Pilootproject Wonen ‘Ter Hoogte’ brengt collectiviteit in de voorstad (OFFICE KGVDS)

Binnengebied ontsluiten

Ben Rogiers van OFFICE legt uit welke knelpunten dat zijn: “De site heeft veel ontoegankelijk groen. Ook al gunt dat groen de omwonenden een aangenaam uitzicht, het is tegelijk een uitnodiging voor oneigenlijk gebruik. Wij willen die natuur aan de omwonenden geven en voegen in ons ontwerp een tweede perimeter toe die het groene binnengebied ontsluit. Op die manier kunnen we de binnenruimte van het bouwblok bevestigen en verstevigen. Een tweede probleempunt is dat het bestaande hart van de site helemaal geen weerstand biedt tegen ongeoorloofd sluipverkeer. Momenteel is het ook gevaarlijk of zelfs onmogelijk de Dokter Veeckmanslaan, die de site doorkruist, over te steken. Daardoor blijft het blok opgedeeld. We stellen daarom ingrepen die van de hele Wilrijkse bouwblok een verkeersveilige omgeving maken, als sluitsteen voor de buurt. In het algemeen hebben we enkele kernprincipes vastgelegd die het masterplan ondersteunen zonder daarbij een hypotheek te leggen op de mogelijke kansen die de toekomst het bouwblok kan brengen.”

Grondgebonden woningen krijgen de hoofdrol in dit project. Ze weerspiegelen de bestaande omgeving en verhogen daardoor bijna onzichtbaar de densiteit van het hele blok. De gevels volgen een zelfde architecturaal principe als het huidige woningbestand, ook al moeten breedtes en types nog verder ontwikkeld worden. In principe zijn er wel steeds drie verdiepingen met accenten van zes. Ook over het binnengebied is grondig nagedacht. Rogiers: “Samen met Bureau Bas Smets, dat het parkgebied ontwierp, hebben we enkele maatschappelijke ijkpunten vastgelegd: we bewaren het bos in het midden, het bestaande oppervlaktewater kan wegdringen in de bodem en we voorzien een verharde zone voor fiets- en voetgangers. Doorheen het nieuwe stedelijke landschap loopt een netwerk van wegels die alles met elkaar verbindt.”

Verdichting

Nu de capaciteit van de 19de-eeuwse gordel stilaan haar verzadigingspunt bereikt, biedt de relatief lage woondichtheid van de voorstad kansen om de voorspelde demografische groei op te vangen. De pilootprojecten moeten dus voor verdichting en structuur zorgen in het rommelige landschap van de voorstad. Die verdichting brengt ook gunstige milieu-effecten met zich mee. Collectief verwarmen, bijvoorbeeld, heeft hier veel voordelen, iets wat OFFICE ook wil toepassen bij ‘Ter Hoogte’. Rogiers: “Grotere afnamegroepen hebben Grotere apparaten nodig en die hebben in het algemeen een beter rendement. Hernieuwbare technieken kan men niet eenvoudig op individuele woningen aansluiten en omdat nooit iedereen tegelijk warmte afneemt wordt het piekverbruik afgetopt. Daardoor kunnen we de machines tot tien procent kleiner dimensioneren. De serviceflats vormen energetisch gezien een goede aanvulling op het energieprofiel van de woningen. In tweede fase kan trouwens het hele woningblok zich intakken op het netwerk. Dankzij een grote lus die alle woningen met elkaar verbindt kunnen we een collectieve verwarmingseenheid voorzien ter grootte van een klein huis. Van daaruit vertrekken de energieleidingen en komen ze weer toe. Die collectieve warmteproductie kan bestaan uit een warmtekrachtkoppelingscentrale, een grote biomassa of (bio)gasketel of een geothermische installatie, aangevuld met zonnepanelen op de omliggende daken.