Schoolvoorbeeld van een daktuin: het dak van een ondergrondse parkeergarage

Bij het begrip 'groendak' denken we in eerste instantie nog vaak aan een gewoon extensief groendak, waar – naast de obligate sedumbeplanting - in het beste geval ook nog wat grassen en kruiden op voorzien worden. Als we het dan wat gaan upgraden, komen we bij het semi-intensieve dak, ook wel natuurdak genoemd en als we nog ietsje enthousiaster mogen zijn, dan denken we aan de prachtige renders van die moderne nieuwbouw-projecten met intensieve daktuinen die we op vele ontwerpen zien, met weelderige plantengroei, volwaardige heesters en struiken, ja zelfs volwassen bomen van vele meters hoog. Eén bepaald type daktuin wordt daarbij heel vaak over het hoofd gezien: het dak van een ondergrondse parkeergarage.

afgedichte dakvloer

We vinden ze nochtans bij nagenoeg elk appartementsgebouw, al zeker in onze grote steden en aan de kust: de binnenkoer die voorzien is van een ondergrondse parkeergarage, of de ondergrondse parking die aan elke kant van het gebouw nog een aantal meter doorloopt. Het gaat hier wel degelijk om een dak, dat – net als elk ander dak - voorzien wordt van een dakvloer (meestal in beton), die in zowat de helft van de gevallen geïsoleerd wordt, en vervolgens afgedicht wordt met een bitumineuze of synthetische afdichting.

Afhankelijk van de toepassing komt daar dan een berijdbare of beloopbare afwerking op of wordt het oppervlak aangelegd als privatieve of gemeenschappelijke tuin.

Door de specifieke aard van het dak, komen hier een aantal aspecten aan bod, die je op een 'standaard groendak' minder zult tegenkomen.

helling?

Vooreerst is er de vraag: voorzien we een helling of niet?

Een binnentuin van een appartementencomplex is immers een ideale plek om het water van de rondom gelegen gebouwen op te vangen: we kunnen dit dak dus gaan inrichten als retentiedak.  Door middel van een slimme sturing kun je er zelfs een echte “waterhub” van  maken die het water zal sturen naar waar er op dat moment behoefte aan is: als de beplanting van de binnentuin water nodigt heeft, blijft het water in het retentiedak; is er nood aan water voor de voeding van de toiletten van de gebouwen, dan kan het water daarheen gestuurd worden; is er een groene gevel in het gebouw, dan kan je ook voor de watervoorziening daarvan het water gaan gebruiken; en wordt er volgende week een zware regenbui voorspeld, dan kan ruimte gemaakt worden in de retentiekratten om het regenwater te bergen zodat de riolering tijdens de bui niet overbelast wordt. 

De Optigrün Smart Flow Control fungeert in dit geval als slimme water-sturingsautomaat, die elke behoefte oppikt en er slim mee omspringt, zodat er uiteindelijk geen druppel water verloren gaat.

Een retentiedak boven op een parkeerdek zorgt ook voor flink wat besparingen: door de quasi onuitputtelijke watervoorraad moet je geen beroep meer doen op leidingwater voor toiletspoeling en voor irrigatie van daktuinen en groene gevels. Je draagt tevens bij tot de ontlasting van het rioleringsnet.  Maar ook bouwkundig realiseer je besparingen: er is geen helling nodig waardoor het dakpakket lichter, minder hoog én goedkoper wordt.

Doordat de retentielaag ook gewoon kan doorgetrokken worden over het volledige oppervlak - dus ook onder terrassen, beloopbare en berijdbare zones - én kan gebruikt worden als basis voor scheidingsmuren, bloembakken en andere constructieve elementen zorg je voor een veel eenvoudiger dakvlak met minder details en moeilijke aansluitingen.  Minder kans op lekken dus én een eenvoudigere en dus goedkopere uitvoering door de dakdekker.

aangepast daktuinsubstraat?

Nog een vraag die vaak voorkomt is: kun je voor de daktuin op een parkeerdek de uitgegraven grond (volle grond of teelaarde) hergebruiken of neem je toch beter een aangepast daktuinsubstraat?

Wij raden steeds de toepassing van een aangepast daktuinsubstraat aan.  De reden hiervoor is vrij simpel: een goede voedingsbodem moet voldoende waterdoorlatend zijn, ruimte laten voor de nodige zuurstof en voorzien zijn van voldoende voedingsstoffen.  Volle grond op een dak zal altijd dichtslibben, waardoor er onvoldoende ruimte is voor zuurstof en waardoor het waterdoorlatend vermogen té laag zal liggen.  Dit is in eerste instantie zeer nadelig voor de ontwikkeling van de beplanting, maar houdt ook risico’s in op gebied van de maximaal toegelaten permanente dakbelasting.  Kies dus steeds voor een aangepast daktuinsubstraat, waarmee je al van bij de aanleg kunt inspelen op de specifieke behoeftes van het type opbouw en beplanting.

Naast de constructieve en technische vragen, rest dan enkel nog de creatieve kwestie: hoe richt je een dergelijke daktuin in, welke beplanting kan je voorzien, waar ga je berijdbare en beloopbare delen inplannen, wat is de verhouding privatief en publiek deel, …?

Hier zijn – net als bij een gewone tuin – weinig beperkingen, hoewel je – door het feit dat je op een dak werkt – toch wel rekening dient te houden met een aantal aspecten: de keuze van planten wordt voor een stuk mee bepaald door de dikte van het substraat: hoe groter de plant, hoe meer substraatdikte je nodig zult hebben. En het ligt ergens voor de hand, maar is toch het vermelden waard: het is absoluut af te raden om bamboe of andere woekerende planten in een daktuin te gaan toepassen…

Voor de rest geldt 'the sky is the limit': de creatievelingen krijgen van Optigrün vrij spel bij het ontwerp, zodat de saaie grijze dakbedekking van die ondergrondse parkeergarage binnen de kortste keren omgetoverd kan worden tot een paradijsje voor groot en klein.