OPROEP. Ontwikkelingsvisie herbestemming drie beeldbepalende erfgoedsites Tremelo

Met het Beleidsplan Ruimte Tremelo zet het lokaal bestuur in op doordacht ruimtegebruik met aandacht voor de groene structuren, open ruimte en kwalitatieve kernversterking. Beeldkwaliteit en erfgoed worden hierbij niet uit het oog verloren. De gemeente Tremelo is erkend als onroerend erfgoedgemeente en streeft naar duurzaam hergebruik van waardevolle panden en sites en een kwalitatieve integratie van niet-bouwkundig erfgoed. Het beleidsplan zit momenteel in een cruciale fase. Dit najaar wordt het voorontwerp opgeleverd. De definitieve vaststelling van het ruimtelijk beleidsplan is voorzien op de gemeenteraad eind augustus 2024. Het is belangrijk dat deze opdracht kadert binnen de ambities vastgelegd in het Beleidsplan Ruimte Tremelo.

De gemeente Tremelo ziet in de herbestemming van drie beeldbepalende sites een kans om de levendigheid (en woonkwaliteit) in de kern te verhogen en de identiteit van Tremelo extra in de verf te zetten. De herontwikkeling van de sites moet bijdragen tot een levendige dorpskern, met respect voor het dorpsgezicht en het waardevolle erfgoed, maar ook met aandacht voor open ruimte, ontharding, vergroening, speelruimte en wandel- en fietsverbindingen. Hoe kunnen vernieuwende woonvormen samengaan met het pittoreske karakter van de kern en met ruimte voor lokale handel? En hoe worden publieke ruimte en mobiliteit hierop afgestemd? Een hedendaagse benadering van parkeer- en mobiliteitsaspecten vormt een belangrijk aandachtspunt.

De gemeente wenst een ontwikkelingsvisie te laten uitwerken voor de herbestemming van drie beeldbepalende erfgoedsites. Aan de hand van ontwerpend onderzoek dient deze ontwikkelingsvisie zowel de ruimtelijke als de financiële haalbaarheid te verhelderen. De studie moet de gemeente de nodige inzichten geven om te komen tot een voorkeursscenario voor verdere ruimtelijke herbestemming. Daarnaast verwacht de gemeente een advies over financiële hefbomen die de ontwikkelingen mogelijk zouden maken. Het ontwerpteam dient dus niet alleen aandacht te hebben voor de stedenbouwkundige en architecturale kwaliteit, maar ook voor haalbaarheid. De opdrachtgever verwacht advies over mogelijke samenwerkingsverbanden, het eventuele opzetten van grondcoalities, de inbreng van gronden en te verwachten meerwaarde, de organisatie van het juridisch kader, richtlijnen voor kwaliteitsbewaking…

De studie omvat een programma-onderzoek, een ruimtelijk en financieel onderzoek en een bouwtechnisch onderzoek, waarbij de verschillende opties op hoofdlijnen worden aangegeven voor volgende sites:

De voormalige rijkswachtkazerne

De voormalige rijkswachtkazerne aan de Kruisstraat is eigendom geworden van de gemeente Tremelo naar aanleiding van een grondruil in het kader van de bouw van een nieuw politiekantoor. De kazerne is beeldbepalend én strategisch gelegen aan een van de invalswegen van Tremelo. De site omvat naast de voormalige kazerne ook een binnengebied, met aan de Wijnbergstraat drie rijkswachterswoningen met tuin. Deze woningen zijn eveneens eigendom van de gemeente.

Het voormalige Schepenhuis

Het voormalige Schepenhuis, gelegen aan de rotonde recht tegenover het huidige gemeentehuis, werd heropgebouwd na de verwoesting van Tremelo tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het gebouw is van de hand van architect Jozef Fonteyn.

Baalsebaan 307-309

Deze burgerwoning is een van de architecturaal meest waardevolle gebouwen van Tremelo en van Baal in het bijzonder. Op basis van de stijlkenmerken en de gebruikte materialen (deur, ramen, luiken, bakgoot met decoratieve gootklossen, alle in uitstekende staat) is het gebouw rond 1900 te dateren.

Om deze opdracht tot een goed einde te brengen is de opdrachtgever op zoek naar geïnteresseerde ontwerpers met kennis en ervaring op het vlak van stedenbouw, architectuur, publieke ruimte en erfgoed. De opdrachtgever verwacht eveneens advies over de financiële haalbaarheid. Van de ontwerpers wordt ook gevraagd dat zij de gemeente ondersteunen om in dialoog te gaan met alle belanghebbende actoren en zo te komen tot een breed gedragen en uitvoerbare toekomstvisie. Dit veronderstelt dat het ontwerpteam over de nodige communicatieve en participatieve vaardigheden beschikt.