Seminarie Zorgen voor gezonde bouwmaterialen : "Duidelijke labelling en kwaliteitsklassen zorgen ervoor dat slechte producten niet meer op de markt komen"

De keuze van materialen heeft een belangrijk effect op onze binnenruimtes. “We bouwen meer in gesloten ruimtes waardoor de uitdaging groter wordt. Nu zijn onze enige verluchting ventilatiesystemen, terwijl we vroeger nog open ruimtes hadden”, zegt Bruno Deraedt van BAST Architects & Engineers. Gebouwen met ongezonde materialen kunnen problematische effecten hebben op onze gezondheid zoals ademhalingsverschijnselen, maag- en darmklachten, mentale en neurale problemen enzovoort.

Vaak zijn deze problemen het gevolg van ondoordacht materiaalgebruik. Dat hoeft niet noodzakelijk door het gebruik van ongezonde materialen te zijn. Ze kunnen ook voorkomen doordat verschillende gezonde materialen op een ongezonde manier op elkaar reageren door hechtingsmanieren of foutieve verwerkingen of materialencombinaties. “Luchtdicht bouwen heeft meer vat op die problemen, maar als mensen ventilatie gaan manipuleren is dat fout. De detaillering is van groot belang”, zegt Jan Van Cakenberghe, zaakvoerder van Stil(l) architectuur.

Onze gezondheid

Bij het gebruik van ongezonde materialen kan er VOC-emissie optreden. Dat is de uitstoot van vluchtige organische stoffen die het binnenklimaat kan beïnvloeden. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor onze gezondheid. “Architecten liggen te weinig wakker van de VOC-uitstoot omdat er een te beperkte basiskennis over is”, zegt Bruno Deraedt. Van Cakenberghe sluit hem bij. “De focus ligt nog te vaak op het esthetische. Gezondheid wordt in de wind geslagen en financieel wordt er niet geïnvesteerd in een gezond gebouw.”

Een gezond gebouw

“Materialen kunnen ontlenen van de natuur is de essentie waar we naartoe moeten,” aldus Deraedt. Om dat punt te bereiken moeten er nog heel wat stappen ondernomen worden. Het panel heeft snel een handvol maatregelen klaar. Meer transparantie over de inhoud van materialen, dat vergroot de toegankelijkheid voor professionals. De niet-gezonde materialen moeten duurder worden, zodat materiaalkeuzes veranderen en er dienen wetten uitgevaardigd te worden om de gezondheid van gebouwen scherper te stellen.

Label materialen

Een doeltreffende oplossing om een kentering teweeg te brengen in het gebruik van gezonde materialen is labelling volgens Jelle Laverge, onderzoeker aan UGent met een expertise in residentiële ventilatie. “Duidelijke labelling en kwaliteitsklassen zorgen ervoor dat slechte producten niet meer op de markt komen. Nu is info over producten vastkrijgen nog zeer moeilijk. Op dit moment zijn er in België nog geen labels, enkel bij vloerbekleding.” Maar labels hebben ook een keerzijde. Kleine startups hebben vaak niet het geld om te investeren in een label, waardoor deze een vertekend beeld kunnen geven.  

Voor fabrikanten is in dit verhaal een belangrijke rol weggelegd. De vooruitgang van labelling hangt voor een groot stuk af van hoe transparant zij zijn. “Sommigen proberen pioniers te zijn. Zij investeren en kiezen de weg vooruit,” vertelt Laverge. “In veel van de labels worden polluenten getest en verwisselen producenten de ingrediënten. Daardoor treden andere VOC’s op met een andere werking die niet in het lijstje staat om het label te verkrijgen. Men krijgt dan het label en toch verandert er niets.”

Bekijk via deze link het volledige seminarie Zorgen voor gezonde bouwmaterialen. Registeren kan via de knop 'register' rechtsboven.