RAAMEXPO ‘Van mijngemeente naar waterstad’

“De exploitatie van steenkool heeft de stedenbouwkundige ontwikkeling van Eisden Dorp en, bij uitbreiding, Maasmechelen  in een stroomversnelling gebracht. De steenkoolmijn zorgde voor veel werk, wat jonge mannen, en later hun gezinnen, aantrok om zich te vestigen in het verre België. Bouwplannen voor volledig nieuwe woonwijken rolden in een snel tempo van de tekentafel. De ontginning van steenkool was echter relatief van korte duur. Honderd jaar later, met de sluiting van de steenkoolmijn, blijft Maasmechelen verweesd achter als onafgewerkte ‘stad’, vandaag verder verkaveld om de multiculturele bevolking te kunnen huisvesten”, kadert Frank Jaspers architect- bestuurder de historiek van ruimtelijke ontwikkeling van Maasmechelen de laatste 100 jaar.

Littekens

De mijnbouw liet littekens achter in het voormalige heidelandschap. Minder zichtbaar dan de mijnterrils en de schachtbokken, is het verzakte landschap en de daaraan gekoppelde, verstoorde waterhuishouding. Concreet leidt dit tot het wegpompen van miljoenen liters water uit het Greven in de Zuid-Willemsvaart om het mijnverzakkingsgebied droog te houden.

“Alia Farid vestigt met haar kunstwerk ‘In Lieu of What Was’ de aandacht op de wereldwijde toenemende waterschaarste in het kader van Kunst aan de Maas. De locatie van de kunstwerken is niet toevallig gekozen. Terwijl elders in Vlaanderen watertekorten ontstaan, moet op deze plek drinkbaar grondwater worden weggepompt om het mijnverzakkingsgebied droog te houden.” geeft Tim Roerig van Z33 aan.

“Bovenstaande problematiek is de unieke uitdaging waar wij met ons multidisciplinair team van architecten, interieurarchitecten, vormgevers en economen dagdagelijks voor staan. Achter de façade van de voormalige drankenhandel met café, in de volksmond B-ij Bock Jaak genoemd, is het bedrijvencentrum “Depot Des Arts” gevestigd. In het huis hebben verschillende creatieve en onderzoeksbedrijven hun bureau opgezet. Samenwerking gaat vanzelf en maakt het mogelijk om multidisciplinair naar bouwprojecten te kijken”, geeft Joris Deckers mee.

know-how verleden

Doorheen de jaren heeft het kantoor onderzoek en know-how opgebouwd rond het unieke (mijn)verleden van zijn locatie, Eisden Dorp. Met deze (terrein)kennis en een verscheidenheid aan disciplines wil het bureau lokaal én daarbuiten een verschil maken. “Dit heeft geleid tot mooie realisaties in het thema zoals het Kruinenpad, de Hangende Tuinen, de heraanleg van het Vrijthof, de verbouwing Hotel Porta Cité, restauratie van de Sint Barbara Kerk van Eisden-Tuinwijk,… Deze projecten worden gekaderd in een grotere visie op Stad Maasmechelen” geeft Frank Jaspers mee.

“Toen duidelijk werd dat de werken van Farid in Eisden aan de Zuid-Willemsvaart geplaatst zouden worden hebben we contact gezocht met Depot om te bekijken of er een win-win kon ontstaan. Dit heeft nu geleid tot deze unieke raamexpo die als aanvullend programma is opgenomen binnen Kunst aan de Maas”, geeft Katrien Schaerlaekens, projectleider RivierPark Maasvallei, mee.

Raamexpo

Volg in de raamexpo “Van mijngemeente naar waterstad”, hoe Depot van Eisden dorp, naar Eisden mijn, naar gemeente Maasmechelen, werkt aan een nieuwe identiteit voor Maasmechelen, stad in de toekomst. ‘Zoals de exploitatie van  steenkool tot een verstedelijkingsproces heeft geleid, zo kan water, een andere vorm van natuurlijke rijkdom, het leidmotief worden voor de verdere ruimtelijke ontwikkeling van Maasmechelen. Stap voor stap werken we aan dit toekomstbeeld in projecten en studies’ geeft Frank Jaspers aan.

“Aan de hand van een analyse leggen we het ontstaan uit van Maasmechelen en hoe het door de jaren heen groeide tot de plek die we vandaag kennen. Vervolgens lichten we onze visie toe om de mijngemeente te transformeren naar waterstad, klaar voor nieuwe inwoners, natuur, toerisme,…. Kortom, klaar voor de toekomst. Op de inplantingsmaquette in de inkomhal stellen we 10 bepalende stempelprojecten voor in Maasmechelen. Deze projecten en studies zijn ontstaan vanuit de globale visie waarin lokaal water de stempel drukt op de verdere ontwikkeling van de gemeente”, geeft Marie Frioni architect en vormgeefster van de tentoonstelling mee.

Via een handige QR code, te scannen op een van de pancartes van de raamexpo, kan je een aantal gerealiseerde projecten bezoeken via een leuke wandeling doorheen Eisden Dorp.

man-made landscapes

Aan de overzijde van de straat creëert kunstenares Lore Vandeboel met collage techniek haar eigen man-made landscapes. “Het Maasland en de Maasvallei vormen een grote bron van inspiratie. Ons Nationaal Park Hoge Kempen is één groot ‘Man-made landschap’, getransformeerd van mijnindustrie en grind ontginningsgebied tot een enorm natuurgebied. Hoe groen en mooi het landschap er ook uitziet, toch is het in grote mate ontstaan door menselijke activiteit. Ook Eisden is een man made landscape”, geeft Lore Vandeboel mee.