OPROEP. Inhoudelijke ondersteuning European Conference on Architectural Policies (ECAP) 2024

In de eerste helft van 2024 neemt België het Europees voorzitterschap waar. In het kader hiervan vinden verschillende overlegmomenten, evenementen en conferenties plaats. Rond het thema architectuur wordt sinds 1997 onder elk voorzitterschap een EDAP-vergadering (European Directors of Architectural Policies) georganiseerd, vaak geflankeerd door een ECAP (European Conference on Architectural Policies). Tijdens het EU-voorzitterschap van België in 2024 zal het Team Vlaams Bouwmeester samen met de Cellule Architecture (Fédération Wallonie-Bruxelles) de organisatie van dit EDAP/ECAP-event op zich nemen.

Dit internationale congres handelt over de vraag, hoe een kwalitatieve Baukultur tot stand kan komen. Meer specifiek willen de organisatoren het hebben over de procedures, instrumenten en kaders om tot architectuurkwaliteit te komen en wat de rol van de verschillende actoren hierin kan zijn. Ze willen dit onderwerp benaderen vanuit de interactie tussen de publieke sector en drie belangrijke actoren: de private sector, de burgers en de ontwerpers.

Omdat het Team Vlaams Bouwmeester en de Cellule Architecture het belangrijk vinden dat de conferentie inhoudelijk voldoende gevoed wordt, zal rond de rol van deze drie actoren voorbereidend onderzoek gebeuren. Bedoeling is dat dit werk toegelicht wordt tijdens inleidende lezingen op het congres, verder wordt uitgediept tijdens rondetafels met de deelnemers en dat er na afloop conclusies worden geformuleerd.

Deze oproep betreft het vooronderzoek over de rol van de ontwerpers in de openbare besluitvorming. Geconfronteerd met de hedendaagse uitdagingen doen publieke actoren steeds vaker een beroep op de creativiteit van ontwerpers om tot ruimtelijke kwaliteit te komen. Zij krijgen een rol die verder reikt dan hun gebruikelijke opdracht als projectontwerpers. In deze evolutie onderscheiden we twee aspecten:

1. Op institutioneel niveau worden ontwerpers steeds vaker betrokken bij de publieke besluitvorming. De erkenning van het belang van ontwerpkwaliteit ligt aan de basis van allerlei nieuwe instellingen en werkingen, die op verschillende schalen architectuurkwaliteit trachten te bewerkstelligen. De vraag die zich hierbij stelt is hoe deze (stads)bouwmeesters, (intercommunale of stedelijke) kwaliteitskamers, enz. zich tot elkaar verhouden. Welke rol kunnen zij spelen?
2. Op projectniveau wordt ontwerpcapaciteit eveneens ingezet om tot besluitvorming te komen. Steeds vaker geven publieke partijen aan dat regelgeving onvoldoende is om te komen tot kwalitatieve ontwikkelingen. Vaak wordt door de publieke administraties ontwerpend onderzoek ingezet om de maatschappelijke belangen in (al dan niet private) projecten te behartigen. Op welke manieren kunnen ontwerpers zinvol betrokken worden bij besluitvorming en beleid, en welke rol kan ontwerpend onderzoek hierin spelen? Wanneer is het legitiem/wenselijk om als overheid ontwerpers in te zetten bij private ontwikkelingen?

Voor deze opdracht is het Team Vlaams Bouwmeester op zoek naar een deskundig team met kennis van de ontwerppraktijk, ontwerpend onderzoek en de werking van de overheid.

Concreet wordt van het onderzoeksteam verwacht:

• de inhoudelijke uitwerking en voorbereiding van het thema ‘de rol van ontwerpers in de openbare besluitvorming’
• het opstellen van een voorbereidend document voor de deelnemers met inhoudelijke input uit het voortraject
• het geven van een korte lezing omtrent dit thema
• het voorbereiden en modereren van de rondetafelgesprekken over dit thema tijdens het congres
• de verslaggeving van deze rondetafels
• het formuleren van conclusies

De voertaal van het congres en alle aan te leveren documenten is het Engels.