OPINIE. “Waar was de architect?” (Steven Lannoo, NAV)

Berichten over mensen die het slachtoffer werden van cowboys in de bouwsector zijn allesbehalve nieuw. Al jaren duiken ze op: verhalen en beelden van gedupeerden op hun stilgelegde werf. Van veraf kan je meestal al zien dat de aannemer eerst flink geknoeid heeft alvorens zich failliet te laten verklaren. Het is een klassiek verhaal dat mensen treft waar het pijn doet: ze zijn een flink stuk van hun budget kwijt, maar zijn geen stap dichter bij hun droomwoning. En de aannemer? Die zien ze niet meer. De vraag die dan bij ons opduikt, is telkens: ‘waar in godsnaam was de architect?’ In de praktijk is het antwoord vaak: nergens. 

Beter beschermd dankzij architect

Cijfers van Embuild Vlaanderen toonden deze week aan dat het meer faillissementen in de bouwsector regent boven dan onder de taalgrens, wat volgens hen een gevolg is van de afschaffing van de vestigingswet in Vlaanderen. Klopt, maar moet bijvoorbeeld een achterbouw worden gesloopt en heropgebouwd? Dan kiest nog een te groot deel van de mensen om rechtstreeks naar een aannemer te stappen. En daar zit uiteraard het probleem. Een architect zorgt niet alleen voor een goed ontwerp, maar maakt ook dat je vergunningen in orde zijn én hij of zij volgt de werf nauwgezet op want dat is verplicht. Bovendien stelt hij of zij een betrouwbaar bouwteam samen, met naast de architect en de aannemer ook een EPB-verslaggever, veiligheidscoördinator,... Zo ben je als consument veel beter beschermd. Aannemers die hun vak serieus nemen, verwijzen hun klanten door naar een architect - minstens voor het opmaken van plannen, het indienen van een vergunningsdossier en werfcontrole - maar helaas doen lang niet alle aannemers dat.” 

Verplichte registratie en uitgebreide verzekeringsplicht

Voorkom je àlle risico’s door eerst een architect in te schakelen? Nee, maar het is wel een garantie voor een kwalitatief en legitiem bouwproces. Als een architect tijdens een controle op fouten wijst, kunnen er alsnog problemen ontstaan, bijvoorbeeld als een aannemer weigert zijn fouten recht te zetten en/of failliet gaat. Daarom pleiten wij al langer voor het invoeren van een drempel op het beroep van aannemer.

De Vlaamse Regering ziet een herinvoering van de vestigingswet in de bouwsector niet zitten, zo verklaarde minister-president Matthias Diependaele gisteren in het Vlaams Parlement. NAV stelt daarom een verplichte registratie voor voor alle bedrijven die als aannemer actief willen zijn. Voorwaarde voor zo’n registratie moet dan zijn dat de aannemer zijn beroepsbekwaamheid kan aantonen. De registratieautoriteit zou na een controle de geregistreerde aannemers op een website kunnen verzamelen. Zo kunnen consumenten makkelijk checken of een bepaald ondernemingsnummer wel degelijk geregistreerd is als aannemer.

Tot slot wil NAV de bescherming van consumenten verder versterken door de verzekeringsplicht voor aannemers uit te breiden. Als aannemers, net als architecten vandaag, verplicht zijn om een verzekering te hebben voor hun beroepsfouten, kunnen we voorkomen dat consumenten, maar ook architecten, moeten opdraaien voor de kosten van slechte aannemingswerken. Ook dat creëert een duidelijke drempel en zal malafide en incompetente aannemers sowieso uit de markt weren.

Steven Lannoo is directeur van Netwerk Architecten Vlaanderen (NAV).