Het nieuwe politiehuis van Politiezone Westkust in Koksijde is een schoolvoorbeeld van performante architectuur. Zowel in het ontwerp als het studiewerk is meer dan voldoende aandacht besteed aan een goede mix van duurzaamheid, veiligheid en gebruikerscomfort. De deskundige wisselwerking tussen Architecten Achtergael en Tractebel resulteerde in een uiterst secuur gebouw met een doordachte indeling, een beperkte ecologische footprint en een geoptimaliseerde (infra)structuur.
Het nieuwe politiekantoor grenst aan een woonwijk en bevindt zich tegenover de markt en de bioscoop. Vandaar dat het compacte geheel niet te hoog is en dat twee van de vijf bouwlagen – de logistieke ruimtes, de parking en het arrestantengedeelte – ingegraven zijn. De publieke zone van het politiekantoor is ingericht op het gelijkvloers. De verdiepingen bieden onder meer plaats aan opleidingsruimtes, vergaderzalen en een ‘alma plaza’ met terras. Dankzij de doordachte integratie van patio’s is er in heel het langgerekte gebouw sprake van een riante natuurlijke lichtinval en unieke zichten op de omgeving.
Uitdagingen op het vlak van stabiliteit
Het politiekantoor van Politiezone Westkust is geen alledaags gebouw. Zo vergden onder meer de vloeren specifieke aandacht. “Ze zijn deels opgebouwd uit staalplaatbetonvloer met stalen profielen, die aan de onderkant gebetonneerd zijn en die aan weerszijden op betonnen wanden rusten”, vertelt Arbnesh Binakaj, design engineer bij Tractebel en verantwoordelijk voor de stabiliteitsstudie. “Met het oog op de horizontale stabiliteit was er nood aan een verbinding tussen de betonnen onderschil van de staalbetonvloer en de betonnen wanden, terwijl er in functie van de verticale stabiliteit net géén sprake mocht zijn van een verbinding omdat de betonnen onderschil het verschil in doorbuigingen niet zou kunnen opvangen en dus zou scheuren. Dit hebben we opgelost door lokaal wapening te integreren. Zo konden we de horizontale stabiliteit verzekeren zonder de verticale stabiliteit in het gedrang te brengen.”
Integratie van technieken
De keuze voor een relatief laag gebouw impliceerde dat studiebureau Tractebel heel wat technieken moest integreren in de vloeroverspanningen. De ventilatiekanalen, kabelgoten, hoofdleidingen voor verwarming en koeling (betonkernactivering), enzovoort zijn stuk voor stuk gegroepeerd in een holle ruimte van circa 40 cm dik tussen vloer en plafond. “In de I-profielen van de vloeren moesten naarmate de tracés van de installaties dan ook de nodige openingen voorzien worden”, verduidelijkt Kevin Morlion, projectleider Buildings & Complex Structures bij Tractebel. “En vermits er door de keuze voor betonkernactivering geen technische aanpassingen mogelijk zijn, is er een zekere modulering voorzien in de opbouw van de ventilatie, zodat we met het oog op toekomstige reconversies toch een zekere graad van flexibiliteit kunnen garanderen. Al betekende dit alles dus wel dat er reeds in de ontwerpfase een doorgedreven coördinatie van de technische installaties nodig was.”
"Het streven naar duurzaamheid beperkt zich niet tot het energetische aspect, maar komt ook tot uiting in de ruimtelijke efficiëntie en de mobiliteit"
Streven naar duurzaamheid
De nieuwe vestiging van Politiezone Westkust moest niet alleen op-en-top functioneel, maar ook uitermate duurzaam zijn. Het streven naar duurzaamheid beperkt zich niet tot het energetische aspect, maar komt ook tot uiting in de ruimtelijke efficiëntie (flexibele inrichting) en de mobiliteit (scheiding van de circulatiestromen). “Al mocht dit alles natuurlijk niet ten koste gaan van het gebruikerscomfort”, nuanceert Tineke Duysburgh, engineer sustainability bij Tractebel. “Naast betonkernactivering is er ook sprake van regenwaterrecuperatie, waterbesparende toiletten en douchekoppen, ledverlichting met daglichtsturing en aanwezigheidsdetectie in de kantoren, een energiezuinig ventilatiebeheer dankzij verschillende luchtgroepen ... De luchtgroep voor de kantoren voorziet in warmterecuperatie aan de hand van warmtewiel, wat efficiënter werkt dan een platenwarmtewisselaar. Op termijn zullen er ook nog zonnepanelen geïnstalleerd worden. Het verbruik kan op de voet opgevolgd worden via een gebouwbeheersysteem, zodat eventuele onregelmatigheden snel aan het licht komen.”
Bedrijfszekerheid
Het spreekt voor zich dat een politiekantoor in alle omstandigheden onberispelijk moet kunnen blijven functioneren – lees: zelfs wanneer de elektrische voeding wegvalt. Vandaar dat er naast normale netvoeding ook sprake is van noodvoeding via een stroomaggregaat, UPS- en vitale voedingen. “Om te kunnen anticiperen op storingen, hebben we de voedingsbronnen overgedimensioneerd. Dit maakt dat het gebouw bij een eventuele netuitval vier dagen autonoom kan blijven functioneren. Bovendien hebben we alle veiligheidsinstallaties uitgerust met een eigen voeding, zodat hun werking nooit verstoord kan worden”, zegt Johan Balcaen, projectleider elektriciteit en beveiliging bij Tractebel.
Safety first
Zoals het een politiekantoor betaamt, staat de veiligheid volledig op punt in het complex van Politiezone Westkust. De branddetectie, camerabewaking, toegangscontrole en noodoproepmeldingen worden beheerd vanuit de dispatching en gecontroleerd via een overkoepelend beveiligingsbeheerssysteem (BBS). Dit laatste beeldt de corresponderende plattegronden van het gebouw af bij eventuele alarmmeldingen, zodat de operator – in combinatie met beelden van de locatie in kwestie en ‘pop-ups’ die uitleggen wat er dient te gebeuren en welke diensten verwittigd moeten worden – onmiddellijk kan ingrijpen. Het complex is opgedeeld in verschillende beveiligingsniveaus. Toegang tot ruimtes met een ander beveiligingsniveau is alleen mogelijk via accreditatie. Een toegangscontrolesysteem met camerabewaking en ‘fingerprint-lezers’ garandeert een waterdichte werking. Bovendien zijn aan alle toegangen zowel buiten- als binnencamera’s geplaatst. Al bij al zijn in het complex 91 camera’s, 374 automatische branddetectoren, 45 branddrukknoppen voor manuele evacuatie, 73 ‘fingerprint’-lezers en 16 ‘hold up’-knoppen (om dringende hulp in te roepen) geplaatst.