Op 21 april werd de eerste steen gelegd van een gloednieuw woonzorgcomplex in Belsele, dat plaats zal bieden aan de bewoners van de huidige zorgcentra in Belsele en Sinaai.
Osar architects won de architectuurwedstrijd met een ontwerp waarin duurzaamheid op alle vlakken centraal staat.
Hiervoor kreeg osar assistentie van studiebureau Boydens dat de technieken, de epb en de energieadviezen voor zijn rekening nam.
ToekomstgerichtIn de komende jaren zullen de woonzorgcentra van Sinaai en Belsele fusioneren en dus was er nood aan een nieuw gezamenlijk onderkomen voor hun bewoners. Met het oog op de toekomst wenste het overkoepelende OCMW van Sint-Niklaas een gebouw dat niet alleen duurzaam zou zijn naar materialen en energieverbruik, maar dat zich ook zou kunnen aanpassen naargelang de evoluties in het woonzorgproces. Duurzaamheid, in al zijn aspecten, was dan ook het centrale criterium in de uitgeschreven architectuurwedstrijd.
Osar architects kwamen als winnaar uit de bus.
“In plaats van meteen met concrete voorstellen te komen, zijn wij begonnen met vragen te stellen”, zegt Liesbeth De Schutter van osar architects.
“Duurzaam bouwen is een van de grondbeginselen van ons bureau en wij wilden van het OCMW weten hoever ze daarin wilden gaan. Dankzij onze geïntegreerde expertise op dat vlak hebben wij de uitgebreide mogelijkheden kunnen aantonen. Dat heeft wellicht de doorslag gegeven in de keuze voor osar.”
Comfortabel wonenIn het nieuwe woonzorgcentrum zullen de bejaarden winnen aan wooncomfort en huiselijk gevoel. Het zal woongelegenheid bieden voor negentig bejaarden en zes plaatsen voor kortverblijf, verdeeld over drie identieke afdelingen van 32. Elke afdeling is dan nog opgesplitst in twee leefgroepen van 16 personen met elk een eigen gemeenschappelijke keuken en overdekt terras. In deze keuken kunnen de bewoners en personeel kleine gerechtjes bereiden en samen de afwas doen, zodat het verhuizen naar de zorgflat geen pijnlijke breuk met de oude huiselijke gewoonten hoeft te betekenen.
Aan de zijde van de hoger gelegen Molenwijk is de afdeling op de begane grond voorbehouden voor dementerende ouderen. Deze vleugel heeft de beschikking over een eigen afgesloten tuin, waar de bewoners in alle veiligheid kunnen vertoeven.
Aan de kant van de Kerkstraat zal het gelijkvloers van het nieuwe gebouw plaats bieden aan de lokale antenne van het dienstencentrum, komen er polyvalente ruimten voor externe partijen en een groot gezellig café. Deze publieke functies zullen een hechte relatie met de buurt stimuleren, wat opnieuw de vertrouwdheid en het huiselijke gevoel van de senioren ten goede zal komen. Op de begane grond wordt ook de grote keuken ondergebracht waarin alle hoofdmaaltijden voor de bewoners bereid worden.
De nieuwe zorgflats hebben een bruto oppervlakte van 27m², wat bijna dubbel zo ruim bemeten is als de huidige kamers. Bovendien is het mogelijk om twee aanpalende flats om te bouwen tot één grote zorgstudio, bv. voor een echtpaar.
Typeplan van een zorgflat.Flexibiliteit en duurzame techniekenOm de indeling gemakkelijk te kunnen aanpassen aan veranderende behoeften – of het gebouw zelfs een volledig nieuwe functie te geven – is het belangrijk om van in de ontwerpfase deze flexibiliteit in gedachten te houden. Daarom heeft osar dit gebouw geconcipieerd met
dragende gevels, zodat alle lokaalwanden lichte invulwanden kunnen zijn. Dit concept biedt trouwens het bijkomende voordeel dat het verloop van de technieken niet bemoeilijkt wordt door doorhangende balken.
Ook qua energie- en materiaalgebruik is het gebouw duurzaam opgevat. Het isolatieniveau voldoet ruimschoots aan de geldende normen en koudebruggen worden uiteraard vermeden. Er wordt verwacht dat algemeen een
K-peil K40 zal gehaald worden of beter. Een E-peil is voorlopig niet van toepassing op rust- en verzorgingstehuizen.
De betonnen constructie (welke ontkist wordt met biologisch afbreekbare ontkistingsproducten), zal via
betonkernactivering aangewend worden voor de verwarming en koeling van het gebouw. Verlaagde plafonds worden dan ook zoveel mogelijk vermeden. Enkel op het gelijkvloers zal een tracé uitgewerkt worden in functie van het leidingenverloop naar de kamerkokers.
Om oververhitting tegen te gaan, krijgen alle typeramen horizontale luifels van 75cm breed en screens. Ook bij de grote glaspartijen moeten luifels voor beschaduwing zorgen. Daarnaast wordt het dak voorzien van een
extensieve begroeiing, wat onder meer de warmtelast zal verminderen.
De gevel wordt vervolgens ingevuld met prefab houtskelet raamwerken, gemaakt van FSC-gelabeld hout, voorzien van 10cm isolatie en afgewerkt met een plaatmateriaal. Door het feit dat de gevelstructuur geprefabriceerd is, kunnen ook de ramen op een vaste maat gemaakt worden. Dit zal de luchtdichtheid van de schil ten goede komen.
Tenslotte zal het regenwater van het dak en het toegangsplein gerecupereerd worden voor de toiletten van de begane grond, de wasmachines en het tuinonderhoud.
Inplantingsplan, met onderaan de Kerkstraat en bovenaan de Molenwijk.
Complexe omstandighedenHet nieuwe complex zal gebouwd worden op het terrein van het bestaande centrum ‘Herfstrust’ in Belsele. Het niet te verwaarlozen reliëf van het terrein maakte het ontwerpen er niet eenvoudiger op. Daarbij zal de bouw, vanwege de uitdrukkelijke wens van het OCMW om het rusthuis operationeel te houden, in
twee fasen gebeuren: eerst zal het oude gebouw aan de Kerkstraat afgebroken en vervangen worden, terwijl de bewoners tijdelijk in de andere vleugel verblijven. Tegen 2012 zullen zij naar de nieuwbouw kunnen verhuizen en dan start bouwfase twee, waarbij de rest van het gebouw wordt afgebroken en de nieuwbouw vervolledigd wordt. Het einde van de werken is gepland voor zomer 2013. Dan trekken de bewoners van Sinaai in Belsele in en is het eengemaakte woonzorgcentrum een feit.