Onze huiscolumnist Filip Canfyn beweert van alle markten thuis te zijn en om die schijn op te houden moet hij al eens een tentoonstelling binnenwippen. Zeker als die over de Open Oproepen van alle Vlaams Bouwmeesters gaat.
Op initiatief van de huidige Vlaams Bouwmeester (een uitstervend beroep, als we tussen de lijnen van het kakelverse regeerakkoord kunnen lezen) reist een tentoonstelling rond: ‘Open Oproep – 20 jaar Architectuur in publieke opdracht’. Tot 31 oktober in Gent (Centrum Vandenhove) en vanaf 20 november in Brussel (Atelier BWMSTR) wordt gerapporteerd over de impact van vier Bouwmeesters op de ontwerpen voor openbare infrastructuur. Ik ging eens piepen op de Gentse versie.
"Net als bij architectuurboeken stel ik mij bij architectuurtentoonstellingen telkens de vraag voor wie die dingen eigenlijk gemaakt worden. Wordt het preken voor de eigen kerk of wordt het zoeken naar een breed draagvlak? "
Net als bij architectuurboeken stel ik mij bij architectuurtentoonstellingen telkens de vraag voor wie die dingen eigenlijk gemaakt worden. Wordt het preken voor de eigen kerk of wordt het zoeken naar een breed draagvlak? Welke (beeld)taal wordt gebruikt? Klinkt het discours complex of luidt de boodschap helder? ‘Open Oproep’ huppelt wat ongemakkelijk op twee benen: een vermeende vormelijke vriendelijkheid maar ook een taaie inhoudelijke onvolkomenheid.
In een eerste ruimte staan zeven zogenaamde montagelandschappen, taferelen vol thematisch verwante realisaties, die bijna in origamistijl verzameld worden in een fictieve setting: architectuur en patchwork als filmdecor. In een laatste ruimte staan dan weer hel verlichte rekken, waarop à la Joseph Beuys studiemakettes van weer andere realisaties ruw gerangschikt worden: ontschaalde architectuur als sculpturen. Telkens mooi om naar te kijken maar echt veel wijzer wordt een bezoeker hier niet van omdat het theater het toneelstuk overstemt, omdat het verhaal spielerei wordt.
Wat wel meer informatiekracht kan hebben wordt dan weer (wegens plaatsgebrek?) tekort gedaan. Volgens de programmabrochure zouden zes Open Oproep-projecten telkens het tienstappenplan van de Bouwmeesteraanpak illustreren: van initiatief en projectdefinitie over selectie en ontwerpwedstrijd tot resultaat en evaluatie. In Gent draven in de middenruimte slechts drie van de zes cases op en blijven de drie andere in hun archiefkoffer. Vreemd dat nu net het meest interessante en relevante deel, ook voor dat ruimer publiek, gehalveerd wordt. Voor de verstokte fans is het trouwens prettig ook eens niet-weerhouden ontwerpvoorstellen te kunnen beoordelen (om bijvoorbeeld vast te stellen dat de keuze voor de Waalse Krook gelukkig de juiste was …).
In de toeristische Guide Michelin worden te bezoeken hotspots gecatalogeerd als ‘vaut le voyage’ of ‘vaut le détour’. ‘Open Oproep’ valt nog net onder de tweede (mindere) klasse maar wees gewaarschuwd: ik stond na geen halfuur weeral buiten. Met spijt voor mijn voyage.
De reizende tentoonstelling ‘Open Oproep. 20 jaar architectuur in publieke opdracht’ is nog tot 31/10 te bezoeken in het VANDENHOVE Centrum voor Architectuur en Kunst, UGent.