Peter Benoit Park: doorgedreven BENOvatie van twee Sint-Niklase landmarks (arQ)

Vlakbij het centrum van Sint-Niklaas rijzen twee woontorens uit boven het Peter Benoit Park. Hun acht verdiepingen herbergen 98 appartementen van de Sint-Niklase Maatschappij voor Huisvesting (SNMH). De torens dateren van begin jaren 1970 en zijn ondertussen hopeloos verouderd. SNMH nam daarom ontwerpbureau arQ onder de arm voor een totaalrenovatie, waarna de appartementen zullen voldoen aan alle hedendaagse normen qua oppervlakte, isolatie en ventilatie. Maar arQ greep de renovatieplannen aan om ook de circulatie grondig te hertekenen. Dankzij de integratie van een externe passerelle en uitkragende balkons worden sociale contacten gestimuleerd, wat tegemoet zal komen aan de levendigheid van de buurt. Op dit moment zijn de werken aan de eerste toren volop aan de gang. In de loop van 2024 start de renovatie van het tweede woonblok.

Groenzone

Nu gebeurt de circulatie van de bewoners aan de buitenzijde van de torens en ligt er een groenzone tussen de woontorens die als kijkgroen is opgevat en onderbenut is. Na renovatie zullen de nieuwe toegangen tot de gebouwen verplaatst worden naar de centrale groenzone tussen de twee woontorens in plaats van aan de buitenzijden. Die groenzone zal de ontmoetingsplaats worden van de bewoners van de beide torens. Het verleggen van de circulatie geeft direct mogelijkheden om de (ruimere) omgeving rond de woontorens ook aan te pakken en te herinrichten. Hiervoor is een participatietraject opgezet waarbij de bewoners naar hun mening werd gevraagd.

 

Horizontale circulatie

In de huidige woontorens is de interne circulatie enkel verticaal mogelijk. Per woontoren zijn er drie ingangen met elk hun lift en trappenkoker. Bij de renovatie worden er aan de woontorens gaanderijen aangebouwd waardoor de interne circulatie ook horizontaal mogelijk zal zijn.

Op het gelijkvloers van elke toren wordt er een doorgang gemaakt. Door de grote open doorgangen en het aandringen op extra doorsteken naar de omliggende straten, wordt het Peter Benoit Park beter doorwaadbaar. Dit zal ook de doorwaadbaarheid van de site voor voetgangers en fietsers sterk verbeteren. De site is autoluw want parkeren gebeurt aan de grens, waardoor er bovendien zeer veel verharde oppervlakte kan vervangen worden door een groene invulling.

 

Gelijkvloers

De bestaande structuur van het gebouw wordt behouden. De buitenschil van de gevels wordt volledig verwijderd en zal worden geïsoleerd. De gelijkvloerse bouwlaag wordt volledig voorzien voor meterlokalen, fietsenbergingen en polyvalente ruimten. Hierdoor zullen de twee appartementen op het gelijkvloers komen te vervallen. Het aantal appartementen daalt hierdoor naar 96 in plaats van de huidige 98.

 

Doorgedreven BENOvatie

De appartementen worden als ‘doorzon’-appartement gerenoveerd. Het betreft niet enkel een standaardverbouwing, maar een doorgedreven BENOvatie met focus op duurzaamheid en ecologie. Het comfort in de appartementen wordt flink verhoogd, zowel op energetisch als op ruimtelijk vlak. De appartementen zullen voldoen aan de hedendaagse normen van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) qua oppervlakte, isolatie, ventilatie,… waardoor zowel de levenskwaliteit als het comfort stijgen.

 

Materiaalkeuze

Ook qua materialen kozen de architecten voor duurzame opties. Daarbij keek arQ niet enkel naar hun isolatiewaarde, maar ook naar hun robuustheid (lange levensduur), onderhoudsvriendelijkheid (lage onderhoudskost) en ecologische aspecten.

Zo viel voor het isoleren van de buitenmuren de keuze  op minerale wol, voor de vloeren voor droge egalisatiekorrels in cellenbeton en voor het dak voor EPS. De gevel wordt grotendeels met gevelsteen afgewerkt. De balustrade van zowel de passerelle als de balkons wordt uitgevoerd in bamboe-latwerk, wat duurzaam en onderhoudsvrij is en een warme sfeer geeft aan de gebouwen. De onderste verdiepingen bevatten een vrij transparante balustrade, die naar boven toe steeds denser wordt. Op die manier hebben de hoger gelegen verdiepingen een meer geborgen gevoel, wat wel nodig is op die grote hoogte. De nieuwe structuur van de passerelle is in zichtbeton.

De buitendeuren en ramen worden voorzien in pvc-schrijnwerk met hoogrendementsglas, behalve op het gelijkvloers waar de toegangsdeuren in aluminium worden voorzien in functie van de stevigheid. Bovendien worden ook tussen de appartementen akoestische voorzetwanden in gipskarton met minerale wol geplaatst. De bovendakse lokalen (traphallen en technisch lokaal) zullen opgebouwd worden met een verluchte gevel, doch afgewerkt met dezelfde bamboehouten latten van de borstweringen aan de balkons en balustrade.

 

Duurzame technieken

Het gebouw wordt binnen gestript tot op de ruwbouw, zodat plaats gemaakt kan worden voor duurzame technieken (mechanische ventilatie in natte ruimtes, nieuwe verwarmingsketels, zonnepanelen op het dak,…) en performante materialen die voldoen aan de huidige EPB-normen (buitenschrijnwerk met ventilatieroosters, geïsoleerde buitenmuren, dakisolatie, vloerisolatie, …). Er is een EPB-voorcalculatie uitgevoerd waaruit blijkt dat we ruimschoots de E50-norm halen dankzij de goede isolatiewaarden, zonwerend glas en performante technieken. Op deze manier worden deze bestaande Sint-Niklase landmarks klaar gemaakt voor de toekomst.

 

Woonnormen

Een van de grote uitdagingen van het ontwerpteam was om met het behoud van zoveel mogelijk appartementen een nieuw ontwerp te maken binnen de bestaande muren. De ruimtes moeten voldoen aan een bepaalde oppervlakte conform de nieuwe woonnormen van de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen . Dat was in dit project niet het geval was, waardoor de appartementen veranderd zijn qua type. Het aantal appartementen heeft arQ wél kunnen aanhouden, behalve op het gelijkvloers waar twee appartementen gewijzigd zijn naar een fietsenstalling en polyvalente ruimte.

 

Balkons

De volledige structuur van de torens bestaat uit een betonskelet van kolommen met daarop zeer dunne betonplaten en betonbalken boven alle binnenmuren. De bestaande structuur werd grondig onderzocht door de ingenieur stabiliteit en verstevigd waar nodig. Alle appartementen hebben hun ingang aan de passerelle en hebben een privaat balkon aan de andere gevel. De balkons worden opgehangen aan de bestaande kolommen, die verstevigd worden door bijkomende kolommen.

 

Brandveiligheid

Per gebouw zijn er twee traphallen die met een buitenpasserelle met elkaar verbonden zijn, waardoor beide traphallen bereikbaar zijn voor alle appartementen.  De nieuwe lift bevindt zich in de buitenomgeving, wat een beter ontluchting geeft bij een liftdefect of liftbrand. De passerelle bevindt zich langs het binnengebied tussen de twee gebouwen, dus niet aan de huidige straatkanten. In dit binnengebied is er ruimte voorzien voor de opstelling van brandweerwagens. De traphallen worden doorgetrokken naar het dak, waardoor dit in uiterste gevallen ook een bovendakse evacuatiemogelijkheid biedt.

 

Doorwaadbaarheid

Een van de grootste troeven van het renovatieproject is de nieuwe doorwaadbaarheid en het binnengebied. HJet wegvallen van de middelste traphal creëert de mogelijkheid om een écht doorwaadbaar gebouw te maken, namelijk door het openwerken van deze vrijgekomen gelijkvloerse ruimte als overdekte doorsteek. Het groene binnengebied krijgt op deze manier ook een grote meerwaarde als centrale ontmoetingsplaats, een “kloppend hart” voor de wijk, waarbij de woonblokken als zuurstofgevende longen fungeren en de verbindingspaden als actieve aders doorheen de hele site kronkelen.

Bron: arQ
Deel dit artikel:
Onze partners