OPINIE. De beste verbouwbegeleiding? Een architect! (Jos Leyssens)

De ambities van minister Depraetere met betrekking tot ‘Mijn Verbouwbegeleiding’ deden behoorlijk wat stof opwaaien in het beroepsveld, maar zijn helemaal niet nieuw. De vorige Vlaamse regering startte het programma ‘Mijn Verbouwbegeleiding Basis’ al op, en Depraetere kondigt nu de uitrol aan. Trajectbegeleiders uit de energiehuizen helpen woningeigenaars met een laag- of middeninkomen met een gepersonaliseerd stappenplan en begeleiden de energetische renovatie tot en met de oplevering. In haar beleidsnota energie wil ze bij dezelfde doelgroep ook minimale woonkwaliteit op die manier verbeteren. Ook verenigingen en mede-eigenaars van appartementsgebouwen komen in het vizier.

De beleidsambities van Depraetere zijn meer dan terecht. Gebouwen zijn goed voor 30% van onze CO2-uitstoot. Energiezuinige gebouwen zijn dus een nobrainer op weg naar een koolstofneutrale samenleving. De Europese klimaatdoelstellingen zijn bovendien al niet min, en er is meer op komst. De nieuwe richtlijn voor de energieprestatie van gebouwen moet worden omgezet en vanaf 2027 komen er bovendien ook nog emissierechten bij voor fossiele energieproductie voor gebouwen.

Alle zeilen moeten dus bijgezet worden om de noodzakelijke renovatiegolf op gang te brengen. Specifieke plannen om de bodem van de particuliere woningmarkt op te tillen, hebben dus ongetwijfeld een plaats in een energie- en woonbeleid met een sociaal gelaat. Net zoals men creatief zal moeten zijn bij het opschalen van woningrenovaties op wijkniveau. Maar ambtenaren die renovatiebegeleider gaan spelen op de reguliere woonmarkt, is toch nog een ander paar mouwen. Als men meer dan een homeopatisch effect wil genereren, betekent dit dus een massale aanwervingsgolf bij de energiehuizen. Dan stelt zich de vraag: Is dit echt wel een taak voor de Vlaamse Overheid, en moet ze dat dan ook nog zelf gaan doen? En leidt dat niet tot een enorme verstoring van de markt?

Want de best denkbare verbouwbegeleider bestaat al, en is in elke buurt in Vlaanderen al beschikbaar: de architect. Zij/hij begeleidt de renovatie van een woning van A tot Z. Meer zelfs, de overheid verplicht zelf de bouwconsumenten toch al om op architecten een beroep te doen wanneer de werken enige omvang krijgen (structurele ingrepen, aanpassingen uitwendig aspect gebouw, …). Omdat architecten juist kennis van zaken hebben en maatwerk kunnen leveren. Omdat ze goed op de hoogte zijn van de snel veranderende wetgeving en daarom de enigen zijn die omgevingsvergunningen kunnen aanvragen. Omdat architecten het best geplaatst zijn om de rechten van de (ver)bouwer te verdedigen tegenover andere bouwprofessionals.

Het is dus niet meer dan logisch dat architecten een grotere rol krijgen toebedeeld bij het realiseren van de renovatiestrategie van de Vlaamse regering.

Ik roep minister Melissa Depraetere dan ook op om de architecten te betrekken bij de taskforce wonen-ruimte en bij de opmaak van het actieplan voor de renovatie van appartementen. Schakel ze in én ondersteun ze om renovatiemasterplannen te maken waarmee eigenaars planmatig het energie- en comfortpeil van hun woning zo maximaal mogelijk kunnen opkrikken. Laat architecten ten volle hun rol spelen als de beste adviseur van de bouwconsument.

Jos Leyssens is ir.-architect, en Vlaams en Nationaal voorzitter van de Orde van Architecten.