Langsheen de E17 tussen Kortrijk en Gent ontwierp het West-Vlaamse architectenbureau goedefroo + goedefroo een opvallend industrieel pand dat door middel van een opvallend visueel spel in de gevel optimaal inspeelt op zijn zichtlocatie langsheen de snelweg. Bovendien gaat de architecturale vormgeving ook hand in hand met een doorgedreven integratie van duurzame energieoplossingen.
Bouwprogramma
Goedefroo + goedefroo architecten kreeg de opdracht om voor het bedrijf Callens & EMK een gloednieuwe vestiging te ontwerpen, bestaande uit een productiehal en een kantorenblok. Om dit programma te realiseren, koos de firma een uiterst strategisch gelegen zichtlocatie langsheen de drukbereden E17 te Waregem.
Architectonische meerwaarde
Binnen deze ontwerpopdracht was de directe aanwezigheid van de autosnelweg een belangrijk ontwerpgegeven. Het roept begrippen op als beweging, snelheid en lawaai maar doet tevens nadenken hoe men kan omgaan met de beeldvormende kracht die een gebouw kan meegeven aan een bedrijf. Het is hierbij een uitdaging om een statisch gegeven als een gebouw de confrontatie te laten aangaan met de beweging van het voorbijrazende verkeer. Of hoe een gebouw aan die beweging kan deelnemen. Belangrijke vraagstukken waren dan ook de houding van een gebouw tegenover het lawaai dat het verkeer produceert, het standpunt tegenover de schaal van de plek en de graad van anonimiteit van de gebruiker tegenover de passant. Dit resulteerde in een gebouw dat een houding aanneemt van bescherming, beslotenheid en intimiteit. Hiertoe werd het kantoorgedeelte, dat zich langsheen de E17 bevindt, omhuld in een roestvrij stalen huid die zich als het ware opent via kieuwen om waar nodig ''zuurstof'' te geven aan zijn gebruikers. Bovendien wijzigt de aanblik van het gebouw hierdoor vanop de snelweg voortdurend naarmate men voorbijschrijdt.
Duurzaam bouwen
Binnen het ontwerp, ging heel wat aandacht uit naar de realisatie van een energie-efficiënt bedrijfsgebouw. Doordat de kantoren zich voor een optimale visualisatie aan de noordwest zijde van het perceel bevinden, zijnde de kant van de E17, profiteren zij op die manier tegelijkertijd ook van een minimale zonnetoetreding. Om bovendien de zon in het westen tegen te houden werd de gevel ‘opengeplooid’ met schilden die op die manier de ondergaande zon afwendt. De gevel op het zuiden is dan weer volledig voorzien van vaste zonwering met lamellen roosters. Daarnaast werd ook geopteerd voor de integratie van heel wat energievriendelijke principe’s zoals het gebruik van een condenserende gasgestookte verwarmingsketel, een condenserende direct gestookte boiler, een ventilatie-installatie volgens de hoogste EPB norm, met andere woorden balansventialtie voorzien van warmterecuperatie op de afgezogen lucht en hoogrendementsventilatoren. Per ruimte werd ook gebruikt gemaakt van een intelligente regeling van de temperatuur die de koelmachine en verwarmingsketel slechts opstart indien er effectief vraag is naar koeling of warmte. Het water wordt aldus niet op constante temperatuur gehouden. Verwarmen en koelen gebeurt overigens via koelbalken in het verlaagd plafond. Daar waar vides zijn wordt verwarmt met vloerverwarming. Tenslotte wordt de verlichting aangestuurd door bewegingsdetectoren om het nodeloos verbruik hiervan te minimaliseren.
Innovatief
De nieuwe vestiging van het bedrijf Callens EMK blinkt zowel uit door zijn opvallende vormgeving als door zijn interne organisatie. Voor de ‘huid’ van het kantoorgebouw, dat zich door middel van de opengaande ‘kieuwen’ rechtstreeks ent op het voorbijrazende verkeer, werd gebruikt gemaakt van een gevelbekleding in roestvast staal, gecombineerd met zelfreinigend glas. Binnenin zijn de kantoren opgebouwd uit een betonstructuur bestaande uit drie bouwlagen. Deze bouwlagen staan met elkaar in verbinding via vides die informele ontmoetingsplaatsen vormen. Alle personeelsniveaus staan op deze manier in verbinding met elkaar zodat er een organisatorische hiërarchie ontstaat in plaats van een zichtbare en voelbare hiërarchie op basis van beleidsniveaus. Door transparantie in beleidsvoering en architectuur ontstaat er een vanzelfsprekende sociale controle.
Troeven
Een grote troef binnen het bouwproject is wellicht het rationele ruimtegebruik van de site. De footprint van de industriële hallen en kantoren werd geminimaliseerd door een optimalisatie van het productie- en functie-organigram. Op die manier werd minstens 20% minder oppervlakte bebouwd dan oorspronkelijk voorzien. Er werden tevens gemeenschappelijke aangelegde toegangswegen en bufferbekkens gebruikt met naastliggend bedrijf. Bovendien werd een door bufferbekkens en waterlopen geïsoleerd perceel aangekocht om parkeerfaciliteiten te creëren. Ook qua gebruikerscomfort kent het gebouw heel wat troeven. Zo staan de kantoren structureel volledig gescheiden van de werkplaatsen om trillingen van de rolbruggen (waarvan één rolbrug met een hefvermogen van 50 ton) alsook geluidsoverlast te isoleren. De kantoren zijn opgedeeld in 2 evenwijdige zones: een smalle zone tegen de werkplaatsen voor de individuele kantoren, patio''s en technische ruimtes en een bredere zone opgevat als landschapskantoor die in de toekomst flexibel kan ingevuld worden. De patio''s laten het licht tot diep in de kantoren binnenvallen en vormen rustzones die afgesloten zijn van de geluidshinder van de snelweg.
Technische Fiche
Type bouw: Nieuwbouw
Bouwheer: Callens & EMK nv
Locatie: Waregem
Architecten: goedefroo + goedefroo architecten bvba
Techniek: S&A / eigen studiedienst Callens & EMK
Bouwjaar-periode: 2007-2008
Bruto oppervlakte:
Kantoren : 2500 m2
Werkplaatsen : 12700 m2
Infrastructuur : 8000 m2