SAPA Awards 2022 / Oude windmolen krijgt nieuwe bestemming als eengezinswoning

Een vervallen stenen bergmolenromp vormt de basis van het ontwerp van Architecten De Bruyn (ADB). De uitdaging? De romp en diens aanliggende bijgebouwen renoveren en omvormen tot een eengezinswoning. Ze werden grondig gerestaureerd en uitgebreid met een eenvoudig, ongecompliceerd beglaasd volume.

In het ontwerp maakt de introverte molenromp kennis met de extraverte uitbreiding. In het nieuwe open volume vind je de leefruimtes en de keuken terug op de begane vloer. De hoofdslaapkamer neemt samen met de badkamer plaats op de eerste verdieping. De stalen kolommenstructuur tussen de gladde betonnen vloerplaten kreeg een omsluiting van een lichte enveloppe van vliesgevelprofielen. Dit zorgt voor een dynamisch samenspel tussen glazen en ondoorzichtige geveldelen.

Deze royale hoeveelheid beglazing wordt gebruikt om het daglicht tot diep in de woning, tot aan de molenromp, te laten doordringen. Dankzij zijn gesloten, bakstenen vormgeving krijgt de molenromp eerder een introverte architectuur. Hierdoor besloot het architectenbureau om de rustige en terughoudende functies van de bibliotheek op de begane grond te positioneren. Daarnaast kan je op de tweede verdieping nog een bureauruimte terugvinden.

Verzoenbare stijlen

Dit project onderscheidt zich van de traditionelere projecten aangezien de architect een duidelijk statement naar voren wil brengen: twee totaal verschillende stijlen zijn verzoenbaar met elkaar. De nieuwe uitbreiding vormt een duidelijk en fris contrast met het casco van de molen. Toch komen beide volumes samen in de interieurruimtes en vullen ze elkaar daarbij perfect aan.

De eenvoud van de belangrijkste bouwmaterialen (baksteen, beton, staal en aluminium) krijgt een aanvulling van kleurrijk vast meubilair in de verschillende ruimtes. De grijze, groene en oranje accenten geven de woning een frisse en eigentijdse uitstraling. Door de lichte structuur en de beglaasde enveloppe krijgt de molenromp een injectie van dag- en zonlicht. Bovendien zorgt het nieuwe volume, door de grote oppervlakte beglazing en de oriëntatie, ervoor dat de open ruimtes in de uitbreiding geleidelijk aan kunnen opwarmen door zonlicht.

Alle ruimtes staan in direct contact met de molenromp waardoor deze warmte doorheen de volledige romp en woning kan doortrekken. Dankzij de thermische inertie van het metselwerk kan de romp in de wintermaanden zelfs nog warmte voor een geruime tijd afgeven. Het schouweffect zal in de zomer de risico op oververhitting doen dalen.

Historische karakter

Gezien het historische karakter van dit gebouw koos de architect ervoor om slim om te gaan met de toegepaste ingrepen en technieken. Daarnaast besloten ze om in het maximaal te gaan gebruiken wat er aanwezig was.

Het bestaande gebouw werd opgevat om zeer gebruiksbestendig te zijn. Hierdoor kon de constructie gebruiksklaar gemaakt worden met enkele welgekozen ingrepen. Dit werd een grondig restauratieproject aangezien de molenromp in zeer slechte staat verkeerde. Er zat niets anders op dan deze te herbouwen met zoveel mogelijk behoud van de bestaande onderdelen. Er werd gezocht naar recuperatiestenen die gebruikt konden worden voor extra metselwerk. De twee bestaande betonplaten binnen de romp kregen een versterking en de twee nieuwe werden zorgvuldig in het bestaande volume geschoven.

Ook de technische materiaalkeuze zorgde voor een uitdaging. Architecten De Bruyn keek voornamelijk naar de levensduur en het onderhoud van de materialen. De robuustheid van de belangrijkste bouwmaterialen in dit project garandeerde een duurzaam geheel.