Reconversie erfgoedsite Sint-Janshospitaal Damme uit de startblokken (noAarchitecten & ectv architecten)

De historische Sint-Janssite in hartje Damme wordt in de toekomst omgevormd tot een levendige plek waar nieuwbouw en historische gebouwen hand in hand gaan. Het hospitaal en de verblijven van de zusters uit de 13e en 17e eeuw, de Margaretavleugel, de kerktoren en bijhorende ruïne krijgen een grondige opfrisbeurt en restauratie. Daarnaast worden er 26 nieuwbouwhuizen en -appartementen gebouwd en is het de bedoeling dat de tuin een publiek toegankelijk stadspark wordt.

Publieke binnentuin

Voor dit ambitieuze project slaan de Stad Damme, de projectontwikkelaar Global Estate Group en de bouwgroep Monument de handen in elkaar via een publiek private samenwerking (PPS). Concreet neemt Group Monument – specialist in de restauratie van historische gebouwen en cultureel erfgoed – de restauratie en de herbestemming van de historische gebouwen voor haar rekening, en neemt projectontwikkelaar Global Estate Group de nieuwbouw in handen.

Op de site zullen veertien huizen, negen appartementen, twee duplexappartementen en een studio gebouwd worden. Ook het historische hoekhuis – waar nu een boekhandel gevestigd is – wordt in het nieuwbouwproject geïntegreerd. Daarnaast wordt de Sint-Janssite, mét binnentuin, publiek toegankelijk via de Kerkstraat met een nieuwe steeg voor voetgangers.

Timing

Er zal echter nog niet meteen gebouwd worden, er volgt eerst nog een administratief traject. De eerste stap is de aanvraag van de omgevingsvergunning voor de nieuwbouw. Gelijktijdig wordt het subsidiedossier voor de restauratie van de toren en ruïne opgemaakt. Na een goedgekeurde omgevingsvergunning voor het nieuwbouwproject kan Group Monument van start gaan met de afbraakwerken en het archeologisch vervolgonderzoek. Dat zal ten vroegste medio 2025 beginnen en zal vermoedelijk een jaar of langer duren.

Wat de restauratie betreft, pakt Group Monument in eerste instantie de kerktoren en de ruïne tussen de toren en de kerk aan. Vooral de restauratie van de toren is dringend. Vanop de toren heb je een prachtig uitzicht over Damme en de polders rondom, en de bedoeling is dan ook om dit uitkijkpunt in zijn glorie te herstellen.

Archeologische vondsten en publiekswerking

In het najaar van 2022 voerde Group Monument al een archeologisch vooronderzoek uit. In proefputten en -sleuven met een bewaarde stratigrafie tot wel vier meter diep haalden de archeologen alvast veelbelovende vondsten naar boven die dateren van de twaalfde tot de negentiende eeuw.

“We hebben onder meer laatmiddeleeuwse bewoningsresten teruggevonden die dateren vanaf de dertiende eeuw. We hopen door het archeologisch vervolgonderzoek nieuwe inzichten te verwerven over hoe de bewoners van het Sint-Janshospitaal, Damme en de ruimere regio in de late middeleeuwen leefden. Omwille van het historische belang en de omvang van de site werken we samen met verschillende partners en experten in dit onderzoeksveld, zoals Raakvlak, de UGent en Agentschap Onroerend Erfgoed”, aldus Siel Leemans, projectleider archeologie bij Group Monument.

Tijdens en na de bouwwerken en de restauratie blijft erfgoedvereniging Herita actief op de Sint-Janssite. In het oude hospitaal en de Margarethavleugel brengen zij een intensieve publiekswerking tot stand. De bedoeling is om met hen een langdurige overeenkomst af te sluiten.