OPINIE (Xavier Gabriels, KPMG): "Renovaties kunnen schatkist 1 miljard euro opleveren"

Xavier Gabriêls, partner van Management Consulting bij KPMG, deed onlangs zijn studie uit de doeken op uitnodiging van Wienerberger tijdens Batibouw. Het goed opgekomen perspubliek was onder de indruk van dit onderzoek dat zwart op wit aantoont dat de woonbonus absoluut geen positief effect heeft op de isolatiewaarde van bestaande woningen en ons geen stap verder zet in de inperking van de CO²-uitstoot van de residentiële sector. Eerder integendeel. Als België wil voldoen aan de Europese doelstellingen, zal het uit een heel ander vaatje moeten tappen. Een renovatiepremie zou wel een bijzonder gunstig effect hebben, zoals we kunnen lezen in onderstaande column.

Waarom moet de overheid inzetten op renovatie?

De Europese Unie wil tegen 2030 de CO²-uitstoot met 40% verlagen. Door de demografische groei dreigt de uitstoot van de residentiële sector echter met 16% toe te nemen tegen 2020 indien er geen extra maatregelen worden getroffen.

Gerenoveerde en goed geïsoleerde woningen kunnen in belangrijke mate bijdragen tot een verlaagde CO²-uitstoot. Daarom moedigt de Europese Unie elke lidstaat aan om jaarlijks 2% van de bestaande woningen te renoveren. Voor België komt dat neer op 105.000 woningen per jaar.

In België werden in 2013 slechts 27.000 renovatievergunningen afgeleverd, voor amper 0,52% van het aantal woningen. Om te kunnen voldoen aan de Europese doelstellingen, moet België zijn inspanning dus verviervoudigen.

Renovatiepremie of woonbonus?

Elke fiscale maatregel die de totaalkost van een nieuwbouw- en renovatieproject beïnvloedt, kan een grote impact hebben op de bouwactiviteit. De woonbonus heeft voor de aankoop van bestaande woningen op de secundaire markt vooral een prijsopdrijvend effect. Uit een onderzoek van de KU Leuven, blijkt immers dat de overheid met de woonbonus de vraagzijde van de koop- en bouwmarkt subsidieert, waardoor de vraag naar vastgoed stijgt. Kandidaat-kopers of bouwers beschouwen deze fiscale stimulans als een bijkomend rendement bovenop de verwachte meerwaarde of huuropbrengsten. Als gevolg van de bijkomende vraag naar vastgoed, stijgen de prijzen voor bestaande woningen. Een financiële stimulans zoals een renovatiepremie daarentegen, zorgt er wel voor dat gezinnen over een hoger budget beschikken, en maakt het aankopen en renoveren van een bestaande woning bijgevolg voor een groter aantal gezinnen financieel haalbaar, zonder prijsopdrijvend effect op de secundaire markt. Bovendien bedraagt de kostprijs van de woonbonus voor de overheid ± 20.000 euro tot ± 30.000 euro per gezin, daar waar de kostprijs van een renovatiepremie veel lager kan liggen, en toch een aanzienlijk deel van de gezinnen kan aansporen om een bestaande woning te renoveren.

Verdienmodel voor de Belgische staat

Voor het halen van de Europese doelstellingen is het aangewezen dat de Belgische staat renovatie (en dus bijhorende isolatie) stimuleert. KPMG berekende dat een gemiddelde renovatie 60.000 euro kost (inclusief energierenovaties en afwerking) en dat een overheidsondersteuning van 10.000 euro - indien de werken via een aannemer worden gedaan - voldoende Belgen kan aansporen tot renovatie, met bijhorende EPC-verbetering.

De uitgaven voor deze ondersteunende maatregel belopen 1.050 miljoen euro, maar deze aanpak levert de schatkist wel bruto 2.100 miljoen euro op. Zo kan er dus netto 1.050 miljoen euro over blijven voor de Belgische overheid. Dat is 674 miljoen euro meer dan met de bestaande aanmoedigingsmaatregelen. Bovendien kan de maatregel werk opleveren voor 17.550 laaggeschoolden, daalt de CO²-uitstoot en zouden er viermaal meer woningen vernieuwd kunnen worden…

Feiten en cijfers

• Een gemiddelde renovatie in België kost ongeveer 60.000 euro (incl. energierenovaties en afwerking).
• De geschatte overheidsinkomsten per renovatie bedragen 34% (dit is dus ongeveer 20.000 euro), waarvan 71% op arbeid. Opmerking: dit is gerekend zonder de impact op de indirecte tewerkstelling bij bijvoorbeeld producenten en groothandels.
• Een goed renovatieproject kan de energiekost van een woning doen dalen met 85%.
• Een stijging van het aantal renovaties van 0,52% tot 2,00% kan concreet het volgende betekenen:
  • 78.000 gerenoveerde woningen extra t.o.v. 2013
  • 17.550 extra banen voor laaggeschoolden
  • 288 miljoen € besparingen op werkloosheidsuitkeringen