In de schaduw van het Berlaymontgebouw, hoofdkwartier van de Europese Commissie in Brussel, krijgt de nieuwe zetel voor de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie gestaag gestalte. Tegen 2015 moet het complexe ontwerp van Philippe Samyn & Partners in een joint venture met het Italiaanse Studio Valle Progettazioni en het internationale Buro Happold Ltd. klaar zijn om officieel de blauwe vlag met gele sterren uit te hangen.
In de schaduw van het Berlaymontgebouw, hoofdkwartier van de Europese Commissie in Brussel, krijgt de nieuwe zetel voor de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie gestaag gestalte. Tegen 2015 moet het complexe ontwerp van Philippe Samyn & Partners, architects and engineers, Lead and Design Partner in een joint venture met het Italiaanse Studio Valle Progettazioni en het internationale Buro Happold Ltd. klaar zijn om officieel de blauwe vlag met gele sterren uit te hangen.
EUROPA wordt gebouwd als zetel voor alle toekomstige Europese toppen. De periodieke samenkomsten van de staats- en regeringsleiders van de achtentwintig landen van de Europese Unie die tot nu toe meestal plaatsvinden in het Justus Lipsius-gebouw, zullen vanaf 2015 alle gaan plaatsvinden in de nieuwe zetel aan de Wetstraat. EUROPA zal verder ook de nieuwe zetel worden van de Raad van de Europese Unie, de ‘Ministerraad’ die de regeringsleden van de diverse staten samenbrengt in functie van de behandelde onderwerpen als buitenlandse zaken, economie en financiën, milieu, defensie en landbouw.
Paradox van Brussels urbanisme
Het project EUROPA getuigt van de grotere rol van de Unie. Toch is het niet te vergelijken met de buitensporige architectuur van de presidentiële paleizen of grote stadssymbolen van weleer die zowat overal in Europa de macht belichamen. Het inplanten van de nieuwe zetel in het bestaande tracé van de architectuur aan de Brusselse Wetstraat, verzonken achter de historische gevels van de Résidence Palace, vestigt de aandacht op de paradoxen van het Brusselse urbanisme. Op het eerste gezicht hebben de stedenbouwkundige verordeningen niet verhinderd dat langs de Wetstraat een absoluut niet bij elkaar passend architecturaal geheel ontstond: een stormloop van kantoorgebouwen, één na één opgetrokken om te voldoen aan de groeiende gebouwenhonger van de Commissie, het Parlement en de Raad.
Beeld: Samyn & Partners
In realiteit is het immers zo dat, als men in deze wijk in de richting van de hoofdverbindingsweg kijkt, de schamele effecten van perspectief, zichtbaar vanaf het Jubelpark, niet voldoende zijn om het gevoel van stedelijke chaos te onderdrukken. De omvang van de ‘huizenblokken’ en de contouren van de gebouwen, versterkt door de hellingsgraad van het terrein en de straten, laten daarentegen wel zien dat de wanordelijke architectuur uiteindelijk toch wordt goedgemaakt en verlevendigd door de schaalverschillen van de grootste gebouwen. In die zin was het vroegere Résidence Palace, die in zijn tijd afstak tegen de structuur van huizen gebouwd op de hellingkliklijn, al de voorloper van een stadsrevolutie: dit art-decocomplex brak compleet met de half stedelijke, half landelijke traditie van de oude percelen. Vandaag kan EUROPA zich staande houden naast het Justus Lipsius-gebouw, de vesting die haar zware administratieve omhulsel laat wegen op het onzichtbare corpus van de Europese macht. Dat neemt echter niet weg dat het nieuwe gebouw zich zal onderscheiden en zelfs voordeel zal halen uit zijn hoge silhouet met de beschermde gevels van vroeger.
Beveiligde kantoorfuncties
Beeld: Samyn & Partners / Marie-Françoise Plissart
Concreet zullen op de benedenverdieping ten eerste een cafetaria en een daaraan aangesloten atrium voorzien worden. Op de eerste verdieping wordt verder de briefingzaal voor de pers ingericht, terwijl de 3e tot de 8e verdieping plaats bieden aan drie grote conferentiezalen met respectieve tolkencabines. Van de 9e tot de 11e verdieping tot slot bevinden zich de zalen en salons voor officiële lunches en andere ceremonieën. De grote conferentiezalen nemen elk twee verdiepingen in beslag omdat voor elke zaal een groot aantal tolkencabines noodzakelijk is (30 of meer). Het historisch gebouw in L-vorm herbergt verder de kantoorfuncties, voornamelijk de lokalen voor de delegaties van de lidstaten van de Europese Unie in de zuidvleugel en de lokalen voor de diensten van het Secretariaat-generaal van de Raad in de westvleugel. De hogere verdiepingen (10 en 11) van het L-vormige gebouw zijn verder gereserveerd voor de leiders van de instelling: de President van de Europese Raad, de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken, de (wisselende) voorzitterschappen van de diverse Raadsformaties, de Secretaris-generaal van de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie, en voor hun naaste medewerkers. Wat betreft de lagere verdiepingen: de westvleugel herbergt de logistieke functies (beveiliging, preventie, technische leiding), de zuidvleugel alle functies verbonden aan de pers.
Oude vensters
Het grote project zal zijn identiteit vooral verkrijgen door zijn opvallende gevelbekleding: oude vensters. Ze worden gebruikt als motief en hoofdmateriaal, en zullen door hun grootschalige herhaling de huishoudelijke schaal ontstijgen tot een dimensie van kolossale orde. Het patchwork van zowat drieduizend oude ramen is geordend volgens een doorlopend stramien dat de elf verdiepingen van het gebowu onderstreept en orde brengt in het mozaïek van aansluitende panelen. Bij een eerste contact met deze fantastische gevel onderscheidt men een architectuur die twee fundamentele registers combineert: dat van de ambachtelijke taal van de ‘mens als maker’ en dat van een creatieve orde van het hoogste niveau. Het houten frame en de glazen invulling worden, op 2,70 m, aan de achterkant van het gevelontwerp herhaald in een tweede wand, gemaakt van een dragende structuur en een dubbele beglazing als schild. Achter de gevel zal het hart van het gebouw doorschemeren, de zogenaamde aëraulische kern, die symbool staat voor een warmbloedig lichaam. Volgens de architect is dit dan ook het symbool par excellence om in dit nieuwe gebouw voor de Europese democratie te gebruiken. “Want als een samenleving bestaat uit een verzameling mensen met welbepaalde banden,”, zo klinkt het, “dan lijkt het niet meer dan gepast ze te symboliseren door een lichaam dat in grote trekken gemaakt is van hetzelfde materiaal als de mens – vlees – en dat de vorm aanneemt van het eerste wat een mens optrekt als hij volgens de wetten van die maatschappij leeft: een gebouw.”
Beeld: Samyn & Partners
Bron: EUROPA Europese Raad en Raad van de Europese Unie, Kroniek van een nieuwe zetel 2005-2013, Jean Attali en Philippe Samyn.
EUROPA wordt gebouwd als zetel voor alle toekomstige Europese toppen. De periodieke samenkomsten van de staats- en regeringsleiders van de achtentwintig landen van de Europese Unie die tot nu toe meestal plaatsvinden in het Justus Lipsius-gebouw, zullen vanaf 2015 alle gaan plaatsvinden in de nieuwe zetel aan de Wetstraat. EUROPA zal verder ook de nieuwe zetel worden van de Raad van de Europese Unie, de ‘Ministerraad’ die de regeringsleden van de diverse staten samenbrengt in functie van de behandelde onderwerpen als buitenlandse zaken, economie en financiën, milieu, defensie en landbouw.
Paradox van Brussels urbanisme
Het project EUROPA getuigt van de grotere rol van de Unie. Toch is het niet te vergelijken met de buitensporige architectuur van de presidentiële paleizen of grote stadssymbolen van weleer die zowat overal in Europa de macht belichamen. Het inplanten van de nieuwe zetel in het bestaande tracé van de architectuur aan de Brusselse Wetstraat, verzonken achter de historische gevels van de Résidence Palace, vestigt de aandacht op de paradoxen van het Brusselse urbanisme. Op het eerste gezicht hebben de stedenbouwkundige verordeningen niet verhinderd dat langs de Wetstraat een absoluut niet bij elkaar passend architecturaal geheel ontstond: een stormloop van kantoorgebouwen, één na één opgetrokken om te voldoen aan de groeiende gebouwenhonger van de Commissie, het Parlement en de Raad.
In realiteit is het immers zo dat, als men in deze wijk in de richting van de hoofdverbindingsweg kijkt, de schamele effecten van perspectief, zichtbaar vanaf het Jubelpark, niet voldoende zijn om het gevoel van stedelijke chaos te onderdrukken. De omvang van de ‘huizenblokken’ en de contouren van de gebouwen, versterkt door de hellingsgraad van het terrein en de straten, laten daarentegen wel zien dat de wanordelijke architectuur uiteindelijk toch wordt goedgemaakt en verlevendigd door de schaalverschillen van de grootste gebouwen. In die zin was het vroegere Résidence Palace, die in zijn tijd afstak tegen de structuur van huizen gebouwd op de hellingkliklijn, al de voorloper van een stadsrevolutie: dit art-decocomplex brak compleet met de half stedelijke, half landelijke traditie van de oude percelen. Vandaag kan EUROPA zich staande houden naast het Justus Lipsius-gebouw, de vesting die haar zware administratieve omhulsel laat wegen op het onzichtbare corpus van de Europese macht. Dat neemt echter niet weg dat het nieuwe gebouw zich zal onderscheiden en zelfs voordeel zal halen uit zijn hoge silhouet met de beschermde gevels van vroeger.
Beveiligde kantoorfuncties
Concreet zullen op de benedenverdieping ten eerste een cafetaria en een daaraan aangesloten atrium voorzien worden. Op de eerste verdieping wordt verder de briefingzaal voor de pers ingericht, terwijl de 3e tot de 8e verdieping plaats bieden aan drie grote conferentiezalen met respectieve tolkencabines. Van de 9e tot de 11e verdieping tot slot bevinden zich de zalen en salons voor officiële lunches en andere ceremonieën. De grote conferentiezalen nemen elk twee verdiepingen in beslag omdat voor elke zaal een groot aantal tolkencabines noodzakelijk is (30 of meer). Het historisch gebouw in L-vorm herbergt verder de kantoorfuncties, voornamelijk de lokalen voor de delegaties van de lidstaten van de Europese Unie in de zuidvleugel en de lokalen voor de diensten van het Secretariaat-generaal van de Raad in de westvleugel. De hogere verdiepingen (10 en 11) van het L-vormige gebouw zijn verder gereserveerd voor de leiders van de instelling: de President van de Europese Raad, de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken, de (wisselende) voorzitterschappen van de diverse Raadsformaties, de Secretaris-generaal van de Europese Raad en de Raad van de Europese Unie, en voor hun naaste medewerkers. Wat betreft de lagere verdiepingen: de westvleugel herbergt de logistieke functies (beveiliging, preventie, technische leiding), de zuidvleugel alle functies verbonden aan de pers.
Oude vensters
Het grote project zal zijn identiteit vooral verkrijgen door zijn opvallende gevelbekleding: oude vensters. Ze worden gebruikt als motief en hoofdmateriaal, en zullen door hun grootschalige herhaling de huishoudelijke schaal ontstijgen tot een dimensie van kolossale orde. Het patchwork van zowat drieduizend oude ramen is geordend volgens een doorlopend stramien dat de elf verdiepingen van het gebowu onderstreept en orde brengt in het mozaïek van aansluitende panelen. Bij een eerste contact met deze fantastische gevel onderscheidt men een architectuur die twee fundamentele registers combineert: dat van de ambachtelijke taal van de ‘mens als maker’ en dat van een creatieve orde van het hoogste niveau. Het houten frame en de glazen invulling worden, op 2,70 m, aan de achterkant van het gevelontwerp herhaald in een tweede wand, gemaakt van een dragende structuur en een dubbele beglazing als schild. Achter de gevel zal het hart van het gebouw doorschemeren, de zogenaamde aëraulische kern, die symbool staat voor een warmbloedig lichaam. Volgens de architect is dit dan ook het symbool par excellence om in dit nieuwe gebouw voor de Europese democratie te gebruiken. “Want als een samenleving bestaat uit een verzameling mensen met welbepaalde banden,”, zo klinkt het, “dan lijkt het niet meer dan gepast ze te symboliseren door een lichaam dat in grote trekken gemaakt is van hetzelfde materiaal als de mens – vlees – en dat de vorm aanneemt van het eerste wat een mens optrekt als hij volgens de wetten van die maatschappij leeft: een gebouw.”
Bron: EUROPA Europese Raad en Raad van de Europese Unie, Kroniek van een nieuwe zetel 2005-2013, Jean Attali en Philippe Samyn.
Gerelateerde dossiers
Gerelateerde projecten
Onze partners