OPINIE. Natuurherstelwet: ‘Opnieuw boycot de Vlaamse regering de internationale stem van België’ (Mieke Schauvliege)

Bij de start van de biodiversiteitstop in Montreal in december vorig jaar waarschuwde VN-secretaris Generaal Antonio Guterres de wereld: ‘Zonder natuur, hebben we niets. En toch voeren we oorlog tegen de natuur’, stelde hij vast. Hij riep de wereld op om echt werk te maken van de bescherming van onze natuur, in het belang van onze gezondheid, onze economie, onze planeet. Natuurvernietiging gaat gepaard met jobverlies, honger, ziekte en dood. De cijfers doen duizelen: de afbraak van onze natuur wordt op een kost van 3 triljoen dollar per jaar geraamd. Een cijfer met 18 nullen. Het is een oorverdovende alarmbel.

Maar er is hoop. De top in Montreal eindigde met een lichtpuntje. Heel de wereld sloot het akkoord om dertig procent van onze aardoppervlakte te beschermen als natuur – óók de Vlaamse regering schaarde zich erachter en zag het belang ervan in. Europa zit al langer op die lijn: al sinds 2021 wordt er gewerkt aan een Europese natuurherstelwet, een bindende verordening die lidstaten oplegt om voor 20 procent van de Europese natuur herstel op te starten tegen 2030. Een noodzakelijke ambitie om onze welvaart, onze planeet en onze gezondheid te beschermen.

Die wet zou binnenkort van kracht gaan en lidstaten dwingen tot actie. In theorie zou dat geen probleem mogen zijn voor de Vlaamse meerderheidspartijen N-VA, CD&V en Open VLD. In Montreal konden ze zich immers ook helemaal vinden in de doelstelling om 30 procent van het aardoppervlak te beschermen als natuur.

Maar het tegendeel dreigt waar te worden.

Net zoals de Vlaamse regering het vertikt om de Europese klimaatambities te onderschrijven, sleept ze ook nu met de voeten. Sterker nog, opnieuw is het de Vlaamse regering die de internationale stem van België boycot.

Vlaanderen beschikt vandaag niet over 30 procent natuur – verre van. Om die doelstelling te halen, zullen we gebieden moeten herbestemmen, ook landbouwgrond. Om de natuur te beschermen zal ook vervuiling aan banden gelegd moeten worden en dat betekent ook een ambitieus stikstofakkoord.

Enter CD&V. De christendemocraten draaiden hun hand er niet voor om om de Vlaamse regering in een diepe crisis te brengen omwille van stikstof. De partij draait er evenmin haar hand voor om om onze natuur de prak in te rijden en de Europese natuurambitie te blokkeren. De christendemocraten vergeten daarbij een cruciaal element. Als de natuur verwoest wordt, hebben onze boeren sowieso geen toekomst. In sommige regio’s in China zijn bijen nu al uitgestorven en moeten mensen de perenbloesems bestuiven met penseeltjes. Het zijn zulke scenario’s waar de CD&V onze boeren mee zal opzadelen als ze nu niet de moed heeft om een koerswijziging door te voeren en landbouw én natuur te beschermen. Een status quo is geen optie.

En toch. In plaats van dat het opnieuw tot een regeringscrisis komt, lijkt de Vlaamse regering te kiezen voor complete stilte en stilstand. CD&V, maar ook N-VA en Open VLD nemen geen standpunt in. Allemaal hebben ze schrik dat de gevolgen van de natuurherstelwet immens zullen zijn. In een interview met Knack zei ook Kurt Deketelaere (KU Leuven) dat. ‘(De natuurherstelwet) zal niet alleen een impact hebben op de landbouwsector, maar ook op tal van andere maatschappelijke en economische sectoren.’

Hij heeft gelijk. Op één ding na: meneer Deketelaere insinueert doemscenario’s, terwijl het omgekeerde waar is. Elke euro die geïnvesteerd wordt in natuur brengt een veelvoud op, dat werd recent nog geverifieerd in een factcheck, ook door Knack. Dus ja, de impact zal gigantisch zijn. Gigantisch positief. Je zou denken dat een minister van Natuur dus op de barricaden zou staan en er alles aan zou doen om de natuurherstelwet te steunen. Helaas doen minister Zuhal Demir (N-VA) en haar collega’s het omgekeerde en dreigt er een impasse.

De gevolgen van dat gebrek aan ambitie zijn immens. Als Vlaanderen geen standpunt inneemt, kan België, als federale staat, evenmin een standpunt innemen. De Vlaamse stilstand maakt België monddood. Zonder stellingname op Vlaams niveau, kan België geen rol spelen aan de Europese onderhandelingstafel. Het is een strategie die minister Demir al herhaaldelijk toepaste bij Europese klimaatonderhandelingen. In plaats van mee te onderhandelen over hoe we de natuurdoelstellingen kunnen bereiken én een leefbare toekomst voor onze landbouw kunnen garanderen, kiezen onze ministers er bewust voor om niet mee aan tafel te gaan, om gewoonweg niets te doen en verhinderen ze meer ambitieuze federale ministers om wél ambitie te tonen.

Van dat amateurisme van de Vlaamse regering is de natuur het eerste slachtoffer. En op termijn, wij allemaal. Want zonder natuur, hebben we niets.

Mieke Schauvliege is Vlaams Parlementslid voor Groen. Dit opiniestuk verscheen eerder in Knack.