POLO realiseert met Technische Campus Blue Gate robuust en flexibel schoolgebouw met industrieel karakter

Het braakliggende terrein "Petroleum Zuid" ten zuiden van Antwerpen wordt ontwikkeld tot een duurzaam bedrijventerrein onder de naam Blue Gate. Naast de commerciële component voorzien de plannen in een groene corridor en openbare voorzieningen. Als onderdeel van dit laatste programma ontwierp architectenbureau POLO een nieuw gebouw in een uithoek van het terrein dat twee beroepsscholen huisvest: WLAZ, die praktijkgericht secundair onderwijs aanbiedt in een werk-leerprogramma; en ENCORA, die beroepsvaardigheden onderwijst aan volwassenen. Het opvallende vrijstaande gebouw is een helder antwoord van de architect op een uitdagende driedimensionale puzzel, gedicteerd door strenge technische eisen en de beperkingen van een klein perceel.

Omdat het bebouwbare perceeloppervlak beperkt is, schreef de opdrachtgever een verticale stapeling van de verschillende workshop- en studioruimten voor. Dit zorgt voor een intrigerende maar uitdagende lay-out: deze semi-industriële ruimtes moeten immers voldoen aan een overvloed aan strenge gezondheids- en veiligheidsvoorschriften en technische specificaties die exponentieel ingewikkelder worden door ze te stapelen in verschillende verdiepingen. Als gevolg hiervan bekijkt POLO het gebouw als meer dan alleen een school. Het wordt een soort "verticale fabriek", waar het veilig en efficiënt functioneren van de werkruimten een allesoverheersende zorg en bepalende factor in het ontwerpproces werd.

 

Creatieve ontmoetingen

Het bouwplan is gebaseerd op een verspringende lay-out van rechthoeken om ruimte te bieden aan het parallellogramvormige perceel. De twee hoofdblokken met de werkplaatsen en klaslokalen zijn met elkaar verbonden door een centrale circulatiekern, die het kloppende hart van het gebouw vormt. Hier bedient een ruime goederenlift de verschillende werkplaatsen - groot genoeg om grondstoffen, gereedschappen en zelfs vorkheftrucks naar de bovengelegen leslokalen te vervoeren.

 

Ruw en onafgewerkt

De les- en praktijkruimten hebben een industrieel karakter en zijn om zowel budgettaire als praktische redenen ruw en onafgewerkt gelaten, in overeenstemming met de ruige aard van de activiteiten die binnen plaatsvinden. De muren van betonblokken zijn kaal en ongeverfd, terwijl de mechanische en elektrische systemen zichtbaar zijn zodat ze gemakkelijk vervangen of uitgebreid kunnen worden als de eisen veranderen.

 

Collectiviteit en communicatie

De meer verfijnde interieurbehandelingen reserveerde de architect we voor de openbare ruimtes, zoals de entreehal, trappen en gangen. Hier werden de muren bepleisterd en geschilderd. POLO koos voor hout voor een warmer, gastvrijer gevoel bij de receptie, plinten en raamkozijnen en voor meer gedurfde typografieën voor de verdiepingsnummers en kleurrijke accenten voor de balustrades.

Het is in deze gemeenschappelijke ruimtes dat verfrissende en stimulerende interacties tussen de leerlingen van de verschillende scholen (en verschillende leeftijdsgroepen) kunnen plaatsvinden. POLO probeert in haar ontwerp deze ongeplande ontmoetingen aan te moedigen door de locatie en behandeling van circulatieruimten en de plaatsing van (binnen)ramen die visuele links bieden tussen de verschillende vleugels van de gebouwen en tussen klaslokalen en werkplaatsen. Dit idee van collectiviteit en communicatie culmineert in de "Living Room" op de bovenste verdieping, waar een kantine en een royaal balkon een weids uitzicht bieden over de stad, de Schelde en de groene omgeving.

 

Toekomstbestendig en flexibel ontwerp

Als architect was het de rol van POLO om innovatieve oplossingen te zoeken voor de onvoorspelbare problemen die de gekozen lay-out van een "verticale fabriek" oproept. De ontwerpers duwden daarom de ingenieurs en adviseurs uit hun comfortzone om een ontwerp te helpen realiseren dat zowel ruimtelijk interessant als functioneel efficiënt is Zo is de structuur van het gewapend beton niet alleen berekend op de eisen en risico's die gepaard gaan met het huidige bouwprogramma, maar ook berekend op andere, structureel veeleisendere functies, wat het ontwerp toekomstbestendig en flexibel maakt.

 

BIM-proces

In een veeleisend proces als dit is BIM als hulpmiddel van onschatbare waarde. Door alle verschillende onderdelen van het ontwerp in één driedimensionaal model te integreren, kan de architect anticiperen op problemen op de bouwplaats en bouwtekeningen maken die een goede weerspiegeling zijn van de uiteindelijke gebouwde werkelijkheid. Door de aannemer mee te krijgen in dit BIM-proces garandeerde POLO een zo naadloos mogelijk projecttraject, met een soepele overgang van ontwerp- naar bouwfase.

 

Subtiele maar robuuste aanwezigheid

In overeenstemming met het industriële karakter van het bedrijvenpark en het opleidingsprogramma van de school is het gebouw bekleed met geprofileerde aluminium platen in een felssysteem. De scherpe geometrische aard van dit materiaal wordt verzacht door perforaties. Dit voegt een geraffineerde lichtheid toe en een variabiliteit in uiterlijk, bepaald door de veranderingen in daglicht. Het maakt het ook mogelijk om luchtroosters en andere mechanische apparatuur achter de gevelbekleding te verbergen, waardoor het uiterlijk van het gebouw glad en helder blijft. Het gebouw is geïsoleerd met minerale wol, wat een duurzamere en brandveiligere oplossing is dan dunnere PIR-panelen.

 

Minimale verharding

Het gebouwprogramma is tot op zekere hoogte afleesbaar in de gevels. Waar klaslokalen zijn, zijn horizontale lintvensters voorzien. De werkplaatsen krijgen beglazing van vloer tot plafond, wat een overvloed aan daglicht oplevert voor de handenarbeid die er plaatsvindt.

Op maaiveldniveau is slechts een klein gebied omheind, een tegemoetkoming aan de veiligheidseisen van de school en de bescherming van de grondstoffen en dure apparatuur ter plaatse. Ook is slechts een beperkt oppervlak verhard voor specifieke doeleinden, zoals het oefenen met vorkheftrucks. De rest van de openbare ruimte op het perceel is landschappelijk ingericht en sluit naadloos aan op de nabijgelegen groene gordel, die de parkgebieden rond de Antwerpse ring verbindt met het nabijgelegen natuurgebied van de Hobokense Polder.

Bron: POLO
Deel dit artikel:
Met medewerking van
Onze partners