolisch. Ze belichamen een baken van geloof dat oprijst uit een dorre aarde.”
Binnenin zorgt de houten structuur voor een geometrisch raster van ruitvormige patronen, waarvan sommige zijn geopend als ramen. Deze ramen, die volgens Říčný staan voor “Maria’s tranen”, bieden subtiele lichtinval en versterken de spirituele sfeer. Aan de buitenzijde is de kapel bekleed met smalle, verticaal aangebrachte houten planken die door de jaren heen op natuurlijke wijze zullen verweren. Dit verouderingsproces symboliseert de vergankelijkheid van het aardse leven, terwijl de smalle openingen in de gevel een blik bieden op de diagonaal geplaatste houten structuur binnenin.
De kapel wordt omgeven door paden die omlijst zijn door appelbomen, geplant om in de toekomst groene lanen te vormen die de kapel verbinden met het dorp en de omliggende velden. Het resultaat is een harmonieuze integratie van architectuur, natuur en spiritualiteit die een diepe indruk achterlaat op bezoekers en de gemeenschap.