Passief-livewoning op Baraque Fraiture officieel ingehuldigd

Op 5 november konden pers en publiek voor het eerst de nieuwe passiefwoning op de Baraque Fraiture bezichtigen. De definitieve oplevering van de woning is de kers op de taart van het prestigieuze Passief-liveproject, dat geïnteresseerden in staat stelde om de bouw van de woning op de voet te volgen via het internet. Architect Toon Tweepenninckx (a33) en de Saint-Gobain Group willen met dit modelproject bewijzen dat het passiefconcept ook op het koudste punt van ons land overeind blijft. Om dit extra in de verf te zetten, zullen de energieprestaties van de woning binnenkort online te raadplegen zijn.

Bewustmaking

Enkel tevreden gezichten die 5e november in Houffalize, de plaats waar de Passief-livewoning werd voorgesteld aan pers en publiek. Ze is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen initiatiefnemer Toon Tweepenninckx (a33) en de Saint-Gobain Group, dat met zijn complementaire dochterbedrijven (Isover, Gyproc, Saint-Gobain Glass, Saint-Gobain Solar en Weber) een belangrijke bijdrage leverde aan het bouwproces.
Het Passief-liveproject ontstond vanuit een ecologisch overweging die - in de samenleving in het algemeen en de bouwsector in het bijzonder - volgens Tweepenninckx nog veel te weinig aan bod komt: “Als je kijkt naar een map met luchtverontreiningsstatistieken, zie je dat de situatie in de Benelux meer dan kritiek is. Ons energieverbruik ligt met andere woorden veel te hoog. Het verwarmen en koelen van gebouwen neemt een derde van het totale energieverbruik in beslag. Twee derde van de energie die we in onze woningen verbruiken, gaat bovendien naar verwarming en koeling. Dit vormt een groot probleem, maar helaas zijn we ons hier – ondanks de fors stijgende energieprijzen – nog veel te weinig van bewust. Een bouwmethode waarmee we dit probleem efficiënt kunnen aanpakken, is passiefbouw. Door op de Baraque Fraiture, de plaats met het meest instabiele klimaat van België, een woning te bouwen die voor verwarming en koeling slechts 15 kWh/m² nodig heeft, willen we de regelgeving van de toekomst vandaag al tastbaar maken. We willen bewijzen dat het wel degelijk mogelijk is om energiebewust te bouwen en aantonen dat passiefbouw er als bouwmethode definitief staat.”

Dit ecologisch uitgangspunt vertaalde zich in een uiterst interactief project. Om mensen vertrouwd te maken met het passiefconcept, werd een website opgesteld waarop de bouw van de woning stapje per stapje te volgen was. Op zich misschien niet nieuw, ware het niet dat men ook de effectieve energieprestaties van de woning online zal kunnen opvolgen: “Mensen zitten met veel vragen over het kostenplaatje, comfort, rendement, enz. Te weinig bouwers informeren zich voldoende om te weten te komen hoe hun toekomstige woning kan beantwoorden aan de energienormen van morgen. We willen dus vooral dat mensen gaan nadenken over de energieprestaties van hun woning en stellen alle belangrijke energetische parameters daarom ter beschikking via de website. Daar vind je een online ‘dashboard’ waar het reële energieverbruik heel duidelijk weergegeven wordt. Zo kan men te weten komen hoeveel de woning gedurende een hittegolf of een ijskoude winterdag verbruikt, wat het verschil qua energieverbruik is wanneer de woning leegstaat of bewoond wordt, hoeveel energie er naar de verwarming en de productie van warm water gaat, wat het rendement van de warmtepomp is, hoeveel elektriciteit de zonnepanelen produceren, hoeveel drink- en regenwater er wordt verbruikt, enz. Om mensen ook te kunnen laten ervaren wat het is om te verblijven in een passiefwoning, zal ze bovendien dienst doen als vakantiewoning. Iedereen die een passiefhuis eens live wil ervaren, kan een weekend boeken via de website (www.passief-live.be),” licht Toon Tweepenninckx toe.

Performante architectuur

De bouw van de woning begon op 5 oktober en nam uiteindelijk een jaar in beslag. De lange, smalle leistenen in de gevels geven de Passief-livewoonst een herkenbaar, maar toch geheel eigen karakter. “We wilden een moderne vertaling van de uiterlijke eigenschappen die de andere gebouwen in deze regio zo fel typeren. Zo kozen we geen onregelmatig ontgonnen breukstenen, maar lange smalle leistenen. En in plaats van – zoals in de typische Ardense huisjes – een laag baksteen rond de ramen te voorzien, hebben we geopteerd voor een smalle houten of metalen kader,” verduidelijkt Toon Tweepenninckx.
De basisstructuur van de woning bestaat uit een houtskelet van Machiels Building Solutions (houten FJI-liggers met een diepte van 40 centimeter). Dit werd geprefabriceerd in de ateliers van MBS, gevuld met glaswol en uitgerust met een luchtdicht dampscherm. “Dit resulteerde in een zeer snelle montage van het bouwskelet (slechts vijf dagen). Doordat het al in elkaar gezet werd in het atelier, ben je veel minder afhankelijk van eventuele negatieve werf- of weersomstandigheden,” aldus Tweepenninckx.
De ramen zijn opgebouwd uit thermisch onderbroken houten raamprofielen met driedubbele beglazing en hier en daar een aluminium buitenbekleding. De woning is voorts uitgerust met een warmtepomp die de temperatuur op peil houdt via een vloerverwarmingssysteem, stijlvolle zonnepanelen die onder meer deze warmtepomp aansturen, een ventilatiesysteem D met warmterecuperatie van Zehnder en KNX-domotica van Vecolux die ervoor zorgt dat er erg efficiënt verlicht wordt (via bewegingsmelders, lichtsensoren en een spaarstand) en dat ze door de visualisatie van de verschillende energetische parameters (opbrengsten zonnepanelen, termperaturen, rendement warmtepomp, enz.) vlot te beheren en te besturen is.

Multi-comfort

Een belangrijk aspect in het Passief-liveproject was de toepassing van het Multi-comfortconcept van de Saint-Gobain Group. Dit is een geïntegreerde aanpak die de Saint-Gobain-producten optimaal combineert om tot een energiebewuste manier van bouwen te komen. “Onze producten zijn immers complementair, en dus willen we ons zowel bij nieuwbouw- als bij renovatieprojecten toeleggen op het ontwikkelen van de meest geschikte en multicomfortabele oplossing voor de uiteindelijke gebruikers,” aldus Gérard Aspar, hoofd van de marketingafdeling van de Saint-Gobain Group.

Bij de bouw van de Passief-livewoning kwamen Isover, Gyproc, Saint-Gobain Glass, Saint-Gobain Solar en Weber aan bod.
Isover stond in voor de isolatie van het houtskelet, meer bepaald Systemroll 1000 met een U-waarde van 0,08 W/m².K, en het aanbrengen van het luchtdicht dampscherm (Vario KM duplex, n-waarde 0,55 in heel de woning).
Gyproc installeerde verschillende types beplatingen, waaronder de Gyproc ACTIV air-platen aan de binnenkant van het hellend dak. Deze zijn zo samengesteld dat ze een gunstig effect hebben op de binnenluchtkwaliteit.
Saint-Gobain Glass adviseerde de architect bij de keuze voor de beglazing en stelde uiteindelijk twee types ramen voor. De noord- en de oostgevel zijn uitgerust met Climatop Ultra N en hebben uitstekende thermische isolatiewaarden. In de zuid- en de westgevel vinden we dan weer Climatop Lux, met een uitzonderlijk goede g-waarde om maximaal gebruik te kunnen maken van zonnewinsten. 
Saint-Gobain Solar leverde de zwarte zonnepanelen (60 m² Powermax, 4462 kWh/jaar). Deze produceren elektriciteit, sturen de warmtepomp aan en verwarmen het sanitaire water.  De panelen werden ook gekozen omdat ze volledig zwart zijn en zo het strakke uiterlijk van de woning niet verstoren.
Tot slot is er Weber, dat de grijze doorstrijkmortel verzorgde die de gevelstenen op hun plaats houdt. De Weber-doorstrijkmortel draagt bij tot het strakke uitzicht van de woning, is stofvrij en maakt navoegen overbodig.