Het meest duurzame gebouw is dat gebouw dat niet gebouwd moet worden. Omwille van dat opmerkelijke uitgangspunt is RE-ST, het Antwerpse architectuur- en onderzoeksatelier, zopas bekroond met de Pioneer Award tijdens de uitreiking van de Belgian Building Awards 2022. Door uit te gaan van de maximale ruimtelijke opportuniteiten van het bestaande patrimonium vindt RE-ST antwoorden op ruimtelijke vragen zonder nieuwe ruimte in te nemen. Een visie die RE-ST ook uitdraagt naar collega’s, opdrachtgevers en beleidsmakers.
RE-ST gaat sinds 2010 op zoek naar antwoorden op urgente maatschappelijke vraagstukken. In zijn architectuurpraktijk tracht RE-ST zowel rechtstreeks via de eigen projecten als onrechtstreeks via onderzoek een bijdrage te leveren aan een betere leefomgeving in de brede zin van het woord.
De stelling van RE-ST is dat niet elke ruimtelijke behoefte noodzakelijk hoeft te leiden tot een nieuw gebouw. Ruimte is het werkveld van de architecten waarmee zuinig dient omgegaan te worden. Hiervoor is vaak een kritische attitude noodzakelijk die steeds op zoek gaat naar de reële vraag in de vraag van een project of onderzoek. Hierdoor heeft RE-ST zijn ‘praktijk van het bouwen’ uitgebreid met een ‘praktijk van het niet-bouwen’. Naast projecten doet RE-ST ook aan onderzoek vanuit de praktijk. Deze inzichten tracht het kantoor te agenderen bij collega’s, opdrachtgevers, ruimtegebruikers, ambtenaren én beleidsmakers.
“De luxe om te morsen met ruimte is schaars en nog moeilijk te verantwoorden”, aldus RE-ST. “Het bouwen als economische motor, die bewust of onbewust leidt tot overconsumptie van ruimte, staat in sterk contrast met de huidige ecologische en sociale uitdagingen. Het verder consumeren van ruimte legt een te grote hypotheek op een duurzame toekomst.”
Het pleidooi van RE-ST voor een niet-bouwcultuur is misschien nog meer een voorbode voor een intense interesse in het ‘ontbouwen’ en het ruimtelijk opruimen van Vlaanderen. Het onderzoek van RE-ST naar zwerfruimte werd in 2018 gehonoreerd met een BWMSTR Label en nu mag het bureau dus ook met recht en rede een pionier noemen van de architectuur- en bij uitbreiding hele bouwsector.