De Vlaamse Regering ziet een herinvoering van de vestigingswet in de bouwsector niet zitten, zo verklaarde minister-president Matthias Diependaele in het Vlaams Parlement. Toch is er volgens Ronny Custermans, ondervoorzitter van de Orde van Architecten, wel dringend nood aan een nieuw instrument om starters in de bouwsector, de bouwconsument én de architect beter te beschermen.
In 2019 schafte de Vlaamse Regering de vestigingswet in de bouwsector af om tegemoet te kunnen komen aan de Dienstenrichtlijn. Die vestigingswet verplichtte aannemers om een aantal attesten te kunnen voorleggen om hun bekwaamheid te bewijzen. Het Vlaams Parlement debatteerde vanochtend over de kwestie, want het aantal faillissementen in de bouwsector is in stijgende lijn. Naast een haperende conjunctuur en een stijgende rente, lijkt de afgeschafte vestigingswet ook aan de basis te liggen van het groeiend aantal falingen. Embuild Vlaanderen pakte uit met een vergelijking tussen Vlaanderen en Wallonië, waar de vestigingswet behouden bleef. Het aantal faillissementen ligt er merkelijk lager terwijl de overlevingsgraad van ondernemingen in Vlaanderen zienderogen achteruit gaat. Deze evolutie is dus niet alleen toe te schrijven aan conjuncturele factoren.
Voor de Orde van Architecten is het zonneklaar dat er een nieuw beleidskader nodig is. Dat moet starters in de bouwsector verplichten om voldoende bedrijfs- en vakkennis op te doen én permanente vorming stimuleren. Die nieuwe regels moeten natuurlijk wel in regel zijn met de Europese Dienstenrichtlijn. Enkel zo kan de huidige trend omgebogen worden, kunnen beginnende ondernemers beter starten én bestaande ondernemers beter evolueren in de snel veranderende bouwsector. Ook de consument vaart er wel bij. Zowel consumenten als architecten worden meer dan vroeger geconfronteerd met aannemers die de nodige beroeps- en administratieve vaardigheden missen om een bouwproject tot een goed einde te brengen. Bouwers worden misleid en moeten steeds hogere voorschotten betalen.
Architecten moeten in het belang van de bouwconsument de aannemer controleren, maar dat is een ongelijke strijd. De architect is tien jaar aansprakelijk en is verplicht verzekerd, terwijl aannemers morgen met de noorderzon kunnen vertrokken zijn. We hebben dus dringend nood aan strengere regels om de cowboys uit de bouwsector te weren én de bouwconsument meer waar voor zijn geld te geven.
Ronny Custermans is ondervoorzitter van de Orde van Architecten.