Een internationaal ontwerpteam met o.a. het Brusselse architectenbureau ORG Permanent Modernity won de wedstrijd om een voormalige steenfabriek en industriële erfgoedlocatie in de Kosovaarse hoofdstad Pristina te transformeren tot een dynamisch centrum voor creativiteit en innovatie: Art-Tek Tulltorja. Het is een visionair project dat het culturele landschap van Pristina opnieuw zal definiëren.
Het winnende ontwerp voor Art-Tek Tulltorja is het resultaat van een internationaal samenwerkingsverband tussen de gerenommeerde bureaus Rafi Segal A+U, ORG Permanent Modernity, OUD+Architects, en kunstenares Marisa Morán Jahnw. Industrieel erfgoed wordt gerevitaliseerd tot een knooppunt waar 21e-eeuwse creatieve industrieën, kunstenaarsstudio's, galeries, coworking spaces en tech-ondernemers samenkomen.
Samenwerking en innovatie
Door state-of-the-art faciliteiten te integreren met groene infrastructuur en vervoersstrategieën met lage uitstoot, zetten de ontwerpers een nieuwe duurzaamheidsstandaard in Kosovo en daarbuiten. Dynamisch getransformeerd, zal de nieuwe locatie twee belangrijke gebieden in het centrum van Prishtina en Kodra e Trimave met elkaar verbinden en de koolstofarme, voetgangersvriendelijke toegang tot de stad versterken. Art-Tek Tulltorja moet een levendige bestemming worden die het talent, de samenwerking en de innovatie koestert die nodig zijn voor cultureel en economisch herstel.
"Dit is een kans om een verlaten industrieterrein te veranderen in een creatieve hub, dat misschien wel een symbool kan worden voor de regeneratie van het land als geheel."
Kosovo is een jonge democratie die uit een conflict is ontstaan en waar de meerderheid van de bevolking Albanees spreekt. Het belang van het project resoneert diep binnen de gemeenschap, vooral in het licht van de demografische en economische uitdagingen van Kosovo. Bijna de helft van de bevolking is jonger dan 25 jaar en er is een groeiende behoefte om te investeren in technologie. Art-Tek Tulltorja wil daarom de kloof tussen onderwijs en samenleving overbruggen door creativiteit, samenwerking en ondernemerschap te stimuleren.
Open hand
Het ontwerpconcept van Art-Tek Tulltorja omvat een gemengde integratie van coworking- en makersplekken, tentoonstellingsruimtes, podia voor optredens en cultureel aanbod. Opmerkelijke kenmerken zijn onder andere terrasvormige landschappen versierd met glijbanen en kanalen om de waterafvoer te beperken, initiatieven voor erfgoedbehoud, en hergebruik van materialen van de voormalige steenfabriek.
Het nieuwe plan is radiaal georganiseerd als een 'open hand', waarbij binnen en buiten 'vingers' het verhoogde park zullen verbinden met de stad, bewoners en bezoekers. Het project behelst niet alleen een fysieke transformatie, maar wil ook katalysator zijn van een culturele renaissance, die de volgende generaties blijvend kansen moet bieden op het vlak van kunst, technologie en duurzaamheid.