OPINIE. Blind verbouwd: een gemiste kans (Emilie Lachaert)

De VRT waagt zich met Ons huis, nieuw huis aan een tv-format over de queeste naar een droomhuis. Het concept: een vastgoedmakelaar en een interieurarchitect gaan de strijd aan om voor koppels een droom­woning te creëren of te vinden. De ene helft van dat koppel wil verbouwen, de andere helft wil verhuizen.

Op de commerciële zenders scheppen zulke programma’s geen realistisch beeld van wat een verbouwing inhoudt. De aandacht gaat naar de gezellige zithoek, de stijlvolle, ­gesponsorde keuken en dito bad­kamer, niet naar de isolatie of de warmtepomp. Van onze openbare omroep hadden we meer verwacht.

In tijden waarin het Vlaamse renovatiebeleid woningen en appartementen richting EPC-label A in 2050 moet leiden, is de oppervlakkige weergave van een verbouwing in Ons huis, nieuw huis misplaatst. Zo zien we in de eerste aflevering hoe ­interieurarchitect Ken vlotjes (draag)muren verplaatst, een garage omtovert tot twee kinderslaap­kamers, de voorgevel aanpast en ­extra ramen plaatst in de zijgevel.

Over het werkelijke bouwproces bij zo’n totaalrenovatie, met bouwaanvraag, stabiliteitsstudie, veiligheidscoördinator, EPC-verslaggever, wordt met geen woord gerept. Zo geef je verbouwers het idee dat een verbouwing een fluitje van een cent is en kunnen malafide ondernemingen moeiteloos verbouwingen verkopen waarbij ze de tussenkomst van specialisten uitschakelen.

Over de noodzaak om energetisch te verbouwen bleef het ook stil. We hebben geen idee welk advies interieurarchitect Ken gaf op het vlak van isolatie en verwarming. En we tasten al helemaal in het duister over hoe hij de raamaansluitingen aanpakte. Door het energetische aspect te negeren, geeft de VRT verbouwers de boodschap dat renovatie vooral draait om inrichting. Alsof er van een energiecrisis en torenhoge energiefacturen geen sprake is. En alsof de renovatieverplichting naar EPC-label D binnen de vijf jaar geen ­invloed heeft op de waarde van energieverslindende woningen.

En ja, over dat prijskaartje moeten we het ook nog hebben. De totaal­renovatie van de bungalow met ongeveer 150 m² bebouwde oppervlakte in de eerste aflevering kostte 100.000 euro. Met daarbij de korte mede­deling dat de renovatie mogelijk was ‘dankzij de hulp van enkele partners’. Vraag even aan een architect en je weet meteen dat de renovatiekosten al snel het dubbele bedragen.

Zo draait de VRT verbouwers niet alleen een rad voor ogen over wat een duurzame totaalrenovatie inhoudt, maar ook over welk budget je nodig hebt. Zo stimuleert de openbare ­omroep de vicieuze cirkel waarbij kandidaat-kopers te veel bieden voor energieverslindende woningen, onvoldoende budget overhouden om hun droomhuis echt te realiseren, en zo blijft de verkoopprijs van slechte woningen te hoog. Zo moedigt de VRT ondoordachte renovaties en ­malafide aannemers aan. Zo zullen we in Vlaanderen de klimaatdoelstellingen nooit halen.

Emilie Lachaert is projectmanager pers en communicatie bij Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV). Dit opiniestuk verscheen eerder in de krant De Standaard.