-
![]()
Foto's: Dieter Van Caneghem
In 2016 won ZOOM architecten samen met Callebaut Architecten de wedstrijd voor de herbestemming en inrichting van de beschermde site van de Huysmanhoeve in het Oost-Vlaamse Eeklo. Die Huysmanhoeve is met zijn erfgoed, geschiedenis en natuur een zeer aantrekkelijke plek om te vertoeven. En de provincie Oost-Vlaanderen is er een sterk streekcentrum aan het uitbouwen. De architecturale visie van ZOOM en Callebaut gaat uit van de eigenheid van de omwalde hoeve. Deze vormt de basis om de Huysmanhoeve te ontwikkelen tot een open, flexibele en polyvalente ontmoetingsplek. Concreet hebben de architecten twee bestaande volumes verbouwd en twee nieuwe volumes toegevoegd volgens de krachtlijnen van het nieuwe masterplan.
Sinds de 13e tot zeker het midden van 20e eeuw vormde de omwalling van de Huysmanhoeve een gesloten systeem met twee poorten: een zuidelijke hoofdtoegang met poortgebouw en toegangsdreef, en een kleinere noordelijke poort die als ‘diensttoegang’ vooral diende om de achterliggende akkers en weilanden vlot te ontsluiten. In de laatste halve eeuw kwam het nut van een 100% gesloten en controleerbaar systeem steeds meer te vervallen. Aan de voorkant, maar vooral aan de achterkant is het gevoel van een gesloten omwalling met poorten volledig verdwenen. Aan de hoofdtoegang is een sluiproute ontstaan omdat het water niet meer tot aan de oostgevel van het poortgebouw komt. De bijhorende poort met penanten aan de zuidelijke toegang is verdwenen waardoor de toegang enorm is verbreed. Hier merk je amper nog dat je de omwalling oversteekt.
GRACHTENBOERDERIJ
Het masterplan voor het streekcentrum 'Huysmanhoeve' is gebaseerd op de typische typologie van de grachtenboerderij. Dit project gaat over vier gebouwen op de site. Twee bestaande schuren worden gerenoveerd en er worden twee nieuwe gebouwen toegevoegd aan deze historische plek. In de bestaande dwarsschuur komt de nieuwe cafetaria.
De varkensstal aan de wal (ZW) vormt momenteel met het poortgebouw én de zijgevel van de hoevewoning een specifieke inkomconditie: een ommuurd voorhof voor het eigenlijke binnenhof. Een “kopie” van dit gebouw naar de overkant (NO), creëert daar een gelijkwaardig binnenkomen.
Eenzelfde strategie wordt gehanteerd voor een nieuwe annex bij de dwarsschuur. De zuidoostelijke hoek van de site wordt nu gevormd door de hoevewoning samen met een sanitair gebouwtje dat hier tegenaan is gebouwd. Op een gelijkaardige manier versterkt de inplanting van de nieuwe annex bij de dwarsschuur de gebouwcirkel in de noordwestelijke hoek.
De inplanting van deze nieuwe gebouwen versterkt de gebouwencirkel en zo ook de erfstructuur. Het verschil tussen het 'semi-verharde binnenhof', en het ‘zachte buitenhof' wordt bestendigd. Bestaande zichtassen, die belangrijk zijn voor de beleving op de site, blijven behouden.
RESTAURATIE VAN DE DWARSSCHUUR
De bestaande dwarsschuur zal de nieuwe cafetaria herbergen. Het karakter van de schuur met zijn gelaagdheden blijft behouden. De karaktervolle houten spantenstructuur is gerestaureerd, samen met het volledige exterieur.
In functie van het nieuwe programma worden zijn 2 nieuwe elementen toegevoegd. Deze objecten zijn duidelijk leesbaar als nieuwe ingrepen in de oude dwarsschuur:
- De schuur wordt door een glazen wand in stalen schrijnwerk opgedeeld in een geconditioneerde binnenruimte en een overdekte buitenruimte.
- Er wordt een nieuwe schouw in de schuur gebouwd die alle nieuwe technieken bevat. De vormgeving van de schouw is sculpturaal en de materialisatie is duidelijk anders dan de reeds aanwezige elementen in de dwarsschuur.
TWEE NIEUWBOUWVOLUMES
De nieuwe annex bij de dwarsschuur, het "Schuurtje" genoemd, staat in het NW van de gebouwcirkel. Het is een open staalstructuur waar twee geconditioneerde volumes in staan. De nieuwbouw is qua schaal, dakvorm en inplanting gebaseerd op de reeds aanwezige gebouwen op de site, maar is duidelijk leesbaar als een nieuw object door zijn materialisatie.
De nieuwe "keet" is gebouwd in het NO van de gebouwcirkel. Het biedt plaats aan de nieuwe houtsnipperkachel en bevat opbergruimte voor CSA (Community Supported Agriculture). De structuur van de Keet is in essentie dezelfde als deze van het Schuurtje. Er wordt echter bewust gekozen om beide gebouwen een andere kleur te geven: het schuurtje wordt rood gelakt om aan te sluiten bij de dwarsschuur, terwijl het metaal in de keet zijn natuurlijke kleur behoudt.
De dubbele strategie van ZOOM & Callebaut, met enerzijds het maximale behoud van het karakter van de bestaande gebouwen en anderzijds de bouw van twee nieuwe volumes waarbij ze in hun materiaalkeuze bewust radicaal zijn afgeweken van wat er al stond, zorgt voor een spannend contrast. Maar door de kleur, typologie en verhoudingen van de nieuwbouw te baseren op de bestaande dwarsschuur, zijn de architecten er tezelfdertijd ook in geslaagd om het geheel minutieus te integreren in de reeds aanwezige context.
Onze partners