Oud rusthuis omgetoverd tot multifunctioneel OCMW-gebouw

Waardevolle synergieën en kennisuitwisseling tot stand brengen tussen verschillende organisaties die kwalitatieve hulp- en dienstverlening aanbieden: dat is de filosofie achter het befaamde Portavida-project. De multifunctionele welzijnscampus bevindt zich op de site van het voormalige Sint-Jansziekenhuis, met het vroegere woonzorgcentrum Heiderust als een van de voornaamste ijkpunten. Heiderust dateerde van 1967 en bleef in gebruik tot 2012. Vanaf april 2017 onderging het aftandse volume een intensieve verjongingskuur, die begin dit jaar uitmondde in de plechtige opening van Sociaal Huis Portavida. Het gebouw fungeert nu onder meer als hoofdzetel van het OCMW, dat zijn diensten er gecentraliseerd heeft. Voorts namen ook De Strijkwinkel, dagactiviteitencentrum De Start en TAO (Teams voor advies en ondersteuning in armoede en sociale uitsluiting) er hun intrek. Tot slot huisvest het opgefriste complex eveneens een bijkomende vestiging van het Fietspunt en handige faciliteiten zoals vergaderzalen, kleedkamers, douches en andere polyvalente ruimtes.

Functionele driedeling

“De functionele driedeling van Sociaal Huis Portavida komt tot uitdrukking in de gevel”, klinkt het bij CONIX RDBM Architects. “Het gelijkvloers heeft een publieke functie (inclusief receptie/ontvangstbalie, spreekkamers, een opleidingsruimte en een kitchenette) en is dan ook transparant opgevat. Aangezien er soms gevoelige informatie wordt uitgewisseld, was akoestiek een cruciaal aandachtspunt. De eerste, tweede en derde verdieping, waar telkens zowel individuele als collectieve kantoren en een ruime kitchenette ingericht zijn, kregen binnenwanden in metalstud, pvc-vloeren, akoestische systeemplafonds en een gevel in natuursteencomposiet, voorzien van bandramen. Deze laatste zijn aan de noordzijde dubbel zo hoog als aan de zuidzijde, waar de gevelafwerking uit gelijmd metselwerk bestaat – conform het oorspronkelijke uitzicht van het Heiderust-complex. Op de vierde verdieping zijn een cafetaria en vergaderruimtes ondergebracht, waarbij alle niet-dragende binnenwanden verwijderd zijn. De vloeren en wanden van de sanitaire ruimtes zijn afgewerkt met tegels.”

“Om het voormalige woonzorgcentrum een nieuwe, hedendaagse invulling te kunnen geven, kregen zowel de gevels als het interieur een grondige facelift”

Bouwkundige optimalisaties

Om het voormalige woonzorgcentrum een nieuwe, hedendaagse invulling te kunnen geven, kregen zowel de gevels als het interieur een grondige facelift. Willemen Construct stripte het gebouw tot op de betonnen draagstructuur en kleedde het vervolgens opnieuw aan, waarbij het streefde naar een maximaal behoud van de oorspronkelijke uitstraling: grote raampartijen, lichte gevelplaten en een zuidgevel in metselwerk. “Al hebben we de gevelsteen uiteindelijk wel vervangen door een afwerking met steenstrips”, zegt Wim Briels, projectdirecteur bij Willemen Construct. “De isolatie die in principe onder de gevelsteen kwam, hebben we geïntegreerd in de houtskeletstructuur waarmee we de nieuwe gevels hebben opgebouwd. Initieel was het de bedoeling dat we de houtskeletbouwgevels zouden laten rusten op de ‘tanden’ die op elke verdieping uit het gebouw priemden, maar naderhand hebben we beslist om die tanden af te zagen en de houtskeletbouw van onder tot boven te stapelen. Dankzij deze bouwkundige optimalisaties konden we makkelijker voldoen aan de EPB-eisen en konden we de bouwkost verder drukken, zij het zonder de historische grandeur van het Heiderust-complex teniet te doen.”

Uitdagende renovatie

Binnenin is er geopteerd voor een droge afbouw met onder meer gipskartonwanden, verlaagde plafonds en tegelvloeren. De renovatie bracht echter wel de nodige uitdagingen met zich mee, geeft Wim Briels aan. “Hedendaagse technieken zoals een gebouwbeheersysteem, daglicht- en aanwezigheidsgestuurde ledverlichting en automatische screens integreren in een bestaand gebouw is hoe dan ook geen sinecure. Bovendien waren er tijdens de uitvoering nog wel wat aanpassingen nodig omdat het BIM-ontwerpmodel gebaseerd was op plannen die niet volledig up-to-date bleken te zijn. Voorts moesten we natuurlijk ook rekening houden met het gegeven dat het gebouw verschillende organisaties zou huisvesten, die allemaal hun eigen noden en bekommernissen hebben. Desondanks zijn de werken prima verlopen en hebben we het geheel eind januari kant-en-klaar kunnen opleveren. We zijn best trots dat we een mooi project als Sociaal Huis Portavida hebben mogen realiseren!”