Publieksprijs 2020challenge – Havenhuis Antwerpen – Ingenium

Ingenium hanteerde tijdens het ontwerp voor het Havenhuis van Antwerpen duurzaamheid en energievriendelijkheid als twee sleutelbegrippen. Ze hielden hierbij niet alleen rekening met het energieverbruik maar met alle aspecten van duurzaamheid. Met bijna een derde van de ongeveer 8900 publieksstemmen en dubbel zoveel stemmen als de nummer twee, het Nieuw Administratief Centrum in Houthalen-Helchteren van Arcadis Belgium, sleepte het Havenhuis de Publieksprijs binnen.

Innovatieve oplossing

Het gebouw voor het nieuw Havenhuis op zich is, wat betreft architectuurontwerp, al een innovatie. Het nieuwbouwvolume, steunend op twee poten, zweeft boven het bestaande gebouw.
In het gebouw wordt binnen een strak esthetisch kader een verscheidenheid aan comfortsystemen toegepast zoals koelplafonds en –wanden in de nieuwbouw en koelbalken met een geïntegreerd stralingspaneel in het bestaande gebouw.
Daarnaast werkte Ingenium een concept uit waarbij gebruik zal worden gemaakt van 'Boorgat Energie Opslag' en warmtepompen om het gebouw te koelen en te verwarmen.
De verlichting wordt gestuurd via een KNX-bussysteem. Dit principe laat enerzijds maximale daglichtsturing in combinatie met aanwezigheidsdetectie toe en anderzijds een volledig flexibele aanpassing van de bediening in functie van een latere invulling van het gebouw. Daarnaast verschijnt er ook een oplaadsysteem voor elektrische wagens.
Een uitgebreid gebouwenbeheersysteem laat toe om alle installaties op te volgen, te monitoren en bij te sturen.

Het project focust in eerste instantie erg sterk op maximaal comfort, gekoppeld aan een minimaal energieverbruik. Door toepassing van het voorgestelde concept met in basis lage temperatuursverwarming en hoge temperatuurskoeling, zal het primair energieverbruik voor koeling en verwarming gereduceerd worden met ca. 55 %. Dit zal resulteren in een jaarlijkse minuitstoot aan CO2 van ca. 270.000 kg/jaar.
Naast energieverbruik werd ook consequent aandacht besteed aan alle andere aspecten van duurzaamheid, waaronder materiaalgebruik, waterverbruik (met doorgedreven regenwaterrecuperatie, toepassing van waterloze urinoirs…), afvalbeheersing, comfort, onderhoudsvriendelijkheid en commissioning… Vanuit deze doorgedreven ontwerpfilosofie, waar duurzaamheid centraal stond, komt het gebouw in aanmerking voor een duurzaamheidscertificatie ‘very good’ volgens het internationaal erkende BREEAM label.

Andere voordelen

In eerste instantie creëren de ontworpen installaties een maximaal comfort, volgens de hoogste comfortklasse uit de toepasselijke normeringen. De toepassing van koelplafonds realiseert een zeer aangenaam thermisch comfort zonder enig risico op tocht of akoestische overlast. Het gebruik van koelbalken voor koeling en verwarming in de hoge ruimtes van het bestaande gebouw is uiterst innovatief en enkel mogelijk dankzij de geïntegreerde stralingspanelen.
De maximaal doorgedreven verlichtingssturing via het KNX-bussysteem laat een maximale flexibele aanpassing toe van gebruikerzones, waardoor het architecturaal concept met flexibele landschapskantoren en individuele werk- en overlegplekken ondersteund en versterkt wordt.
De totale integratie van de technische installaties in het architecturale concept, bewijst tenslotte dat technieken op zich geen alleenstaand gegeven zijn in dit project, maar integraal onderdeel uitmaken van de architecturale beleving van het gebouw.

Het technisch concept voor het Havenhuis is universeel toepasbaar in alle kantoorgebouwen. Door de toepassing in dergelijk prestigieus concept wordt het gebouw een benchmark voor wat een hedendaags kantoorgebouw in Vlaanderen wil zijn en zal op die manier navolging vinden bij andere opdrachtgevers en klanten.

Technische fiche

Naam project: Havenhuis
Plaats: Siberiastraat, Antwerpen
Opdrachtgever: Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen
Ontwerper: THV ZahaHadidLimited, Bureau Bouwtechniek, Mouton, Ingenium
Datum toepassing innovatieve oplossing: ontwerp 2009-2011, uitvoering 2011-2014