SAPA Awards 2022 / PTS Campus Boom renoveert zijn grote werkhuizen

In de jaren 1920 stond stadsbouwmeester en architect Camille Bal samen met bijkomend architect Ernest Lamot in voor het ontwerp van de PTS Campus Boom in art deco. De campus werd gebouwd als antwoord op de opkomende baksteennijverheid in de Rupelstreek. Door de nood aan vakmensen besloot de stad om een technische school op te richten, te beginnen met werkplaatsen. Later zou de vleugel met de klaslokalen volgen.

In 1926 startten de werken aan de Provinciale Technische School die vier jaar duurde, de inrichting als schoolgebouw duurde nog eens twee jaar. In 1932 namen de leerkrachten en leerlingen de schoolcampus in gebruik.

Werkateliers

Oorspronkelijk werden de werkhuizen als één grote imposante ruimte geconcipieerd, maar al snel werden tussenmuren- en vloeren toegevoegd. Bij aanvang van het ontwerp besloot de architect om de ateliers lassen, houtbewerking, basismechanica en sanitair onder te brengen in de werkhuizen. Door de groeiende grootte van de machines, het groeiende belang van de pedagogische visie van de school en de integratie van theorielokalen in de praktijkruimtes kreeg elke afdeling te maken met een plaatstekort.

Enkel de ateliers lassen en houtbewerking zouden in de toekomst een plekje krijgen in het gebouw. Ook het aanbouw uit de jaren 1980 werd volledig vernieuwd en het magazijn werd hier ook ondergebracht. Het oude magazijn werd afgebroken zodat de leerlingen meet buitenruimte kregen voor ontspanning.

Erfgoed & visie

Bij het modernistische gebouw, destijds ontwerpen als werkhuis, vormde het harmonieus inbrengen van hedendaagse en toekomstbestendige technieken een hele uitdaging. De herinrichting moest ruimte maken voor toekomstige vernieuwingen op vlak van lastechnieken en houtbewerken. Architectenbureau Erfgoed & Visie uit Malle stond in voor de renovatie van de werkhuizen. Met de herinrichting wil PTS Campus Boom de opleidingen naar een superieur niveau brengen.

Akoestisch comfort

Alleen al het inbrengen van de hygiënische ventilatie in combinatie met de stof- en lasgasafzuigingen in de bestaande structuur met kolommen en vakwerkspanten bracht een hele uitdaging met zich mee. Daarbij dienden de installatie voor de lasgassen, de comfortabele verlichting voor de leerlingen en de zware voedingen voor de machines gecombineerd te worden. De volledige puzzel werd gevormd door doorgedreven studiewerk en in overleg met experten.

Naast een hoogstaande technische installatie stond het akoestisch comfort van de leerlingen en leerkrachten ook hoog op de verlanglijst. Hierdoor koos de ontwerper ervoor om de machinevloer akoestisch los te koppelen van de theorielokalen zodat de trillingen van de machines de klassen niet zouden bereiken. Bovendien werden de zware machines geconcentreerd in een ‘luide’ ruimte en de werkbanken in een ‘stille’ ruimte opgesteld. Beide ruimtes werden van elkaar losgekoppeld zodat de stille werkruimte ook effectief een rustige werkplek zou zijn. Daarnaast pakte de architect ook de nagalmtijd in de ruimtes aan door robuuste en schoolbestendige geluidsabsorberende oppervlakken te voorzien. Het huidige gebouw had sheddaken, ideaal om overvloedig noorderlicht tot op de werkvloer toe te laten. Maar met de tijd kregen de kunststofplaten een gele kleur en geraakten ze beschadigd. Daarnaast beschikten ze bijna niet over een thermische isolatiewaarde.

Verschillende tussenmuren- en vloeren blokkeerde het bereik van het daglicht. Dit zorgde ervoor dat er in een aantal werkplekken weinig tot geen daglicht was. Om het daglicht opnieuw rijkelijk in het toe te laten, werden de noordelijke dakvlakken van glaspartijen voorzien. Daarnaast situeerde de ontwerper de nieuwe tussenvloeren op doordachte wijze in de ruimte, geschrankt ten opzichte van de glaspartijen zodat het daglicht steeds twee zijden ver onder de vloeren reikt.