Rechtbank laat uittekenen van plannen door tekenbureaus toe

In april van dit jaar werd tekenbureau ARC-ION uit Opglabbeek gedagvaard door de Nationale Orde van Architecten. De Orde eiste een staking van de activiteiten van het tekenbureau omdat enkel architecten inschreven op de tabel bouwplannen  mogen uittekenen.  De rechter oordeelde als volgt: “Het standpunt dat de Orde inneemt, strookt absoluut niet met de praktijk. […] Het is voor ARCION niet verboden om in opdracht van een erkend architect, en onder diens controle en toezicht, bouw(aanvraag)plannen uit te tekenen.”

Bij tekenbureau ARC-ION halen ze opgelucht adem, nu het vonnis bekend is. De Orde eiste in april immers dat het bureau zijn activiteiten met onmiddellijke ingang staakte, tegen een dwangsom van 100.000 euro per inbreuk. De Orde stelde toen dat “voor bouwwerkzaamheden waarvoor een stedenbouwkundige vergunning vereist is, de architect, behoudens een vrijstelling, plannen, zoals bouwaanvraagplannen, uitvoeringsplannen en detailplannen dient op te maken. Zo dicteert de wet. Plannen voor bouwwerkzaamheden die niet zijn verbonden aan een stedenbouwkundige vergunning, kunnen gerust door een niet-architect worden opgemaakt.”

Niet realistisch

De rechter oordeelt echter dat het standpunt van de Orde absoluut niet strookt met de realiteit. “Het is zeer gebruikelijk binnen de architectuur dat de verdere uitwerking van plannen wordt uitbesteed aan medewerkers niet-architecten, zodat de architecten zelf hun tijd meer kunnen wijden aan taken die daadwerkelijk hun bijzondere deskundigheid vereisen.  Dit was al het geval ten tijde van het ontstaan van de Architectenwet en er is geen aanwijzing dat de wetgever aan deze praktijken een einde wenste te stellen.”

Toezicht & controle

De rechter is voorts van mening dat het intellectuele werk van het ontwerp van een bouwwerk steeds door een architect moet gebeuren. De verdere uitwerking van deze plannen, waaronder ook bouwaanvraagplannen, kan onder controle, toezicht en verantwoordelijkheid van die architect gebeuren door zijn medewerkers. “Deze controle zal wellicht gemakkelijker te realiseren zijn als deze medewerkers zich in huis bevinden. Maar het beroep doen op een extern kantoor zoals ARC-ION is op zich niet verboden, zolang het toezicht en de controle vanwege de architect ook effectief plaatsvinden,” stelt de rechter. “Het spreekt voor zich dat de architect voor dit uitbestede werk steeds zelf de volledige verantwoordelijkheid behoudt.”

Het vonnis van de rechter klinkt als volgt: “Het voorgaande betekent dienvolgens dat het voor ARC-ION niet verboden is om in opdracht van een erkend architect, en onder diens controle en toezicht, bouw(aanvraag)plannen uit te tekenen.”

Geen draagvlak

Davy Knoops, zaakvoerder van ARC-ION, is tevreden, maar plaatst heel wat vraagtekens bij deze kwestie. “Het merendeel van de leden van de Orde ondersteunt de stelling van de Orde niet. Getuige daarvan de poll van het NAV waarbij 81% vindt dat tekenbureaus wel bouwplannen mogen tekenen.”

Een ander element toont volgens Knoops aan dat er binnen de Orde zelf geen consensus heerst over deze kwestie. “Welingelichte bronnen hebben mij gemeld dat bepaalde mandatarissen binnen de raad van bestuur van de Orde niet op de hoogte waren van de stelling die de advocaat van de Orde tijdens zijn betoog heeft gepleit. Ik begrijp niet dat de Orde een dagvaarding in het leven roept zonder zowel de steun van haar leden als een draagvlak binnen de eigen Raad van Bestuur.”

Gesprek

In opdracht van de rechter moet ARC-ION drie tekstuele aanpassingen uitvoeren op zijn website en mag het zijn slogan ‘Uw partner in architectuur’ niet meer gebruiken. Dit om twijfel te vermijden of ARC-ION al dan niet een architectenbureau is. “Aanpassingen die we ook uitgevoerd hadden als de Orde het ons gevraagd had, in plaats van een dagvaarding zonder enige voorafgaande communicatie met torenhoge dwangsommen per inbreuk. Een eenvoudig gesprek had ons de juridische kosten bespaard. Kosten die we hebben moeten maken om aan te tonen dat we weldegelijk mogen doen hetgeen we al 18 jaar doen.”

Reactie de Orde

Aan de redactie van Architectura.be liet de Orde weten  bezig te zijn met een officiële reactie die binnenkort bekend gemaakt wordt. 

UPDATE: de officiële reactie van de Orde kan u hier lezen.