Prijs Wivina Demeester 2025 bekroont met stad Roeselare, sogent, AG Vespa en vzw Arcade vier voorbeeldige opdrachtgevers

De Prijs Wivina Demeester, genoemd naar de voormalige Vlaamse minister die het beleid rond publiek opdrachtgeverschap mee vormgaf, bekroont tweejaarlijks publieke of semipublieke opdrachtgevers die blijk geven van visie, durf en zorg voor kwaliteit. Niet het ontwerp zelf, maar de manier waarop het tot stand komt, staat centraal. De jury kijkt naar de helderheid van de opdrachtformulering, de procesbegeleiding en de bereidheid om architecturale en maatschappelijke kwaliteit te waarborgen. Dit jaar dienden 24 kandidaten projecten in, variërend van publieke ruimte tot architectuur en kunst in opdracht. Uit die inzendingen werden tien opdrachtgevers genomineerd en vier laureaten geselecteerd.

Roeselare zet met Moermanpark in op ontharding en verkoeling

De stad Roeselare werd bekroond voor het Moermanpark, een geslaagde herbestemming van een voormalige parking van ruim één hectare tot een levendig stadspark dat inzet op ontmoeting, verkoeling en ecologie. Onder begeleiding van ontwerpbureau OMGEVING en met technische ondersteuning van VK Engineering koos het stadsbestuur resoluut voor ontharding zonder parkeercompensatie, een moedige beslissing die de publieke ruimte centraal stelt. Waar ooit meer dan driehonderd auto’s stonden, ligt nu een groenblauwe long die de hittebestendigheid van de binnenstad versterkt. De Universiteit Gent monitort de klimaateffecten, waardoor het project ook een voorbeeld wordt van hoe wetenschap en beleid elkaar kunnen versterken.

De jury prees niet enkel het resultaat maar ook het proces: een zorgvuldige selectie van ontwerpers via een tweestapsprocedure, een sterke samenwerking tussen stadsdiensten en een actieve betrokkenheid van bewoners. Het ontwerp werd letterlijk van gevel tot gevel uitgewerkt, met vergroende zijstraten, geveltuintjes en natuurlijke zuivering van de bodem via fytoremediërende beplanting. Het park werkt als een spons die water opvangt bij regen en droogte buffert, terwijl het ook fungeert als sociale ontmoetingsplek. Roeselare toont hoe lokale overheden met visie en consistent beleid kunnen bijdragen aan een klimaatbestendige en leefbare stad

Hartetroef in Gent geeft kerk nieuw leven als open huis voor de buurt

In Gent werd stadsontwikkelingsbedrijf sogent gelauwerd voor Hartetroef, de herontwikkeling van de Heilig Hartsite in Sint-Amandsberg. Met een ontwerp van De Smet Vermeulen architecten, in samenwerking met B-Juxta, Tractebel Engineering en participatie-expert prof. Stijn Oosterlynck, kreeg de neogotische kerk een nieuwe toekomst als open huis voor de buurt. De voormalige gebedsruimte werd omgevormd tot een sociaal buurtrestaurant, buurtkeuken en zaal voor gemeenschapsactiviteiten. In de naastgelegen pastorie opende vzw Pastory een buurtbar en kleinere vergaderplekken. Zo kreeg de Dampoortwijk een plek waar ontmoeting, zorg en buurtwerking samenkomen.

De jury loofde de geïntegreerde aanpak van sogent, dat bewust vertrok van een masterplan voor de volledige site en vervolgens deelopdrachten uitschreef voor architectuur en omgeving. Dankzij die werkwijze ontstond een samenhangend geheel waarin erfgoed, duurzaamheid en sociaal programma elkaar versterken. De kerk werd heringericht met een houten box-in-boxvolume en energiezuinige technieken, terwijl materialen uit het bestaande gebouw werden hergebruikt. Ondanks financiële tegenslagen, stijgende bouwkosten en fasering bleef sogent vasthouden aan kwaliteit en maatschappelijke meerwaarde. Hartetroef bewijst dat zorgvuldig procesmanagement een sleutelrol speelt in stedelijke herbestemming.

AG Vespa blaast de Antwerpse Fierensblokken nieuw leven in

AG Vespa, het autonoom gemeentebedrijf van de stad Antwerpen, kreeg erkenning voor de restauratie van de Fierensblokken, een modernistisch wooncomplex ontworpen door Gustave Fierens in de jaren dertig. Waar sociale huisvestingsmaatschappij Woonhaven aanvankelijk afbraak overwoog, koos AG Vespa onder leiding van Happel Cornelisse Verhoeven Achitecten en Molenaar & Co architecten voor een grondige renovatie met behoud van de art-decogevels. De 195 verouderde appartementen werden herwerkt tot 122 betaalbare huurwoningen, aangevuld met collectieve voorzieningen, een daktuin en een levendige commerciële plint met winkels, horeca en ambachten.

De jury prees de moed van de opdrachtgever om te investeren in betaalbare woningen die in stedelijke handen blijven, wat langetermijnbeleid mogelijk maakt. De renovatie verbeterde niet alleen de energieprestaties, maar gaf ook een impuls aan de buurt. Het vernieuwde hoekgebouw sluit naadloos aan op het bestaande geheel, terwijl de herinrichting van de straat tussen de blokken de leefkwaliteit verhoogt. AG Vespa koppelt erfgoedzorg aan sociaal engagement en toont dat kwalitatieve, duurzame huurwoningen een stedelijke kern opnieuw kunnen doen bloeien. De Fierensblokken werden zo een toonbeeld van stedelijke verantwoordelijkheid.

Arcade uit Gistel verbindt kunst en zorg met Mandorla

In de categorie Kunst in opdracht bekroonde de jury vzw Arcade uit Gistel voor Mandorla, een kunstwerk van het duo Robbert&Frank Frank&Robbert. Arcade, actief in de bijzondere jeugdzorg, gaf de kunstenaars geen klassieke opdracht maar de kans om via gesprekken met kinderen en begeleiders hun leefwereld te leren kennen. Die dialoog mondde uit in een poëtische buiteninstallatie: twee cirkels in beton die een open maar geborgen ruimte vormen, met een zonnewijzer-tafel vol reliëfs en symbolen die door de kinderen zelf werden gekozen. De plek nodigt uit tot ontmoeting, spel en kleine rituelen.

Onder begeleiding van kunstbemiddelaar Pierre Muylle groeide Mandorla uit tot een gedeeld proces waarin bewoners, kunstenaars en opvoeders elkaar vonden. De symbolen van de tafel keren terug in de vloertegels binnen, waardoor het kunstwerk de hele site doordringt en een nieuwe identiteit schenkt aan het gebouw. De jury prees Arcade voor het vertrouwen in de kunstenaarspraktijk en de moed om proces en participatie boven controle te plaatsen. Mandorla toont hoe kunst binnen een zorgcontext niet louter decoratief is, maar wezenlijk bijdraagt aan verbondenheid en welzijn — een kernwaarde van goed opdrachtgeverschap.