‘Peuple Belge’ in Rijsel: hedendaags antwoord op historische omgeving

Het project ‘Peuple Belge’ herbergt 15 meergezinswoningen. Op de gelijkvloerse en eerste verdieping huist een aantal kwalitatieve horecazaken. Zo wordt de eerste verdieping ingenomen door het gastronomisch restaurant ‘Le Cerisier’ en het gelijkvloers door de bijhorende brasserie, ‘La Griotte’. Restaurantgasten kunnen overnachten in ‘Les Nids’ - gastenkamers verspreid over de bovenste verdiepingen. De woningen op de hoogste verdiepingen hebben ruime terrassen en grote loggia's.

Bij het ontwerp van ‘Peuple Belge’ vroegen verschillende parameters om extra aandacht. Met een programma van meergezinswoningen en eigentijdse horeca moet het project een symbool van vernieuwing worden voor ‘Vieux-Lille’, een wijk die zelf wordt gekenmerkt door een fors historisch patrimonium. De site ligt pal tegenover twee emblematische Rijselse gebouwen: Het ‘Hospice-Comtesse’ is een hospitaal uit de 17^de eeuw, nu een museum. Daarnaast staat het ‘Tribunal de Grande Instance’ van Marcel Spender en Jean Willerval, architecten die in de jaren 70 een aantal referentieprojecten neerplantten in Noord-Frankrijk. Over de hele Avenue du Peuple Belge zelf zijn zowel ouder patrimonium als hoge, moderne gebouwen te zien.

Hoekligging

Omwille van de hoekligging van het terrein was het niet mogelijk om bij het ontwerp te profiteren van uitzicht op een achtergelegen binnengebied, ook al omdat alle terrein van de site nodig was om een zekere inbouwdiepte te bekomen. Deze beperking was een bepalende factor in de keuze om de appartementen wijd open te stellen voor de stad en een groot glasoppervlak te voorzien aan de voorkant.

Deze beginproposities leidden tot een wit, strak gebouw met speelse façade met zes bouwlagen. De gevel heeft zijn karaktervolle uitstraling te danken aan de skeletstructuur, die door zijn verschillende hoogtes en getrapte volumes bij elke kijkrichting een andere dimensie lijkt te krijgen. Met de witte kleur kozen de architecten voor een gebouw dat zich mooi inpast in de omgeving, maar niet overschaduwd wordt door het patrimonium uit de buurt. Het cascade-effect is ook een antwoord op de complexe stedenbouwkundige eisen. Bovendien leidt de speelse volumetrie ertoe dat het gebouw een mooie sluitsteen vormt voor de huizenrij, door in beide straten mooi op de aanpalende gebouwen aan te sluiten. ‘Peuple Belge’ structureert de hoek van de straat met een lichte vormentaal, die tegelijk massa en materialiteit uitstraalt. Als materiaal werd daarbij gekozen voor wit architectonisch beton.

Simon Ducreu, zaavkvoerder van Coldefy: “Voor alle constructieve elementen werd glad, wit en zuiver, gepolijst beton gebruikt. Het materiaal krijgt het uiterlijk van steen met zichtbare aggregaten, wat ook een lichtspel in de gevel toelaat. Niet alleen de gevelelementen zijn gemaakt van geprefabriceerd beton, maar ook alle binnenwanden, waardoor het mogelijk was om de etages zeer snel, met grote precisie en bijna in een droog proces uit te voeren.”

wit raster

De façade is opgevat als een wit raster, waarvan de grootte van de travee zich aanpast aan de functies. Simon Ducreu: “Bredere openingen laten het restaurant vrij over de stad uitkijken. Vervolgens is voor de woningen een dichter raster gebruikt, om de privacy te waarborgen. Op de hogere verdiepingen laten grote openingen de bewoners genieten van het onbelemmerde uitzicht op de stad.”

Technisch gezien bestaat de gevel in architectonisch beton uit2 achter elkaar liggende rasters die complementair zijn in functie en vorm. Een primair en structureel betonraamwerk is de constructieve drager voor de balken en voor potten van 60 cm breed. Het secundaire kader is ‘willekeuriger’ opgebouwd en varieert per verdieping en per gevel. Dat tweede kader bestaat uit niet-dragende betonelementen van 25 x 25 cm. Het stramien van de façade heeft twee varianten die min of gelijklopen met de façades in de verschillende straten.

Het architectonisch beton werd geleverd door Decomo uit Moeskroen. Projectverantwoordelijke Marnix Soubry: “In de fabriek maakten we elementen met verschillende soorten afwerking: gepolijst, gezuurd… Uiteindelijk kozen de architecten voor een gepolijste afwerking. Van dit element werd ook ter plaatse een prototype gemaakt, om te zien hoe het materiaal in de context van de omgeving zou werken. De geprefabriceerde elementen in België werden om de twee dagen op de site geleverd wegens plaatsgebrek. De uitvoering werd in een just-in-time en gefaseerde aanpak in 9 uiterst precieze stappen tijdens de bouwplaats uitgevoerd.”

Structuur van het beton

Architectonisch beton is een materiaal dat aan de hoogste eisen voldoet. Het hier gekozen beton heeft sterkteklasse C35/45 en belichtingsklasse XC4-XF1. Er werd heel wit zand gebruikt, waardoor de kleur aan gemarmerd natuursteen doet denken. Het gepolijste beton heeft een spiegelgladde uitstraling, maar in het oppervlak zijn ook kleine partikels van granulaten beschikbaar. De betonelementen werden in de fabriek geprefabriceerd met behulp van houten bekistingen op maat. De montage van deze geprefabriceerde elementen gebeurde ter plaatse met behulp van verankeringsdozen: ronde gegolfde stalen buizen voor het storten van de afdichtingsmortel (Clavex), die de betonnen kolommen met elkaar verbinden.

Peuple Belge werd opgeleverd in 2019.

Samen met FEBE en FEBELARCH publiceert Architectura een whitepaper over architectonisch beton. Je kan dit boeiende document gratis aanvragen door simpelweg een mail te sturen naar info@architectura.be. Kort daarna ontvang je de digitale whitepaper in jouw mailbox.