Ook voor zwembad Wervik dreigt sloophamer: “Eén van de laatste getuigenissen van brutalistische architectuur”

“Mijn vader had een haat-liefdeverhouding met het zwembad”, vertelt kunstrestaurateur Frederik Cnockaert. “In 1969 was er de vraag van het gemeentebestuur om het zwembad te ontwerpen, het plan werd goedgekeurd in 1972, maar het duurde nog tot 1982 vooraleer het zwembad openging.” Discussies over de kostprijs, problemen met subsidies en de moeizame zoektocht naar de juiste bouwpartners om de soms vernieuwende technieken te realiseren, zorgden vooral voor vertraging.

Bijzondere betonconstructie op palen

Bijzonder aan het modernistische gebouw is de constructie op palen. “In de periode dat mijn vader het ontwerp tekende, waren er nog geregeld overstromingen van de Leie. Daarom koos hij voor een gebouw op palen met een bovengrondse zwemkuip, makkelijk voor onderhoud. De bedoeling was dat er onder het gebouw ruimte zou zijn om markten te houden. Nu wordt de plek vooral als parking gebruikt. Ook het hangdak, de betonstructuren, beschildering met opvallende, primaire kleuren en een kunstwerk in de natte, ruwe beton getekend door Lionel Holvoet maken het gebouw karaktervol. Vroeger waren er bovendien brandglazen met felrode accenten, maar die zijn mettertijd vervangen door gewone glasramen.”

Kost slopen meer dan herbestemmen?

Momenteel neigt de lokale politiek meer in de richting van het gebouw te slopen. Er werd een studie naar de kostprijs van het volledige herstel van het zwembad zoals het nu is. Dat gaat o.a. over de behandeling tegen betonrot. Het geschatte bedrag is 500.000 euro. Maar die studie zou gevoerd zijn in functie van het voortbestaan van het gebouw als zweminfrastructuur, niet in functie van een herbestemming. “Het stadsbestuur vindt dit bedrag te hoog en wil het gebouw daarom laten afbreken”, vertelt Cnockaert. Maar hij waarschuwt dat ook het slopen van het zwembad cfr. de huidige regelgeving van VLAREM heel veel kost.

Oproep om zwembad een tweede leven te geven

Eind dit jaar sluit het zwembad de deuren. Te hoge onderhouds- en renovatiekosten maken het onmogelijk om de infrastructuur als zwembad te houden. Toch vindt zoon Frederik dat het gebouw niet zonder meer gesloopt mag worden. Hij startte daarom een petitie. “Het brutalistische zwembad heeft schade door betonrot, maar is wel een gebouw met unieke architecturale waarden en eigen karakter. Ik zie mogelijkheden om het een tweede leven te geven, bijvoorbeeld als expositieruimte. Uit respect voor het verleden zouden we die discussie op z’n minst moeten voeren. Als een gevolg van kortzichtig beleid werden in verleden al te vaak gebouwen gesloopt, waarvan men achteraf beseft hoe waardevol ze waren.”

Cnockaert gelooft dat een tweede leven van het zwembad Wervik aantrekkelijker zal maken voor toeristen en inwoners. “Daarom doe ik een oproep aan alle creatieve geesten in Wervik om ook mee te denken over de toekomst van het gebouw. Zodat we van Wervik samen terug een bruisende stad kunnen maken.”

Podcast in de bres voor ons modernistisch erfgoed

Architectura zal in 2023 de podcastreeks 'In de bres voor ons modernistisch erfgoed' uitbrengen. 8 afleveringen waarin we telkens één modernistisch gebouw bezoeken dat door de sloophamer wordt bedreigd. Het zwembad in Wervik zal ook aan bod komen. De eerste aflevering over het oud administratief centrum in Hasselt kan je nu al hier beluisteren of via je favoriete streamingskanaal.

Meer weten over het initiatief en/of de petitie van Frederik Cnockaert? Stuur dan een e-mail naar info@kerat.be.

Teken de petitie hier.